Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Σύνδεσμος Ημερησίων Περιφερειακών Εφημερίδων
Για τον κατακλυσμό από τις απομιμήσεις φαρμάκων που θα μπορούσε να έχει μοιραίες συνέπειες για τους καταναλωτές, προειδοποίησε η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των ναρκωτικών. Στην ετήσια έκθεσή της πριν από δύο χρόνια που ανακοίνωσε, η Επιτροπή κάνει έκκληση προς τα κράτη – μέλη να ενισχύσουν τη νομοθεσία ώστε να σταματήσει η παράνομη παρασκευή ναρκωτικών και ψυχότροπων ουσιών. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 25-50% των φαρμάκων που καταναλώνονται στις αναπτυσσόμενες χώρες θεωρούνται απομιμήσεις. Πολλές ναρκωτικές ουσίες όπως βενζοδιαπεζίνες ή αμφεταμίνες μπορεί να βρει κανείς εύκολα στις αναπτυσσόμενες χώρες. Η Επιτροπή επισημαίνει επίσης ότι, η ύπαρξη μη ελεγχόμενων αγορών σημαίνει ότι κακής ποιότητας φαρμακευτικές ουσίες πωλούνται στον ανυποψίαστο καταναλωτή. Η Επιτροπή περιγράφει ανά περιοχή την επικρατούσα κατάσταση με τα ναρκωτικά. Ιδιαίτερα διαδεδομένη είναι η παράνομη διακίνηση κοκαΐνης στην Αφρική. Σε αύξηση είναι και η καλλιέργεια και παραγωγή κάνναβης - που από πολλές πλευρές αμφισβητείται ότι προκαλεί εξάρτηση και πως είναι ναρκωτικό - ενώ σε μεγάλο πρόβλημα έχει εξελιχθεί, ειδικά στην ανατολική Αφρική, η διακίνηση ηρωίνης. Λαθρεμπόριο ηρωίνης γίνεται από ομάδες της Δυτικής Αφρικής προς την Ανατολική, σε αντάλλαγμα για την κοκαΐνη που εισάγεται παράνομα στη νότια Ασία, όπου και η χρήση της παρουσιάζεται ευρέως διαδεδομένη. Η Κεντρική Αμερική, σύμφωνα με την εν λόγω έκθεση, χρησιμοποιείται ως κύριο διαμετακομιστικό κέντρο κοκαΐνης από τη νότια προς τη βόρεια Αμερική και την Ευρώπη. Περίπου το 90% της κοκαΐνης που εισέρχεται ετησίως στην Βόρεια Αμερική, περνάει από την Κεντρική Αμερική. Στις ΗΠΑ παρατηρείται μείωση επί 4 διαδοχικά έτη στο ποσοστό των μαθητών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης που κάνουν χρήση παράνομων ναρκωτικών ουσιών. Εντούτοις αυξάνεται το ποσοστό της κατάχρησης συνταγογραφούμενων φαρμάκων, τόσο από εφήβους όσο και από ενήλικους. Η κατάχρηση αυτών των φαρμάκων έχει οδηγήσει και σε αυξημένο αριθμό θανάτων. Η χρήση μεθαμφεταμίνης αποτελεί για τις ΗΠΑ σοβαρότατο πρόβλημα υγείας καθώς σύμφωνα με τα στοιχεία, 58% των αμερικανικών επαρχιών το θεωρούν ως ένα από τα πιο σημαντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν σχετικά με τα ναρκωτικά. Αύξηση παρουσιάζει η χρήση κάνναβης στον Καναδά. Οι μεξικάνικες οργανώσεις παράνομης διακίνησης ναρκωτικών και οι ομάδες εγκλήματος ελέγχουν το μεγαλύτερο μέρος του χονδρικού εμπορίου ναρκωτικών στις ΗΠΑ. Στη Νότια Αμερική, μείωση παρουσίασε πάντως η καλλιέργεια κόκας στην περιοχή των Άνδεων. Σε πολλές πάντως χώρες της, γίνεται λαθρεμπόριο φαρμακευτικών σκευασμάτων που περιέχουν ναρκωτικές και ψυχότροπες ουσίες. Στην Ευρώπη, βάσει των στοιχείων της έκθεσης, η κάνναβη κατέχει τα πρωτεία. Περίπου 6% του ενήλικου πληθυσμού στα κράτη-μέλη της ΕΕ έχει δοκιμάσει κάνναβη, τουλάχιστον μια φορά στη διάρκεια της ζωής του. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά και την Τοξικομανία, υπάρχει στην Ευρώπη μια γενική τάση προς μείωση των ποινικών κυρώσεων στην προσωπική χρήση και την επιβολή διοικητικών κυρώσεων, όπως και προς την αύξηση των ποινών φυλάκισης για αδικήματα παράνομης διακίνησης. Η Ευρώπη έχει γίνει η δεύτερη μεγαλύτερη παράνομη αγορά κοκαΐνης στον κόσμο. Οι χρήστες της αποτελούν περίπου το 10% όσων εισάγονται για θεραπεία στην ΕΕ. Στην Ασία, η παράνομη καλλιέργεια οπιούχου παπαρούνας συνέχισε να μειώνεται σχεδόν σε όλες τις χώρες στα νοτιοανατολικά και νοτιοδυτικά. Πρόβλημα πάντως παραμένει η διακίνηση ηρωίνης από τη Δυτική Ασία. Στο Αφγανιστάν, το πρόβλημα με τα ναρκωτικά παραμένει τεράστιο. Σύμφωνα με την έκθεση, η πρόοδος στην εκρίζωση των παράνομων καλλιεργειών παπαρούνας παρεμποδίζεται από τη διαφθορά που επικρατεί στη χώρα.
Στην ετήσια έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής του ΟΗΕ για τον έλεγχο των ναρκωτικών επισημάνθηκε, τέλος, ότι η κατάχρηση και διακίνηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων τείνει να ξεπεράσει το πρόβλημα των παράνομων ναρκωτικών ουσιών. Η Επιτροπή προσθέτει ότι τα φάρμακα που περιέχουν ναρκωτικές ή ψυχότροπες ουσίες, σε πολλές περιπτώσεις αποτελούν την πρώτη σε προτίμηση ουσία για τους χρήστες και όχι υποκατάστατο. Τέλος, ιδιαίτερη επισήμανση γίνεται και για την ολοένα και αυξανόμενη τάση κατάχρησης ανορεκτικών με στόχο το αδυνάτισμα, κάτι που μπορεί να έχει μοιραίες συνέπειες για τους καταναλωτές.
