* Από τον Ιωάννη Ανυφαντή και την Αντιγόνη Μπίσκα
Το προλαμβάνειν καλύτερο του θεραπεύειν
(Ιπποκράτης ο Κώος, 460 - 370 π.Χ.)
Η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας (ΔΟΕ) έχει καθιερώσει την 28η Απριλίου ως «Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία», με στόχο την επικέντρωση του διεθνούς ενδιαφέροντος στα θέματα πρόληψης ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Η Ελλάδα έχει ενταχθεί επισήμως από το 2005 στην ομάδα των 100 και πλέον χωρών ανά τον κόσμο που συμμετέχουν ενεργά στις εκδηλώσεις, στο πλαίσιο της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΔΟΕ:
* 2.000.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή από εργατικά ατυχήματα και επαγγελματικές ασθένειες κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο.
* Σε 270.000.000 υπολογίζονται τα εργατικά ατυχήματα και 160.000.000 τα περιστατικά επαγγελματικών ασθενειών.
* 440.000 εργαζόμενοι χάνουν τη ζωή τους από επικίνδυνες ουσίες (100.000 από άσβεστο).
* Ένας εργαζόμενος πεθαίνει κάθε 15 δευτερόλεπτα, 6.000 κάθε ημέρα.
* Το συνολικό κόστος των ατυχημάτων και ασθενειών ανέρχεται ετησίως στο 4% του ακαθάριστου παγκόσμιου προϊόντος.
Με άλλα λόγια, η εργασία σκοτώνει πιο πολλούς ανθρώπους απ' ότι οι πόλεμοι.
Ο φετινός εορτασμός έχει θέμα «Δημιουργούμε όλοι μαζί κουλτούρα πρόληψης για την ΑΥΕ» (http://www.ilo.org/legacy/english/osh/index.html) και εστιάζει στην ανάπτυξη μεθόδων και εργαλείων για την καλλιέργεια νοοτροπίας πρόληψης για τα θέματα ασφάλειας και υγείας στην εργασία. Σύμφωνα με τη ΔΟΕ «Εθνική κουλτούρα επαγγελματικής ασφάλειας και υγείας είναι εκείνη κατά την οποία το δικαίωμα σε ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον είναι σεβαστό σε όλα τα επίπεδα, όπου οι κυβερνήσεις, οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι συμμετέχουν ενεργά στη διασφάλιση ενός ασφαλούς και υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος μέσω ενός συστήματος καθορισμένων δικαιωμάτων, ευθυνών και καθηκόντων και όπου η υψηλότερη προτεραιότητα δίνεται στην αρχή της πρόληψης».
Η κουλτούρα της Υγιεινής και Ασφάλειας συνδέεται άμεσα με το επίπεδο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. Η ανθρώπινη επικοινωνία είναι μια εξαιρετικά σύνθετη διαδικασία ανταλλαγής μηνυμάτων. Καθημερινά δίνοντας και παίρνοντας πληροφορίες καλύπτουμε ανάγκες πολύ σημαντικές για την επαγγελματική, ψυχολογική και κοινωνική μας επιβίωση. Οι άνθρωποι βρίσκονται σε διαρκή και αδιάκοπη αλληλεπίδραση με το κοινωνικό τους περιβάλλον εκτός του φυσικού, ανταλλάσσοντας χιλιάδες πληροφορίες σε καθημερινή βάση. Κατά τη διάρκεια αυτής της επικοινωνίας, μία αρκετά σημαντική ποσότητα πληροφοριών χάνεται, καθώς οι άνθρωποι υψώνουν τείχη αντίστασης κατά της αποδοχής των πληροφοριών που δέχονται από άλλους συνανθρώπους τους. Οι λόγοι αυτής της αντίστασης εξαρτώνται από το ύφος της επικοινωνίας, τις προσωπικές διαθέσεις του κάθε ανθρώπου, τον χαρακτήρα του, τις πολιτιστικές του καταβολές, το επίπεδο μόρφωσής του, τις ιδιαίτερες κοινωνικές συνθήκες και την πιθανή χρήση διαφορετικών – ξένων – γλωσσών μεταξύ των εμπλεκομένων μερών.
Στη χώρα μας, υπάρχει σαφέστατη έλλειψη κουλτούρας Ασφάλειας και Υγείας τόσο από τη μεριά των εργαζομένων όσο και από πλευράς διοίκησης πολλών επιχειρήσεων. Για την οικοδόμηση κουλτούρας Ασφάλειας και Υγείας, καθοριστικό ρόλο καλούνται να παίξουν οι κατά τόπους Διευθύνσεις Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας.
Η Περιφερειακή Διεύθυνση Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία Θεσσαλίας – Στερεάς Ελλάδας και συγκεκριμένα οι Επιθεωρητές της που εδρεύουν στη Λάρισα, είναι από τους πιο δραστήριους τόσο σε Πανελλαδικό επίπεδο όσο και σε Πανευρωπαϊκό, με πλούσιο συγγραφικό έργο σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, εισηγήσεις σε παγκόσμια συνέδρια, με ενεργό συμμετοχή σε ομάδες εργασίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – SLIC (Αξιολόγηση του Συστήματος Επιθεώρησης Εργασίας της Φινλανδίας, Αξιολόγηση του Πληροφοριακού Συστήματος Επιθεώρησης της Δανίας, Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις Ευρωπαϊκές Επιθεωρήσεις Εργασίας, Ψυχοκοινωνικοί κίνδυνοι στην εργασία, κ.α.). Επιπλέον διοργανώνουν ημερίδες ενημέρωσης σε πληθώρα φορέων, οι οποίοι εκδηλώνουν σχετικό ενδιαφέρον, σε θέματα βελτίωσης των συνθηκών εργασίας, σε θέματα Ασφάλειας και Υγείας στην εργασία συμβάλλοντας ενεργά στην οικοδόμηση κουλτούρας πρόληψης με στόχο τη μείωση των εργατικών ατυχημάτων στην περιοχή μας, που τόσο ακριβά πληρώνει ολόκληρη η κοινωνία.
Η ενημέρωση εργαζομένων και εργοδοτών για τη σημασία της πρόληψης, οι υποδείξεις για βελτίωση των συνθηκών εργασίας και η καλλιέργεια πνεύματος καλής συνεργασίας αποτελούν τον καταλύτη για την επίτευξη της σχετικής κουλτούρας. Επιπλέον, η συνεχής εκπαίδευση των εργαζομένων και η ύπαρξη ανοικτού δίαυλου επικοινωνίας μεταξύ των εργαζομένων και της διοίκησης των επιχειρήσεων, θεωρούνται καθοριστικής σημασίας για την προώθηση της κουλτούρας Ασφάλειας και Υγείας στους χώρους εργασίας.
Ας ευαισθητοποιηθούμε, λοιπόν, στα θέματα Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία, γιατί η πρόληψη είναι η καλύτερη προστασία!
* Ο Ιωάννης Ανυφαντής είναι διπλ. ηλεκτρολόγος μηχανικός & μηχανικός Υπολογιστών MSc,
Επιθεωρητής Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία – Τμήμα Επιθεώρησης ΑΥΕ Λάρισας.
* Η Αντιγόνη Μπίσκα είναι δρ. πολιτικός μηχανικός, MSc, επιθεωρήτρια Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία, προϊσταμένη του Τμήματος Συντονισμού Επιθεώρησης Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία.
