Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Μπορεί η καγκελάριος Μέρκελ να δηλώνει πως «ματώνει η καρδιά της με τους Έλληνες που υποφέρουν», αν και ταυτόχρονα αντιφάσκει, αφού εμμένει, με καλβινιστική προσήλωση, στα μέτρα λιτότητας, όπως, άλλωστε, επιμένει στην ίδια γραμμή και ο πολύς Πόουλ Τόμσεν για λογαριασμό του ΔΝΤ, που οδηγούν στην περαιτέρω εξαθλίωση την ελληνική κοινωνία, αλλά η πραγματική κατάσταση στην Ελλάδα και την κοινωνία της είναι πολύ πιο δραματική, απ’ όσο επιχειρείται να εμφανιστεί.
Και είναι δραματική, καθώς με τα νέα μέτρα ύψους 11,5 δισ. ευρώ, που είναι παρόμοια με τις νεοφιλελεύθερες συνταγές, οι οποίες εφαρμόσθηκαν στη Μεγάλη Βρετανία από τη Μάργκαρετ Θάτσερ και κυρίως στη Χιλή από τον δικτάτορα Αουγκούστο Πινοσέτ, θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο το, ήδη, ρευστό κοινωνικό και το πολιτικό περιβάλλον στη χώρα, με ορατά το ενδεχόμενο στάσεως πληρωμών και τη νέα αύξηση της υφέσεως και της ανεργίας, το δε πολιτικό σκηνικό, όπως διαμορφώθηκε από τις τελευταίες εκλογές, πιθανότατα (μετά τις ψηφοφορίες για τα μέτρα) σε μικρό χρονικό διάστημα να μην είναι το ίδιο.
Η τρικομματική κυβέρνηση έχει αντιληφθεί ότι ο πολιτικός χρόνος τον οποίο επιζητούσε (σε μια προσπάθεια να κρατήσει τις ισορροπίες, τόσο εντός των κομμάτων που τη στηρίζουν, όσο και μεταξύ των εταίρων της, οι οποίοι βάλλουν ο ένας εναντίον του άλλου, με όσα αυτό συνεπάγεται για τη συνοχή της αλλά και για την εικόνα της) έχει εξαντληθεί υπό την πίεση της πραγματικότητας, όπως αυτή επιβάλλεται από τους δανειστές, αλλά την ίδια στιγμή, αν εξαιρέσει κανείς τη δυναμική (όπως αυτή παρουσιάζεται από τις έρευνες της κοινής γνώμης) που δείχνει να αποκτά η ακροδεξιά «Χρυσή Αυγή», η αντιπολίτευση και κυρίως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν φαίνεται να παρουσιάζουν ανάλογη δυναμική, ούτε και ουσιώδη αυξητική τάση.
Η κατάσταση για την κυβέρνηση είναι τόσο επιβαρημένη ώστε έχει φτάσει στο σημείο να εκλιπαρεί την Τρόικα, όπως αυτό φαίνεται από δήλωση του εκπροσώπου της ΔΗΜΑΡ, σύμφωνα με την οποία «πρέπει να καταλάβει η Τρόικα ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει ερήμην της κοινωνίας: Δηλαδή, αν το πακέτο αυτό έχει την κοινωνία απέναντι, δεν θα αντέξει αυτή η κυβέρνηση. Και ο στόχος είναι να μείνει, να διατηρηθεί αυτή η κυβέρνηση. Οφείλουν να το καταλάβουν οι εταίροι μας».
Ταυτόχρονα, όμως κι ενώ ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι, οι εταίροι της συγκυβερνήσεως ερίζουν δημοσίως, σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να φορτώσει ο ένας στον άλλον το πολιτικό κόστος των μέτρων, είναι δε κοινό μυστικό ότι στελέχη της κυβερνήσεως συνεχίζουν να λαϊκίζουν, η δε αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει ακόμη συγκεκριμένη, αποκρυσταλλωμένη και πειστική εναλλακτική πρόταση εξουσίας (αν και αυτό είναι ευεξήγητο, αφού κατ’ αρχήν το οικονομικό και κυρίως το ευρωπαϊκό περιβάλλον τελούν υπό διαμόρφωση).
ΤΟ «ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ»
Με το νέο πακέτο μέτρων άγριας λιτότητας (σ.σ. ο Αντώνης Σαμαράς πριν ένα χρόνο τόνιζε πως τέτοια μέτρα είναι καταστροφή για την κοινωνία) που υλοποιεί η κυβέρνηση των κ. Σαμαρά , Βενιζέλου και Κουβέλη (παρά τις θεατρικές παραστάσεις περί μεταξύ τους διαφωνιών) προκειμένου να εμφανιστεί «συνεπής» στις υποχρεώσεις της χώρας, όπως αυτές απορρέουν από το Μνημόνιο, επιδιώκει να πετύχει μια θετική έκθεση της Τρόικας, που θα αποτελέσει, όπως υποστηρίζει, το «διαβατήριο» αφενός για την εκταμίευση της επόμενης δόσεως των 31,5 δισ. ευρώ, αφετέρου τη χρονική επιμήκυνση της δημοσιονομικής προσαρμογής μέχρι το 2016, όπως δήλωσε ο πρωθυπουργός στην αμερικανική εφημερίδα «Washington Post».
Ένα «διαβατήριο» το οποίο θα ικανοποιήσει τους «λυπημένους» (!) δανειστές μας (όπως η καγκελάριος Μέρκελ) αλλά θα οδηγήσει στη φτώχεια και την εξαθλίωση τους Έλληνες πολίτες και (εκτιμάται βασίμως ότι) θα προκαλέσει κοινωνική έκρηξη, ενδεχομένως ανεξέλεγκτη, με όσα αυτό συνεπάγεται.
Σύμφωνα με πληροφορίες, που επικαλείται η «Καθημερινή», στις διεθνείς επαφές του ο Αντώνης Σαμαράς επικαλείται πλέον με ένταση πολιτικά επιχειρήματα, προκειμένου οι αποφάσεις για την Ελλάδα να μην καθυστερήσουν, καθώς «η παράταση της εκκρεμότητας προκαλεί ασφυξία στην ελληνική οικονομία, αλλά δημιουργεί, επιπροσθέτως, σοβαρές πολιτικές παρενέργειες και μια απ’ αυτές είναι η δημοσκοπική άνοδος της «Χρυσής Αυγής»».
Ωστόσο, το μείζον για την κυβέρνηση αυτή τη στιγμή (με το βλέμμα της στραμμένο στην επόμενη δόση και στην επιμήκυνση) είναι το νέο πακέτο των βάρβαρων μέτρων να ψηφιστεί από τη Βουλή, καθώς είναι σαφές το μήνυμα από τους δανειστές ότι δεν θα υπάρξει καμία απόφαση στηρίξεως των Αθηνών, αν η χώρα δεν δώσει συγκεκριμένα δείγματα γραφής ότι θα τηρήσει τις δεσμεύσεις της.
Ο Αντώνης Σαμαράς σκοπεύει να περάσει τα μέτρα με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, αν και παραμένει προς συζήτηση αν αυτά θα ψηφιστούν ως ένα άρθρο ή πολλά. Είναι γεγονός ότι δέχεται εισηγήσεις να περάσουν τα μέτρα ως ένα άρθρο, αφού, σύμφωνα με το εν λόγω σκεπτικό, ένα είναι το διακύβευμα, δηλαδή η, σύμφωνα με την κυβερνητική λογική, παραμονή στο ευρώ και η δημιουργία προϋποθέσεων εξόδου από την κρίση ή η επιστροφή στη δραχμή και συνεπώς επ’ αυτού θα πρέπει να τοποθετηθούν οι βουλευτές της κυβερνητικής πλειοψηφίας. Οι κ. Βενιζέλος και Κουβέλης, οι οποίοι παρά τους φραστικούς λεονταρισμούς τους κατά των νέων μέτρων, έχουν προεξοφλήσει ότι δεν θα προκαλέσουν κυβερνητική κρίση και συνεπώς φαίνεται πως θα συμφωνήσουν.
ΔΙΧΟΓΝΩΜΙΕΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΙΣΜΟΙ
Ωστόσο, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς ενώ η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε πλήρη αποσάρθρωση, η μεν Τρόικα φαίνεται πως επιμένει στις παράλογες απαιτήσεις της, οι δε κυβερνητικοί εταίροι ερίζουν μεταξύ τους (άλλωστε, υποστηρίζουν ότι δεν μπορούν να τα βρουν επί του τελικού πακέτου των μέτρων και συνεχίζουν τις συσκέψεις και τις διαβουλεύσεις με την Τρόικα, την οποία μάλιστα με φραστικό τρόπο «προειδοποιούν» ότι η κοινωνία δεν έχει άλλες αντοχές) ενώ ορισμένοι υπουργοί έπαιζαν όλο το προηγούμενο διάστημα το «παιχνίδι των καθυστερήσεων», προκειμένου να γίνουν αρεστοί στις εκλογικές τους πελατείες και ως εκ τούτου καταγράφηκαν αρκετές διχογνωμίες για το νέο πακέτο των περικοπών.
Παρά το γεγονός ότι πολλοί υπουργοί δεσμεύτηκαν στον πρωθυπουργό να περικόψουν δαπάνες στα Υπουργεία τους, στο παρασκήνιο διατύπωναν γκρίνιες, ενστάσεις και παράπονα ότι καλούνται να σηκώσουν περισσότερο βάρος από ό,τι τους αναλογεί.
Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο Πάνος Παναγιωτόπουλος, ο οποίος υπενθύμισε την περίοδο της Κατοχής («ο Γερμανός κατακτητής, όταν πάτησε το πόδι του στη χώρα, το πρώτο που φρόντισε να κάνει ήταν να διαλύσει τις Ένοπλες Δυνάμεις, γιατί ακριβώς αποτελούν τον κεντρικό πυρήνα της κρατικής οντότητας και της εθνικής κυριαρχίας», δήλωσε) αλλά και ο Γιάννης Βρούτσης ο οποίος ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα στα εργασιακά, προ του Μνημονίου, λειτουργούσε ως Σοβιέτ!
Στο γαλάζιο στρατόπεδο, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται, εκφράζουν φόβους ότι μπορεί να υπάρξει ανταρσία βουλευτών (όπως είχε συμβεί τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν 20 βουλευτές καταψήφισαν το δεύτερο Μνημόνιο και διαγράφηκαν) στη σχετική, με τα νέα μέτρα, ψηφοφορία στη Βουλή και προς τούτο γίνονται προληπτικές κινήσεις πυγμής, όπως με τη διαγραφή του γενικού γραμματέα της ΓΣΕΕ και προέδρου της ΔΑΚΕ Ιδιωτικού Τομέα Ν. Κιουτσούκη.
ΘΕΑΤΡΙΝΙΣΜΟΙ
Βεβαίως, δεν θα πρέπει να λησμονούμε την προσπάθεια της ΔΗΜΑΡ να πατά σε πολλές βάρκες (γνωστές, άλλωστε, είναι οι διαφοροποιήσεις των βουλευτών του κόμματος κ. Οδ. Βουδούρη και Ιω. Μιχελογιαννάκη, αλλά και η δήλωση του υπουργού της Δικαιοσύνης Αντώνη Ρουπακιώτη ότι η Τρόικα «θέλει αίμα») και την ουσιαστική «αποχώρηση» από το, συνεχώς συρρικνούμενο, ΠΑΣΟΚ, των Ανδρέα Λοβέρδου και Μιχάλη Χρυσοχοΐδη.
Η αποθέωση του λαϊκισμού και του θεατρινισμού ήταν η ανακοίνωση που εξέδωσε το ΠΑΣΟΚ πριν τη συνάντηση Σαμαρά – Βενιζέλου – Κουβέλη, την Πέμπτη, με την οποία καταγγελλόταν η ΝΔ για την πολιτική λιτότητας που προωθείται και υπενθυμίζονταν οι, προ έτους, εξαγγελίες του σημερινού πρωθυπουργού στο Ζάππειο για τα ισοδύναμα μέτρα, που υποτίθεται ότι είχε επεξεργαστεί, προκειμένου να αποτραπεί η νέα σφαγή σε μισθούς, συντάξεις και δικαιώματα.
Όλα αυτά τα γεγονότα σημαίνουν ότι η ψηφοφορία για τα νέα βάρβαρα μέτρα θα σηματοδοτήσει ταυτόχρονα την έναρξη της κυοφορίας εξελίξεων, χωρίς αυτό κατ’ ανάγκη να σημαίνει πτώση της κυβερνήσεως.
ΑΝΕΒΑΖΕΙ ΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΙ ΑΝΑΜΕΝΕΙ
Κι ενώ το ΚΚΕ και οι «Ανεξάρτητοι Έλληνες» έχουν τα δικά τους εσωτερικά προβλήματα, η δε «Χρυσή Αυγή» δείχνει ανοδική δυναμική στην κοινωνία και εν πολλοίς έχει αποθρασυνθεί, προσπαθώντας να υποκαταστήσει το κράτος και τους νόμους, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως εμφανίζεται σε στάση αναμονής, όσο κι αν ο Αλέξης Τσίπρας, με την πρωθυπουργικού στιλ εμφάνισή του στη ΔΕΘ, προσπάθησε να πείσει ότι είναι έτοιμος να κυβερνήσει και προέβλεψε ακόμη και πτώση της κυβερνήσεως.
Ο Αλέξης Τσίπρας ανέβασε κατακόρυφα τους τόνους έναντι της κυβερνήσεως, αλλά, σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, φάνηκε ότι προτιμά να την αφήσει να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά και γι’ αυτό δεν ζήτησε (ούτε θέλησε να ζητήσει) εκλογές, πλην, όμως, συνεχίζει την προσπάθεια να ενδυναμώσει τους δεσμούς του με την κοινωνία και να πρωτοστατήσει στους αναμενόμενους λαϊκούς αγώνες και κινητοποιήσεις.
Αξιοπρόσεκτα και ενδεικτικά της τακτικής της «ήρεμης δυνάμεως» είναι, εξάλλου, αφενός το γεγονός ότι η λέξη «νομιμότητα» ήταν κυρίαρχη στη φρασεολογία του αρχηγού του ΣΥΡΙΖΑ, αφετέρου η δήλωσή του ότι «έχει περάσει η εποχή που θα μπορούσε ένα κόμμα να πατήσει ένα κουμπί να δώσει μια εντολή και να βγουν 300.000 άνθρωποι στο δρόμο», δηλώσεις που, για πολλούς αναλυτές, σημαίνουν ότι η αξιωματική αντιπολίτευση πηγαίνει με βήμα σημειωτόν.
Και αυτή η στάση αναμονής (η οποία, όμως, μπορεί να κοστίσει στον ΣΥΡΙΖΑ, αν, δηλαδή, επί της ουσίας δεν είναι αυτός που θα εκφράσει την κοινωνία, αλλά αντίθετα συρθεί από αυτήν και τις ανάγκες της - καθώς η κοινωνία δεν έχει πλέον την πολυτέλεια της ανοχής και της αναμονής) μπορεί να εξηγηθεί, πλην, όμως, είναι προφανές ότι οι πολίτες, που βρίσκονται ένα βήμα πριν το κοινωνικό κραχ, δεν νοιάζονται για εξηγήσεις, αλλά θέλουν βιώσιμες και συγκεκριμένες λύσεις.
Προφανώς, στον ΣΥΡΙΖΑ αναμένουν, καταρχήν, την αποκρυστάλλωση του σκηνικού στην Ευρώπη και φυσικά στο εσωτερικό της χώρας: Η ταχύτητα των εξελίξεων στο ευρωπαϊκό περιβάλλον (αλλά και στους διεθνείς γεωπολιτικούς συσχετισμούς - αμερικανικές εκλογές, αναταραχή στον αραβικό κόσμο, σινοϊαπωνική ένταση) ίσως να δημιουργήσει πολύ σύντομα νέα δεδομένα, καθώς μάλιστα στην παρούσα χρονική συγκυρία (και μόνον) η Ευρωζώνη δεν δείχνει διατεθειμένη να διαλυθεί, η δε Ελλάδα, υπό προϋποθέσεις, θα παραμείνει στο κοινό νόμισμα.
Εξάλλου και ο ίδιος ο ΣΥΡΙΖΑ ως κομματικός μηχανισμός χρειάζεται χρόνο (σε αντίθεση με την κοινωνία, της οποίας ο χρόνος έχει τελειώσει) καθώς παραμένει μεγάλο στοίχημα για την ηγεσία του η επιτυχής έκβαση της διαδικασίας πολιτικής ομογενοποιήσεως της παρατάξεως (στοίχημα που έχει χρονικό ορίζοντα το προσεχές 10μηνο) αλλά τα πάντα εξαρτώνται από τις εγχώριες πολιτικές και πρωτίστως κοινωνικές εξελίξεις και διεργασίες.
Ταυτόχρονα, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, διά της ομογενοποιήσεως της παρατάξεως ευελπιστεί ότι θα ομογενοποιήσει και τις πολιτικές του θέσεις, ώστε να μην υπάρχει η παρατηρούμενη Βαβέλ απόψεων και θέσεων, όπως αυτές εκφράζονται από τις διάφορες συνιστώσες του, διαδικασία η οποία, όμως, δεν μπορεί να κινηθεί ούτε νωρίτερα, αλλά ούτε και αργότερα από την ίδρυση του ενιαίου κόμματος, το δε κόμμα οφείλει να βρει διαύλους επικοινωνίας, κυρίως και καταρχήν, με τα ευρωπαϊκά κέντρα αποφάσεων.
Με δεδομένο, όμως, ότι τα κυρίαρχα ΜΜΕ, ως εκφράζοντα εγχώριες πολιτικές και οικονομικές ελίτ, επιμένουν να βομβαρδίζουν την κοινή γνώμη με συνεχείς διαστρεβλώσεις των θέσεων του ΣΥΡΙΖΑ, η ηγεσία της Κουμουνδούρου, πρέπει να βρει κι αυτή τους μηχανισμούς εκείνους που να «απαντούν» σε αυτή την κυρίαρχη στάση, μια στάση η οποία διεγείρει τα φοβικά ανακλαστικά της κοινωνίας και την οδηγεί είτε στην ανοχή σε μνημονιακές δυνάμεις, είτε σε ρητορικά αντιμνημονιακές και κυρίως ακροδεξιές, όπως η «Χρυσή Αυγή», η οποία θεωρείται, από πολλούς αναλυτές, ως το μακρύ και εναλλακτικό χέρι του συστήματος.
Εν πάση δε περιπτώσει ο ΣΥΡΙΖΑ ενδεχομένως θα πρέπει να μεταλλαχθεί ιδεολογικοπολιτικά, κατά τρόπο που να εκφράζει τους κεντροαριστερούς, οι οποίοι στρέφονται προς την πλευρά του, αλλά να μην νοθεύσει στην πράξη τις αντιμνημονιακές του επιλογές, διότι τότε θα έχει προδώσει όσους τον ακολουθούν και ίσως να τους οδηγήσει σε ακραίες, τυχοδιωκτικές και, ως εκ τούτου, απευκταίες, επιλογές.
