Στις 24 Ιουλίου γιορτάζουμε την επέτειο της αποκατάστασης της Δημοκρατίας. Σταθμός ορόσημο, για αναδρομές και συμπεράσματα από το παρελθόν. Στοιχεία διδαχής και οράματα για το μέλλον μας.
Τη μέρα εκείνη (24-7-1974) ουρανομήκεις κραυγές πλημμύρισαν όλη τη χώρα. Οι καρδιές των Ελλήνων πάλλονταν χαρούμενες, για την πτώση της επάρατης χούντας. Της χούντας με τους ολιγόφρονες σωτήρες, τους μαθητευόμενους μάγους, τους ανισόρροπους και ανιστόρητους. Άσχημα και οδυνηρά ήταν τα πέτρινα εκείνα χρόνια. Όταν η βία φίμωνε τη γλώσσα και ξεστράτιζε το νου. Τότε που έκλεισε το Κοινοβούλιο και άνοιξαν τα βασανιστήρια. Τότε που κατάργησαν την ελευθεροτυπία και την ελευθεροφροσύνη και επέβαλαν τη λογοκρισία.
Από τότε η Ελλάδα διάγει βίον ελεύθερο και Δημοκρατικό. Και διάγει ακόμα περίοδο ειρήνης, δίχως μπόρες και πολέμους. Αυτό το επίτευγμα, δείγμα πολιτικής ωριμότητας και κομματικής σύνεσης, μας τιμά ιδιαίτερα. Οι λαοί δημιουργούν και αναπτύσσονται μέσα σε κλίμα νηφαλιότητας.
Σαν τούτη τη μέρα, το αεροπλάνο του Γάλλου Προέδρου Ζισκάρ Ντ’ Εστέν, έφερε πίσω τον Εθνάρχη Κων. Καραμανλή, το μόνο σταθερό χέρι, στην κρίσιμη τούτη στιγμή. Στην Αθήνα πανζουρλισμός. Αεροδρόμιο, Σύνταγμα, λεωφόροι κατακλύσθηκαν από φρενήρη πλήθη, επευφημούντα του Καραμανλή.
Λαμπάδες αναστάσιμες. Ιαχές ουρανομήκεις. Του είπαν εν πτήσει του Καραμανλή κι εκείνος άνδρας Ολύμπιος, σοβαρός και υπεύθυνος είπε: «Αυτό προσδιορίζει το μέλλον των ευθυνών μου».
Να λοιπόν και πάλι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, συνεχίζοντας το έθιμο, θ’ ανοίξει τις πόρτες του Προεδρικού Μεγάρου. Μέσα σε φώτα και λάμψη, θα συρρεύσουν πολιτικοί, επιχειρηματίες, άνθρωποι της τέχνης και του Πνεύματος. Κι ακόμα θα πάνε άνθρωποι σακατεμένοι, στο σώμα και στην ψυχή, από τη δικτατορική λαίλαπα. Θα πλημμυρίσει το Μέγαρο, από χαμόγελα, ρεβερέντζες, χειροφιλήματα, απαστράπτουσες τουαλέτες, που θα τις φορούν σιτεμένες γκιόσες ή τρυφερά περιστεράκια.
Χρόνο με το χρόνο όμως, οι ομιλίες επαναλαμβάνονται και η λάμψη κάπως θαμπώνει. Οι παλαιοί, θεωρούν την επέτειο αυτή σαν αναγκαία εθιμοτυπία, πράγμα, που δίνει την απόχρωση κοσμικής μορφής. Η μνήμη με τον χρόνο αδυνατίζει. Οι νέοι έχουν άγνοια εκείνων των γεγονότων. Σήμερα γεύονται τη Δημοκρατία. Δεν συνειδητοποιούν το τραγικό πριν. Ο χρόνος ξεθωριάζει την αίγλη των παλαιών αγώνων. Το σύνθημα Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία, δεν συγκινεί πιά.
Κι όμως χάρη στη Δημοκρατία, οι νέοι διαβάζουν ελεύθερα τον τύπο, διακινούν ελεύθερα τις ιδέες τους, ταξιδεύουν ελεύθερα. Σκέπτονται και εκφράζονται κατά το δοκούν.
Βέβαια κανείς δεν ισχυρίζεται, πώς πρέπει να ξεχάσουμε την Ιστορία μας. Το παρελθόν. Το καλό ή το κακό μας χθές. Κάθε παραίτηση από την ιστορία μας εγκυμονεί κινδύνους. Η Δημοκρατία είναι ένα ευαίσθητο άνθος. Είναι πολίτευμα ευάλωτο, από ασυλλόγιστες ενέργειες. Απόδειξη, ότι η δική μας Δημοκρατία, από συλλογικά σφάλματα ηγετών και πολιτών, έχασε την αίγλη και την αξία της. Παράγει αργυρώνυμους και εξώνυμους πολιτικούς, δικαστές, παπάδες, αλλά και πολίτες. Αδυνατεί να στηρίξει θεσμούς και ιδανικά. Εκκολάπτει παθογένειες. Για ποια λοιπόν Δημοκρατία μιλάμε;
Από το 1981 μέχρι σήμερα, όσοι πολιτικοί ανέλαβαν τα ηνία της διακυβέρνησης της χώρας, εξέθρεψαν τον λαϊκισμό, τον αμοραλισμό, τις πελατειακές σχέσεις κράτους - πολίτη, τη διασπάθιση του δημοσίου χρήματος, τη διαφθορά και τον βαρύ τραυματισμό κάθε Αρχής και Αξίας. Έπλασαν πολίτες φαύλους, ατομιστές, κυνικούς.
Σε ποια Δημοκρατία, Υπουργοί ομολογούν κατά τρόπο επαίσχυντο και κυνικό, πολύ δε μάλλον προσβλητικό, ότι χρηματίστηκαν ή έγιναν αίτιοι κατασπατάλησης και κλοπής των χρημάτων του λαού; Και τι σόι Δημοκρατία έχουμε, όταν τους ομολογούντες δημόσιους άνδρες, ότι έκλεψαν, δεν τους τιμωρεί; Όταν ο λαός απεγνωσμένος, πικραμένος και αδικημένος, πολιορκεί το Κοινοβούλιο και φωνάζει: «Κλέφτες, κλέφτες! Φέρτε πίσω τα κλεμμένα.
Τι είδους Δημοκρατία είναι αυτή, όταν ορίστηκαν για στυλοβάτες της, ανήθικοι υπηρέτες της, όπως ο Τσουκάτος, ο Μαντέλης, ο Βουλγαράκης, ο Τσοχατζόπουλος;
Το πρότυπο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, φαντάζει απόμακρο. Έχουμε πολύ δρόμο, ν’ ακολουθήσουμε τα χνάρια των προγόνων μας.