Του συνταξιούχου λυκειάρχη Γιάννη Β. Λιαπή
Αλήθεια, γιατί οι περισσότεροι νέοι, δεν γίνονται χρήστες ναρκωτικών; Απευθύνω, μέσω της «εφημερίδας» αυτή την εργασία κυρίως προς όλους τους γονείς ως μήνυμα Ελπίδας. Αποτελεί απάντηση στο πιο πάνω ερώτημα που ετέθη, χωρίς προειδοποίηση, σε 170 μαθητές και μαθήτριες της τρίτης τάξης του 5ου Γυμνασίου Βόλου, όπου υπηρετούσα. Η απάντηση στο πρόβλημα ήταν προαιρετική. Ουδείς αρνήθηκε να λάβει μέρος σ’ αυτή την προσπάθειά μου. Τους ευχαριστώ και δημόσια.
Σκοπός της μικρής μου αυτής έρευνας ήταν να ιχνηλατήσω και να προσεγγίσω, από άλλη σκοπιά, το κατ’ εξοχήν αυτό ψυχολογικό και κοινωνικό θέμα, μέσα από την αντίληψη των νέων.
Βασικοί παράγοντες, κατά τη γνώμη των μαθητών μου, που συμβάλλουν στην πρόληψη της χρήσης των ναρκωτικών είναι: Η οικογένεια, η Εκκλησία, το σχολείο, η κοινωνία-Πολιτεία και το ίδιο το άτομο. Ταξινομώ και συνοψίζω τις γραπτές σκέψεις τους.
1. Πρωταρχικό και καθοριστικό ρόλο για ένα σταθερό χαρακτήρα διαδραματίζει η οικογένεια όταν φυσικά λειτουργεί σωστά. Τότε πρυτανεύει η αγάπη, επικρατεί η σωφροσύνη και η ελευθερία. Καλλιεργείται η κοινωνική αγωγή των παιδιών, οπλίζονται με δυνάμεις ψυχικής ισορροπίας και αντίστασης εναντίον όλων των μορφών του κακού, χωρίς ψυχικούς κλυδωνισμούς και κινδύνους αποσταθεροποίησης. Μάχονται στη ζωή, ιδίως στην περίοδο της εφηβείας, και δεν καταφεύγουν στη λύση των ναρκωτικών για να βρουν διέξοδο στα οποιαδήποτε προβλήματα.
2. Αναγνωρίζουν ως θετική και γόνιμη την με αποστολικό ήθος συμβολή της Εκκλησίας στον προσωπικό αγώνα των νέων για αντίσταση στη μάστιγα του αιώνα. Η συμμετοχή στη λειτουργική και μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας, η καλλιέργεια και η τόνωση του θρησκευτικού συναισθήματος, η δημιουργία διά της πίστεως μεταφυσικών στηριγμάτων αποτελούν τους παράγοντες εκείνους που μειώνουν τις πεσιμιστικές σκέψεις τους, περιορίζουν το ψυχικό κενό. Έτσι προφυλάσσονται οι νέοι, ώστε να μην βυθιστούν στον Καιάδα των ναρκωτικών χωρίς επιστροφή για πολλούς.
3. Πιστεύουν οι μαθητές ότι το σχολείο όλων των βαθμίδων με φωτεινούς δασκάλους είναι ο πιο υπεύθυνος φορέας, πληροφόρησης και καθοδήγησης των νέων σχετικά με τις ολέθριες συνέπειες της μάστιγας του αιώνα. Φωτοδοτείται ορθά η πορεία της ζωής τους, όταν επιβραβεύεται η μαθησιακή τους προσπάθεια, όταν γίνεται ειλικρινής διάλογος, ιδίως, σε προβλήματα εφηβείας όταν παροτρύνονται σε έργα δημιουργίας και κατάκτησης υψηλών στόχων. Τότε οι νέοι αποτρέπονται από μια αρνητική στάση ζωής.
4. Αρκετοί μαθητές θεωρούν την κοινωνία ή την Πολιτεία δυναμικό παράγοντα για τον περιορισμό της διάδοσης των ναρκωτικών. Τονίζουν ότι το υγιές κοινωνικό περιβάλλον δημιουργεί αποτρεπτικούς μηχανισμούς, ζωογόνα διάθεση, ελπιδοφόρο μέλλον γι’ αυτούς. Όταν η Πολιτεία μεριμνά για την επαγγελματική τους αποκατάσταση, τότε οι φιλοδοξίες πραγματοποιούνται, τα όνειρα εκπληρώνονται, το θανατηφόρο μικρόβιο της απογοήτευσης απομακρύνεται, η νίκη της ζωής κερδίζεται.
5. Οι νέοι, ως άτομα, που απέχουν ενσυνείδητα από τη χρήση των κάθε είδους ουσιών, δεν έχουν συναισθηματικά προβλήματα, είναι πνευματικά ώριμοι, επιλέγουν καλούς φίλους, αγαπούν τη ζωή, δεν τους αγγίζει η μανία της αυτοκαταστροφής, γνωρίζουν να τη χαίρονται, είναι ευχαριστημένοι. Έχουν ιδανικά, επιθυμούν να γίνουν χρήσιμοι στην κοινωνία, λαχταρούν τη χαρά της δημιουργίας.
Έχουν αυτοκυριαρχία, αυτοπεποίθηση, ηθικά στηρίγματα. Αντιμετωπίζουν την κάθε δυσάρεστη κατάσταση ψύχραιμα και λογικά. Δεν νιώθουν ανασφάλεια, δεν γίνονται ριψάσπιδες στη μάχη της ζωής. Δεν είναι περίεργοι για επικίνδυνες προκλήσεις. Αποφεύγουν το κοινό τσιγάρο, που γίνεται για πολλούς ο προθάλαμος των ναρκωτικών λόγω εθισμού, και τους ύποπτους χώρους διακίνησής τους. Μαθητής έγραψε: «Πολλοί νέοι δεν παίρνουν ναρκωτικά, γιατί φοβούνται την κατακραυγή της κοινωνίας».
Κλείνω αυτή τη μικρή έρευνα με μερικές διαπιστώσεις:
α) Οι δεκαπεντάρηδες ήταν περισσότερο ενημερωμένοι στο θέμα απ’ ό,τι πίστευα (48% των μαθητών έχουν γονείς με μόρφωση τριτοβάθμιας εκπαίδευσης).
β) Θεωρούν την οικογένεια, σε ποσοστό 95%, ως τη θεμελιώδη θεσμική αρχή αγωγής και βασική δυναμική αφύπνισης και προφύλαξης των παιδιών της από τον ψυχοσωματικό αφανισμό.
γ) Πιστεύουν, σε ποσοστό 65%, ότι οι νέοι δεν γίνονται τραγικά θύματα των εμπόρων ναρκωτικών, όταν δεν τους κυριεύει η απογοήτευση για ποικίλους λόγους.
δ) Νομίζουν, σε ποσοστό 47%, ότι οι καθηγητές της Μέσης Εκπαίδευσης διαδραματίζουν αποτρεπτικό ρόλο για τους νέους στη χρήση ναρκωτικών, αφού η παιδαγωγική τους αποστολή έχει άμεση σχέση με την ηλικία της αμφισβήτησης, που είναι η εφηβεία.
Πιστεύω ότι, όταν ο νέος δημιουργεί βιοτικές προοπτικές και αναβαθμίζεται αδιάκοπα, δεν τον αγγίζει η υπαρξιακή αγωνία, δεν αισθάνεται κορεσμό και αηδία από την ίδια τη ζωή, δεν γίνεται φυγάς και αρνητής της αρνητικής γι’ αυτόν πολλές φορές κοινωνίας.
Αντιστέκεται σ’ οποιαδήποτε ψυχοσωματοκτόνα πρόκληση. Δεν μεταβάλλεται σε παθητικό καταναλωτικό καματερό. Δεν παγιδεύεται από τις σειρήνες της καταναλωτικής μας κοινωνίας, η οποία με την υποκριτική της στάση απομυζά τα θύματά της και σκυλεύει ποικιλοτρόπως το σώμα της νεολαίας.
Αν ο χρήστης ναρκωτικών χάσει τη μάχη, αναπότρεπτα θα υποκύψει και θα καταλήξει με «ευχάριστο» (;) και τραγικό τρόπο στην αυτοκτονία ή στην άλλη μάστιγα του αιώνα, το AIDS. Τότε, αλίμονο, τον αγγίζει ο «αργός θάνατος», που βυθίζει πολλούς νέους μας στο πηχτό, παγερό σκοτάδι, όπου ούτε η αγάπη της μάνας μπορεί να εισχωρήσει...
