*Του Γ. Καραβάνα (karavanas1@hotmail.com)
Η ελληνική κοινωνία έχει διχαστεί επάνω σε ένα θέμα, που ελάχιστα γνωρίζει – το Μνημόνιο. Πολλοί μάλιστα θα καθορίσουν την ψήφο τους, από τη στάση που τηρούν τα διάφορα κόμματα απέναντι σε αυτό. Δεν είναι λίγοι όσοι πιστεύουν πως όλα τα προβλήματα του τόπου μας οφείλονται στο Μνημόνιο. Πριν αποπειραθούμε να «ξεφυλλίσουμε» μαζί, σε αυτό το άρθρο, τις βασικές προτάσεις της δανειακής μας σύμβασης, καλό είναι να θυμηθούμε την κατάσταση της χώρας μας, την περίοδο προ του Μνημονίου.
Ο προϋπολογισμός της Ελλάδας, από την αρχή της μεταπολίτευσης ως σήμερα – με εξαίρεση το 1993 - παρουσίαζε πρωτογενές έλλειμμα. Αυτό σημαίνει πως, ακόμη κι αν δεν πληρώναμε καθόλου τόκους για την εξυπηρέτηση των χρεών μας, ξοδεύαμε κάθε χρόνο περισσότερα από όσα εισπράτταμε. Τη διαφορά αυτή, ανάμεσα στα έσοδα και τα έξοδά μας, καλύπταμε με δανεικά. Τα ετήσια έξοδα του Κράτους κατανέμονταν χονδρικά ως εξής: 70% μισθοί και επιδοτήσεις ταμείων, 20% τόκοι και χρεολύσια για την εξυπηρέτηση δανείων και 10% όλα τα υπόλοιπα (υγεία, παιδεία, άμυνα, δημόσιες επενδύσεις). Μέρος αυτού του 10%, όπως είναι πλέον γνωστό, κατέληξε σε τσέπες ημετέρων. Το τονίζω αυτό, για να πάψουν ορισμένοι να πιστεύουν ότι η επιστροφή των κλεμμένων (η οποία βεβαίως πρέπει να επιδιωχθεί) θα μπορούσε να λύσει, έστω και κατ’ ελάχιστο, το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Εκτός από το δημοσιοοικονομικό έλλειμμα, στην Ελλάδα ΠΡΙΝ το Μνημόνιο, αντιμετωπίζαμε και σειρά άλλων προβλημάτων: ο Φοροεισπρακτικός μηχανισμός ήταν (και ηθελημένα παραμένει) αναποτελεσματικός, η Ανταγωνιστικότητα της οικονομίας κινείτο καθοδικά, η λειτουργία της Δικαιοσύνης ήταν αργή έως ανύπαρκτη, το επίπεδο της Παιδείας έχανε συνεχώς θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη, το 7% των συνταξιούχων λάμβανε το 50% των συντάξεων (όσα δηλαδή μοιράζονταν το υπόλοιπο 93% των συνταξιούχων) ενώ η μέση ηλικία συνταξιοδότησης ήταν από τις χαμηλότερες στον κόσμο, το έλλειμμα στο Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εισαγωγές / εξαγωγές) συνεχώς επιδεινωνόταν, ενώ η χώρα αδυνατούσε να απορροφήσει ευρωπαϊκά κονδύλια, που περίμεναν κυριολεκτικά έξω από την πόρτα, εξαιτίας της διαφθοράς, της αναποτελεσματικότητας και της γραφειοκρατίας του ελληνικού δημοσίου. Με λίγα λόγια, η Ελλάδα πριν το Μνημόνιο, ΔΕΝ ήταν παράδεισος. Απλώς πολλοί δεν το καταλάβαιναν, ελέω των δανεικών που ελάμβανε η χώρα - δανεικών ωστόσο, που μοιραία θα στέρευαν.
Από τα παραπάνω, είναι προφανές πως η χώρα χρειαζόταν κάποιου είδους Μνημόνιο – έστω με τον εαυτό μας! Μνημόνιο με τις απαραίτητες δράσεις, για να διορθωθούν όλα τα παραπάνω. Δράσεις ωστόσο, που αναγκαστικά κάποιους θα ξεβόλευαν, γι’ αυτό και αφέθηκαν να οριστούν καλύτερα, από τους ξένους δανειστές μας. Βλέπετε οι ντόπιοι εθνοπατέρες, απέφευγαν να στεναχωρήσουν τους ψηφοφόρους τους. Έτσι φτάσαμε σ’ ένα Μνημόνιο, που μπορούμε ελεύθερα να πετροβολούμε, μια και δεν το γράψαμε εμείς, αλλά οι «εχθροί μας»... Βολικό! Θυμίζω απλώς, πως με Μνημόνιο ή χωρίς, η χώρα αδυνατεί μέχρι σήμερα να παράξει όσα ξοδεύει. Εξακολουθεί να εξαρτάται από δανεικά.
Ας δούμε λοιπόν μερικά ενδεικτικά παραδείγματα των όσων προβλέπει το... επάρατο Μνημόνιο. 1. Οικονομίες στο χώρο της υγείας με μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης, μείωση των παραπομπών σε ιδιωτικά κέντρα, ηλεκτρονική παρακολούθηση των προμηθειών, επέκταση του ωραρίου των νοσοκομείων, ενοποίηση των ασφαλιστικών παροχών, εξορθολογισμό του διοικητικού κόστους (μείωση αριθμού διοικητών και συμβούλων) 2. Μεταρρυθμίσεις στις ΔΕΚΟ ώστε τόσο ο αριθμός όσο και οι αμοιβές του προσωπικού, να συμβαδίζουν με ό,τι ισχύει στον ιδιωτικό τομέα αλλά και στις αντίστοιχες επιχειρήσεις άλλων ευρωπαϊκών κρατών (οι μηχανοδηγοί του ΟΣΕ λαμβάνουν σχεδόν διπλάσια αμοιβή, από τους μηχανοδηγούς της Γερμανίας) 3. Μείωση των δαπανών του δημοσίου, με καλύτερη στόχευση των κοινωνικών επιδομάτων σε όσους τα έχουν πραγματικά ανάγκη (κατάργηση επιδομάτων «μαϊμού» και εισοδηματικά κριτήρια σε οικογενειακά επιδόματα, που μπορεί να λαμβάνουν ακόμη και εργοστασιάρχες) 4. Πώληση μεγάλων ζημιογόνων εταιριών του δημοσίου 5. Κλείσιμο των δημόσιων οργανισμών που δεν έχουν αντικείμενο 6. Απλοποίηση της φορολογικής νομοθεσίας 7. Μεταρρύθμιση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, δειγματοληπτική εξέταση του πόθεν έσχες 200 εφοριακών κάθε χρόνο 8. Μεταρρυθμίσεις στη λειτουργία του δημοσίου: αξιολόγηση προσωπικού, ενιαίο μισθολόγιο 9. Μείωση των στρατιωτικών δαπανών, κυρίως σε ό,τι αφορά στις προμήθειες 10. Απλοποίηση και επιτάχυνση της εκδίκασης φορολογικών διαφορών 11. Μεταρρύθμιση του Συνταξιοδοτικού συστήματος βάσει αναλογιστικής μελέτης 12. Παροχή εγγυήσεων στο Χρηματοπιστωτικό τομέα, για στήριξη της κεφαλαιακής επάρκειας και εξασφάλιση ρευστότητας 13. Αναδιάρθρωση των Κρατικών Τραπεζών, που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό 14. Ενδυνάμωση της εποπτείας των Τραπεζών και των Ασφαλιστικών Εταιριών κατά τα διεθνή πρότυπα 15. Μεταρρυθμίσεις για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και τη μείωση της ανεργίας, όπως το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων 16. Μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και στο εργασιακό δίκαιο, ώστε να είναι ελαστικότερο και προσαρμοσμένο στον διεθνή ανταγωνισμό (επίσης μείωση ανεργίας) 17. Άρση προνομίων και ενίσχυση ανταγωνιστικότητας, με την κατάργηση νομικά κατοχυρωμένων «ελάχιστων αμοιβών» δικηγόρων, συμβολαιογράφων, αρχιτεκτόνων, ορκωτών λογιστών κ.ά., με βάση όσα ισχύουν διεθνώς 18. Μεταρρυθμίσεις στον Τουρισμό και το Λιανεμπόριο, με στόχο την ανάπτυξη, την αύξηση της απασχόλησης και τον αποπληθωρισμό 19. Ιδιωτικοποιήσεις κρατικής περιουσίας 20. Βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος: απλοποίηση των διαδικασιών αδειοδότησης, ίδρυση υπηρεσιών «μίας στάσης», ενδυνάμωση της λειτουργίας της «Αρχής Ανταγωνισμού».
Τι από τα παραπάνω εφαρμόστηκε τα τελευταία χρόνια; Τίποτα ή ελάχιστα! Οι μεν υπουργοί του ΠΑΣΟΚ διαγκωνίζονταν για το ποιος θα κάνει τα λιγότερα, ώστε να μη στεναχωρήσει τη μία ή την άλλη συντεχνία (θυμίζω τις παλινωδίες για τη δήθεν απελευθέρωση των μεταφορών), τα δε στελέχη της ΝΔ εκπαίδευαν την κοινή γνώμη στον «αντιμνημονιακό λόγο», που άνοιξε άθελά τους το δρόμο, τόσο στον κ. Καμμένο όσο και στον ΣΥΡΙΖΑ. Τα μόνα μέτρα που η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και αργότερα η συγκυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ εφάρμοσαν, ήταν αυτά που αφορούσαν σε οριζόντιες περικοπές και επιβολή τελών και φόρων, μέτρα αναγκαία για να καλύψουν τις ανάγκες ενός δημοσίου που παρέμενε απαράλλαχτο, την ώρα που η φοροδοτική ικανότητα ιδιωτικών εταιριών και πολιτών βυθίζονταν. Δημιουργήθηκε έτσι ένα καθοδικό σπιράλ, με τους πολίτες να έχουν όλο και λιγότερα να ξοδέψουν, με υγιείς επιχειρήσεις να κλείνουν και τους ανέργους του ιδιωτικού τομέα να αυξάνουν. Οχι εξαιτίας του Μνημονίου, αλλά εξαιτίας της ΑΤΟΛΜΙΑΣ του πολιτικού συστήματος να εφαρμόσει τις προβλέψεις του. Θυμηθείτε απλώς την τύχη του νόμου για τα Πανεπιστήμια – ενός νόμου που ψηφίστηκε από τα 5/6 της προηγούμενης Βουλής και δεν έχει εφαρμοστεί ακόμα...
*Ο Γιώργος Καραβάνας είναι μορ. βιολόγος και μέλος της ΔΡΑΣΗΣ (www.drassi.gr)
