Του Φίλιππου Ζάχαρη
Οι επενδύσεις στα φωτοβολταικά συνεχίζονται ακατάπαυστα στη χώρα μας, παρά τα όποια προβλήματα που παρουσιάζονται κάθε φορά. Οι επενδύσεις αυτές έχουν συμβάλλει κατά πολύ στον σχεδιασμό και την προώθηση της πράσινης ενέργειας, που σε κάθε περίπτωση είναι κατά πολύ συμφέρουσα αλλά και φιλική προς το περιβάλλον συγκριτικά με την ενέργεια που παράγεται από τα ορυκτά καύσιμα. Στη χώρα μας, ειδικά τα τελευταία 5-10 χρόνια, παρουσιάζεται μια κατακόρυφη αύξηση επενδύσεων στα φωτοβολταϊκά, παρά τα συνήθη γραφειοκρατικά προβλήματα που συνοδεύουν τις αντίστοιχες αιτήσεις για επένδυση.
Βέβαια, η υπερβολή σε κάθε είδους επενδυτικό τομέα είναι το χαρακτηριστικό της χώρας και δη σε ό,τι έχει να κάνει με τη νέα τεχνογνωσία αλλά και το κέρδος που απορρέει από αυτή.
Τα φωτοβολταϊκά και μάλιστα τα αχανή πάρκα παρά την περιβαλλοντική θετική τους συνεισφορά, πολλάκις δεν δένουν με το φυσικό τοπίο αφού πολλές εκτάσεις αποψιλώνονται για την εγκατάστασή τους, κάτι που αντίστοιχα ισχύει και για τα αναρίθμητα αιολικά πάρκα. Συν του γεγονότος ότι εμπλεκόμενες μεγαλοεταιρίες τείνουν να οδηγήσουν τις εν λόγω επενδύσεις σε κορεσμό, καπέλωμα και ακατάσχετη κερδοφορία με άγνωστους αποδέκτες πέραν της ελληνικής επικράτειας. Αλλά αυτά, θα έλεγε κανείς, είναι ψιλά γράμματα μπροστά στα οφέλη της πράσινης ενέργειας και την υπεροχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας συγκριτικά με τις συμβατικές.
Πολλές είναι οι μελέτες που αναδεικνύουν τα οφέλη των φωτοβολταικών. Ανάμεσα σε αυτές, η εν εξελίξει μελέτη από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Σύμφωνα με αυτήν, οφέλη πολλών εκατοντάδων εκατομμυρίων ετησίως για τη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, τη ΔΕΗ και, κατ’ επέκταση, τους καταναλωτές συνεπάγεται η υψηλή διείσδυση των φωτοβολταϊκών. Η εν λόγω μελέτη του Εργαστηρίου Συστημάτων Ηλεκτρικής Ενέργειας του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του ΑΠΘ, εκπονήθηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιριών Φωτοβολταϊκών (ΣΕΦ). Η μελέτη αυτή αποτελεί την πρώτη φάση ενός συνόλου μελετών που πραγματοποιούνται για λογαριασμό του ΣΕΦ από το Α.Π.Θ. και αφορούν την επίδραση της υψηλής διείσδυσης των φωτοβολταϊκών στη λειτουργία των δικτύων και της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Η μελέτη αναλύει τις επιπτώσεις από τη διείσδυση φωτοβολταϊκών στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και κατά προέκταση και στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, σε μεσοπρόθεσμο επίπεδο, για τα έτη 2013-2014, και μακροπρόθεσμο επίπεδο, για τα έτη 2015-2020.
ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ
Τα πρώτα ευρήματα της μελέτης αποκαλύπτουν για τη μεσοπρόθεσμη επίδραση ότι:
1. Από την εκτιμώμενη για το τέλος του 2012 εγκατεστημένη ισχύ των 1.200 MWp φωτοβολταϊκών, μειώνεται η Οριακή Τιμή Συστήματος (ΟΤΣ) έως και κατά 4,3 ευρώ/MWh (μείωση 7%). Αυτό σημαίνει ότι, το όφελος για τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας τη διετία 2013-2014 ξεπερνά ήδη τα 400 εκατ. ευρώ.
2. Από την περαιτέρω εγκατάσταση 1.200 MWp το 2013 και 2014, προκύπτει μια επιπλέον μείωση της ΟΤΣ έως και 2,7 ευρώ/MWh, γεγονός που μεταφράζεται σε μια επιπλέον μείωση στο κόστος προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας τη διετία 2013-2014 έως και 170 εκατ. ευρώ.
3. Η ωφέλεια της ΔΕΗ (ως παραγωγού και προμηθευτή) από τον συνδυασμό των ανωτέρω, αλλά και των στρεβλώσεων στον τρόπο υπολογισμού της ΟΤΣ και στη λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, θα ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ τη διετία 2013-2014, ακόμη και αν δεν εγκατασταθεί ούτε ένα νέο φωτοβολταϊκό. Με την περαιτέρω εγκατάσταση 1.200 MWp φωτοβολταϊκών το 2013 και 2014 , το όφελος αυτό σχεδόν θα διπλασιαστεί.
Τα οφέλη αυτά πρέπει, φυσικά, να περάσουν στους καταναλωτές και όχι, μέσω στρεβλών ρυθμίσεων, να αποκρύβονται και να καταλήγουν σε λάθος αποδέκτες. Η μελέτη αποτιμά την επίδραση και των λοιπών στρεβλώσεων της αγοράς, π.χ. καταδεικνύει πως η διαδικασία ανάκτησης μεταβλητού κόστους κρατάει, επίσης, «τεχνητά» χαμηλή την ΟΤΣ, έως και 17 ευρώ/ΜWh. Τα φωτοβολταϊκά και οι στρεβλώσεις λοιπόν μειώνουν την ΟΤΣ και έτσι αφενός το έλλειμμα του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ μεγαλώνει εικονικά, και αφετέρου η αποζημίωση των ρυπογόνων μονάδων αυξάνεται.
Πεδίο της έρευνας, αποτελεί και το ζήτημα των Αποδεικτικών Διαθεσιμότητας Ισχύος (ΑΔΙ), που αποτελούν, με τον τρόπο που υλοποιούνται, μια ακόμη στρέβλωση του συστήματος.
Αυτά είναι μερικά από τα στοιχεία της μελέτης από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο που εκπονήθηκε για λογαριασμό του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταικών. Η μελέτη ενδιαφέρει, τους εμπλεκόμενους στην επενδυτική διαδικασία των φωτοβολταικών. Αλλά πάνω απ΄ όλα δίνει μια πρώτη εικόνα για το τι μπορεί να εκμεταλλευτεί η χώρα μας που με τις ευνοϊκές για τις ΑΠΕ κλιματολογικές συνθήκες, δύναται να πρωταγωνιστεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο σε ότι αφορά την πράσινη ενέργεια. Αρκεί βέβαια όλα να γίνονται με μέτρο και σύνεση και όπως σημειώθηκε παραπάνω τα οφέλη των φωτοβολταικών να περνούν στους καταναλωτές. Σε αντίθετη περίπτωση, αν η κερδοφορία είναι ο απώτερος σκοπός, το παιχνίδι για μια ακόμη φορά θα χαθεί. Κάτι που έχουμε δει επανειλημμένως να συμβαίνει στο παρελθόν από κακοδιαχείριση και λανθασμένους σχεδιασμούς.
