Του Φίλιππου Ζάχαρη
Δόθηκαν από το υπουργείο Οικονομικών, πριν από λίγες ημέρες, τα στοιχεία αναφορικά με τον κρατικό προϋπολογισμό από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Αύγουστο του 2012. Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσής του για το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου 2012, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, το έλλειμμά του διαμορφώθηκε σε 12.482 εκατ. ευρώ, και το πρωτογενές έλλειμμα για την ίδια περίοδο σε 1.412 εκατ. ευρώ.
Όπως βλέπουμε, παρά τις όποιες βελτιώσεις στη φορολογία και τα έσοδα, το έλλειμμα εξακολουθεί να είναι μεγάλο και να δημιουργεί ποικίλα προβλήματα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών, το ύψος των καθαρών εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 30.640 εκατ. ευρώ το διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου 2012, παρουσιάζοντας υστέρηση κατά 1.479 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (32.119 εκατ. ευρώ) του συμπληρωματικού προϋπολογισμού για το 2012. Τα καθαρά έσοδα λοιπόν παρουσιάζονται μειωμένα παρά τις αρχικές προσδοκίες.
Aρνητική απόκλιση παρατηρείται και στις εισπράξεις από φόρους συναλλαγών (απόκλιση κατά 713 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου). Την αιτία την αποδίδει το υπουργείο στον περιορισμό της εγχώριας ζήτησης και στις εισπράξεις από άμεσους φόρους παρελθόντων οικονομικών ετών. Τα έσοδα του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, από την άλλη, διαμορφώθηκαν σε 2.463 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για 3.039 εκατ. ευρώ. Και πάλι την απόκλιση αυτή το υπουργείο την αποδίδει σε καθυστερήσεις πληρωμών από Ευρωπαϊκά Κοινοτικά Ταμεία.
Οι δαπάνες, τώρα, του τακτικού προϋπολογισμού είναι μειωμένες λόγω κυρίως των πρωτογενών δαπανών (2.276 εκατ. ευρώ χαμηλότερες του στόχου), των δαπανών για εξοπλιστικά προγράμματα (232 εκατ. ευρώ χαμηλότερες του στόχου) και των δαπανών για καταπτώσεις εγγυήσεων σε φορείς εντός και εκτός Γενικής Κυβέρνησης (84 εκατ. ευρώ χαμηλότερες του στόχου). Οι δαπάνες πάντως εξακολουθούν να γίνονται παρά τις μεγάλες μειώσεις που παρατηρήθηκαν το τελευταίο διάστημα. Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού έως τον Αύγουστο 2012 παρουσιάζονται μειωμένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους κατά 5.657 εκατ. ευρώ ή 11,0%.
Με αυτά και με αυτά το υπουργείο Οικονομικών προσπαθεί να δώσει μια θετική εικόνα από τα προαναφερθέντα στοιχεία. Έχουμε βέβαια μπροστά μας τα νέα μέτρα που θα αποφέρουν περισσότερα έσοδα στον κρατικό προϋπολογισμό, τις νέες μειώσεις και περικοπές που θα προσδιορίσουν εκ νέου το μέγεθος του ελλείμματος. Το ζήτημα πάντως δεν είναι μόνο οι αριθμοί αλλά ο τρόπος που μειώνονται οι κρατικές δαπάνες και φυσικά η μέθοδος εξοικονόμησης χρημάτων.
Σε λίγο καιρό, ενδεχομένως σύμφωνα με νέα στοιχεία του υπουργείου, το έλλειμμα να έχει μειωθεί περαιτέρω, όπως και να έχουν αυξηθεί οι επενδύσεις μιας και θα εξασφαλιστεί η δανειακή δόση. Λέω, ίσως, γιατί τίποτε δεν είναι σίγουρο στη ρευστή κατάσταση της ελληνικής οικονομίας. Τα δεδομένα ανατρέπονται από τη μια στιγμή στην άλλη και αν αναλογιστεί κανείς ότι έχουμε και ενδοκυβερνητική διαφωνία σε ό,τι αφορά στο όριο της λήψης μέτρων, τα δεδομένα αυτά δεν είναι σε καμία περίπτωση προβλέψιμα.
Τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών προσπαθούν κάθε φορά να επισημάνουν ότι κάποιοι στόχοι επιτυγχάνονται και κάποιοι όχι λόγω της ρευστής οικονομικής κατάστασης. Αυτά τα στοιχεία όμως δεν είναι αρκετά για να εξάγει κανείς το επιθυμητό αποτέλεσμα, μιας και αφενός το έλλειμμα δεν μειώνεται θεαματικά και αφετέρου η πολυπόθητη ανάπτυξη καθυστερεί. Έτσι, μπορεί οι δείκτες να παρουσιάζουν ενίοτε κάποια θετική τάση, το πρόβλημα όμως παραμένει.
Από την κυβέρνηση πάντως διαμηνύουν ότι δεν γίνονται θαύματα. Δεκτό σίγουρα και αυτό μεσούσης της σοβαρής κρίσης. Όμως θαύματα μπορεί να μην γίνονται, βελτιώσεις όμως αναμένονται. Και οι βελτιώσεις αυτές δεν φαίνονται σε καμία περίπτωση όταν οι αποκλίσεις είναι μικρές και όταν παρουσιάζεται σαν επιτυχία ένα μικρό ποσοστό προσέγγισης του στόχου. Είναι σίγουρα δύσκολο να πει κανείς με σιγουριά πότε θα ανασάνει ο τόπος. Ακόμη πιο δύσκολο να προσδιορίσει την αφετηρία μιας νέας εποχής, απόλυτα ξεχωριστής για την ανάπτυξη. Η αντιπολίτευση κάνει λόγο για φιλοτροικανή κυβέρνηση. Δεν θα με βρει σύμφωνο γιατί το πρόβλημα δεν έγκειται στη συμπεριφορά των τριών κομμάτων που τη στηρίζουν, αλλά στον πολιτικό κόσμο συνολικά. Οι ευθύνες, όπως έχω επανειλημμένως υποστηρίξει, βαρύνουν το κοινοβούλιο στο σύνολό του, που επιτρέπει σε ακραίες φωνές να γίνονται κάτι σαν Ρομπέν των δασών. Αυτή η συλλογική ευθύνη που αποποιείται ο πολιτικός κόσμος είναι ο πυρήνας της κρίσης. Αυτή και η έξωθεν εκβιασμοί μέσω τρόικας. Όσα λοιπόν θετικά στοιχεία και να παρουσιάσει το Υπουργείο Οικονομικών, το πρόβλημα θα παραμένει ως έχει. Και το πρόβλημα αυτό θα γίνεται μεγαλύτερο όσο τα δάνεια θα περισφίγγουν τον λαιμό των πολιτών. Δάνεια που απαιτούν κάθε φορά και νέες θυσίες στον βωμό της εξουσίας των μεγάλων χρηματοπιστωτικών οργανισμών.
