* Του Νικόλαου Μπέτσιου Υποστράτηγου ΕΛ.ΑΣ. ε.α.
Το τελευταίο κυρίως χρονικό διάστημα εξελίσσεται κίνηση οδηγών-πολιτών-φορέων- κ.α., εκδηλούμενη ως δυσαρέσκεια-αντίδραση για την αυξημένη τιμή των διοδίων του αυτοκινητοδρόμου, με παραστάσεις διαμαρτυρίες και ενστάσεις εκ μέρους των, ενώ από πλευράς διοίκησης της εταιρίας, εκδηλώνεται μία τακτική υπεράσπισης των δικαιωμάτων της.
Από τη μία πλευρά οι οδηγοί-χρήστες του αυτοκινητοδρόμου Π.Α.Θ.Ε. έχουν απόλυτο δίκαιο για τις «τσουχτερές» τιμές των διοδίων που καταβάλλονται, ακόμη και για μικρές χιλιομετρικές αποστάσεις, όπως λ.χ. για να διασχίσει με επιστροφή κάποιος οδηγός απόσταση περίπου 60 χλμ., Λάρισας-Λεπτοκαρυάς, θα πρέπει να καταβάλλει χρηματικό ποσό άνω των 12 ευρώ, ποσό αρκετά υπερτιμημένο για τις σημερινές συνθήκες διαβίωσης των Ελλήνων. Από την αντιπέρα όχθη, η εταιρία είναι «οχυρωμένη» πίσω από τη σύναψη συμβάσεων παραχώρησης του έργου εκ μέρους του Δημοσίου και τις Υπουργικές Αποφάσεις και εφαρμόζει την... περίφημη ρήση «ότι είναι νόμιμο είναι και...ηθικό».
Ας δούμε όμως με ψύχραιμη εκτίμηση το όλο θέμα.
1. Η τιμή των διοδίων σαφώς είναι υψηλή και δεν συνάδει με το γεγονός ότι το έργο δεν έχει περατωθεί, προκειμένου να παρέχει στον χρήστη οδηγό συνθήκες ασφαλείας. Τα τμήματα της εθνικής οδού στα γνωστά σημεία και χιλιομετρικές θέσεις, από το ύψος του Ευαγγελισμού έως και τη Σκοτίνα εγκυμονούν τους ίδιους ακριβώς κινδύνους τροχαίου ατυχήματος, όπως και πριν. Η βελτίωση της οριζόντιας και κάθετης σήμανσης, η καθαριότητα και τα λοιπά «αξεσουάρ», δεν έχουν τροποποιήσει σε τίποτα, ούτε π.χ. το εύρος του οδοστρώματος, ούτε τις καμπύλες-στροφές κ.λπ., για να μπορούσε κάποιος οδηγός να αποδεχθεί την αυξημένη καταβολή του αντιτίμου των διοδίων, αφού το έργο κατασκευάζεται και δεν έχει περατωθεί, για να μπορεί ο οδηγός να αποδεχθεί τις υφιστάμενες τιμές, με το σκεπτικό της σύντομης διέλευσής του και των συνθηκών ασφαλείας του, καθόσον πολλοί οδηγοί κινούνται καθημερινά, όπως οι επαγγελματίες, ή άλλοι, για λόγους προσωπικούς της καθημερινότητάς τους. Γίνεται αντιληπτό ότι οι τιμές των διοδίων είναι αντίστροφα ανάλογες με τη συρρίκνωση των αποδοχών των πολιτών, με συνέπεια πολλοί εξ αυτών να αναγκάζονται να χρησιμοποιούν για τη διέλευσή τους, παράδρομους-καρόδρομους, με αυξημένο κίνδυνο τροχαίου ατυχήματος, ή φθοράς του οχήματός τους.
2. Η γνώμη και θέση πολλών, για μείωση της τιμής είναι λογική, πρακτική και αντικειμενική, για τον απλούστατο λόγο, αφού οι χρήστες των παραδρόμων-καροδρόμων - λόγω αδυναμίας πληρωμής των υπερτιμημένων διοδίων- θα χρησιμοποιούσαν τον άξονα τηε Ε.Ο. και ως εκ τούτου η αύξηση της διέλευσης οχημάτων μέσω της χρήσης της Π.Α.Θ.Ε. θα αντιστάθμιζε την –τυχόν- μείωση της τιμής των διοδίων.
3. Η κλιμακούμενη ήδη δυσαρέσκεια και αντίδραση πολλών οδηγών, φορέων, σωματείων κ.α. στη καταβολή του σχετικού αντιτίμου φαίνεται ότι βαίνει συνεχώς διογκούμενη και είναι πολύ πιθανό να αναγκάσει τους υπευθύνους της εταιρίας, σε μείωση της τιμής, κάνοντας την «ανάγκη φιλότιμο», γιατί αν σε τυχούσα περίπτωση και σε καθημερινή βάση εκατοντάδες ή και χιλιάδες οδηγοί αρνούνται την καταβολή αντιτίμου διοδίων, τι θα πράξει στη προκείμενη περίπτωση η εταιρία; Θα υποβάλλει κατά των οδηγών εκατοντάδες ή και χιλιάδες εγκλήσεις; Είναι τούτο εφικτό; ή θα είναι μία ενέργεια «ούκ άνευ».
Θεωρώ ότι πρέπει να πρυτανεύσει η λογική των πραγμάτων και η αντίληψη της διαμορφούμενης πραγματικότητας. Βέβαια είναι αντιληπτό ότι ουδεμία εταιρία στον κόσμο δεν είναι «φιλανθρωπικό ίδρυμα» και διέπεται από τους κανόνες της αγοράς και της επιβίωσής της. Μία όμως υπαναχώρηση σε λογικές τιμές, λαμβάνοντας υπόψη τη δυσχερή οικονομική συγκυρία, την εναντίωση των οδηγών να συναινέσουν, με συνέπεια να προσπαθούν με «χίλιους τρόπους» να αποφύγουν τη διέλευσή τους μέσω διοδίων και την διαρκώς κλιμακούμενη δυσαρέσκεια, δεν πρέπει να απορρίπτεται από τους υπευθύνους, εάν θέλουν να δουν πέρα από «το δάσος».
Η θέση του αρμόδιου Υπουργείου, όπως διάβασα στην από 28/8/10 εξήγηση του κ. Υφυπουργού –σε επιστολή στην «Ελευθερία» του συμπολίτη μας κ. Κολοβού-, είναι κατά την άποψή μου αόριστα μελλοντολογική, ευχολογική, «στριφογυριστή» και... ενημερωτική για τη συναφή πραγματικότητα στο εξωτερικό... Άρα αυτόνομα η μόνη η οποία πρέπει να επανεξετάσει ορθολογικά και ρεαλιστικά την τιμή των διοδίων είναι η παραχωρησιούχος εταιρία για τους παραπάνω βασίμους λόγους.
