* Από τον Αθανάσιο Φώτο
Νιώθω τούτη τη στιγμή την ανάγκη να εκφραστώ ανοιχτά και υπεύθυνα για τη Δημόσια Διοίκηση της χώρας μου, κυρίως δε και πρωτίστως για τους εκφραστές αυτής, τους δημοσίους υπαλλήλους. Η Δημόσια Διοίκηση δεν είναι απολίθωμα περασμένης εποχής, ούτε πεθαμένος θεσμός του παρελθόντος, όπως υποστηρίζουν πολλοί. Είναι μία ζωντανή πραγματικότητα βαθιά ριζωμένη στην ψυχή μας, μένει αναλλοίωτη στο πέρασμά της και μας συνοδεύει στην πορεία της ζωής μας. Δεν αποσύρεται ούτε κρύβεται, υπάρχει για να δρα και να ενεργεί, άλλοτε θετικά και άλλοτε αρνητικά απέναντί μας, με τις πράξεις και τις ενέργειές της, που καθορίζουν σε ένα μεγάλο βαθμό την ευτυχία ή τη δυστυχία μας.
Οι καιροί αλλάζουν, πολλά πράγματα στη ζωή ανανεώνονται, αποφασιστικά προοδευτικά άλματα συντελούνται σε βασικούς τομείς, σεισμικές αλλαγές γίνονται σε πολλά επίπεδα της καθημερινότητας και οι προσδοκίες και ελπίδες του λαού για μία πραγματική αλλαγή μέσα από τη Δημόσια Διοίκηση αναπτερώνονται.
Στη σημερινή μου γραφίδα οδηγήθηκα από μία προσωπική μου περιπέτεια-εμπειρία των τελευταίων ημερών, από την παρουσία μου σε κάποια υπηρεσία της πόλης αλλά και από τα δημοσιεύματα πολιτών προς την εφημερίδα «Ελευθερία», όσον αφορά τη συμπεριφορά υπαλλήλων, προς αυτούς. Αντιμετώπισα έναν υπάλληλο αδιάφορο, ψυχρό, οκνηρό, με απλανές βλέμμα και παγωμένη καρδιά. Άλαλα τα χείλη του στις κατανοητές ερωτήσεις μου. Σκεφτικός, ανήσυχος, βαθιά προβληματισμένος, χωρίς κοινωνία ψυχής με το πρόσωπό μου. Δεν γνωρίζω αν λόγω του καύσωνα της ημέρας ή της επικείμενης ανακοίνωσης των νέων μέτρων της κυβέρνησης για μισθούς και συντάξεις, απότοκος αυτών και η συμπεριφορά του. Πάντως εγώ την καταγράφω στα αρνητικά του στοιχεία.
Τα γεγονότα των τελευταίων χρόνων, με την οικονομική κρίση, που μαστίζει τη χώρα μας, τη μείωση μισθών και συντάξεων, την εκ βάθρου αλλαγή των εργασιακών σχέσεων, την κρίση θεσμών και αξιών, την εφαρμογή του νέου υπαλληλικού κώδικα, την προωθούμενη από την πολιτεία μείωση των δημοσίων υπαλλήλων, όλα αυτά εδραίωσαν μέσα στην ψυχή μου, την ελπίδα της αλλαγής νοοτροπίας τούτων και την προσχώρησή τους στη διαμορφούμενη νέα κατάσταση.
Δυστυχώς όμως διαψεύσθηκα. Η απάθεια και η απραξία των περισσότερων απ΄αυτούς αποτελούν δείγματα όχι ανικανότητας αλλά αδιαφορίας και οκνηρίας. Η συμπεριφορά τους αυτή και η εμμονή τους να ενεργούν, να πράττουν και να συμπεριφέρονται, όπως και στο παρελθόν, μου δίδουν το δικαίωμα να επισημάνω τους κινδύνους που ελλοχεύουν για τη χώρα μας, αν συνεχίσουν να εργάζονται έτσι και στο μέλλον και δεν αλλάξουν τακτική. Φαίνεται, ότι δεν τους τρομάζει ούτε η επικείμενη αξιολόγησή τους από την πολιτεία, ούτε ο φόβος μην βρεθούν έξω του νυμφώνος με την ωρίμανση της ιδέα της εφεδρείας, ούτε με τα άλλα μέτρα, που σκοπεύει να λάβει η πολιτεία σε βάρος τους.
Πρέπει εδώ να ξεκαθαρίσω, ότι δεν αναφέρομαι στο σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων αλλά στους ράθυμους και «λουφατζήδες», στους κράχτες του συστήματος, στους γυρολόγους των γραφείων, στους καλοβολεμένους, σ΄ αυτούς που πριν λίγα χρόνια εισήλθαν στο σώμα με όνειρα και ελπίδες και σήμερα είναι κενοί κάθε προσφοράς προς την υπηρεσία τους. Ώρα λοιπόν και γι΄ αυτούς να κληθούν σε συναγερμό, σε θέση μάχης, να γίνουν κοινωνοί στις ανησυχίες και αγωνίες όλων μας και με αίσθημα υψηλής ευθύνης που πρέπει να τους διακρίνει, να γίνουν πρωτοπόροι, πρωτομάστορες και πρωταγωνιστές στον αγώνα, που η χώρα δίνει για την υπέρβαση της κρίσης.
Δεν γεννάται καμία αμφιβολία, ότι χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας των δημοσίων υπαλλήλων. Αλλαγή πλεύσης. Αλλαγή τακτικής δοξασίας και συμπεριφοράς. Να ξεχάσουν το παρελθόν. Να ενδυθούν όλοι τους τα όπλα του φωτός, της υπευθυνότητας και της δημιουργίας για να μπορέσουμε να βγούμε από τον φαύλο κύκλο στον οποίο έχουμε περιέλθει και να πορευθούμε με πίστη και αισιοδοξία στο μέλλον, αφήνοντας πίσω το αμαρτωλό παρελθόν. Να κοιτάξουν στα μάτια τον πολίτη και μαζί του να επιφέρουν την αλλαγή, που τόσο ανάγκη την έχει ο τόπος τούτη την ώρα. Να λάβουν στα χέρια τους αυτοί τη σκυτάλη της αλλαγής, να αλλάξουν πορεία σκέψης, να εγκαταλείψουν τη νοοτροπία, που μέχρι σήμερα τους διακατέχει, να γίνουν οι σημαιοφόροι της αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύνης για όλους τους συνανθρώπους μας, εις τρόπον ώστε να υπάρχει και να λειτουργεί ένα κράτος δικαίου, όπου ο καθένας μας θα μπορεί να έχει την προσωπική του ζωή, την εργασία, την ελευθερία, την έκφραση.
Και μπορούν να το πράξουν αυτό, αρκεί να το θέλουν. Τέρμα οι «κοπάνες», η ραστώνη, τα φακελάκια και οι παράνομες συναλλαγές. Και όσοι απ΄ αυτούς ήταν και εξακολουθούν να είναι βουτηγμένοι στον βούρκο της διαφθοράς και της σαπίλας και μολύνουν έτσι όλο το σώμα, ώρα να ανανήψουν, η κολυμβήθρα του Σιλωάμ είναι έτοιμη να τους δεχθεί και να τους αποκαθάρει, αρκεί να το θέλουν πραγματικά.
Δεν αγνοώ βέβαια πως η αλλαγή αυτή ούτε εύκολη είναι ούτε επιθυμητή από τους κύριους εκφραστές της. Τα στελέχη της και τα μέλη της δεν είναι πρόθυμα να ανοίξουν εποικοδομητικό διάλογο για το θέμα αυτό. Το σύστημα, που τους εξέθρεψε και τους γαλούχησε μπορεί σήμερα να εμφανίζεται ως αποφασισμένο να προχωρήσει στην εξυγίανση, στην πορεία όμως και στις μυστικές διαβουλεύσεις του ακυρώνει την αρχική του εξαγγελία, λησμονεί τις ηχηρές επαγγελίες και με έντεχνο τρόπο υποχωρεί, φοβούμενο να ανοίξει το δρόμο της αλλαγής. Και αυτό γιατί το σύστημα δεν μπορεί να αποκοπεί από το δημοσιοϋπαλληλικό κατεστημένο, αφού το τελευταίο πιστό και αφοσιωμένο το υπηρέτησε και δεν μπορεί εύκολα να το λησμονήσει.
Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι δημόσιοι υπάλληλοι είναι ελλιπώς καταρτισμένοι και η ικανότητά τους να δώσουν λύση σε επείγοντα και σοβαρά προβλήματα του πολίτη, να τον ενημερώσουν και γενικά να τον καθοδηγήσουν στον σωστό δρόμο, είναι ελλειμματική. Δεν μπορώ όμως να παραβλέψω και τα πολύ φωτεινά μυαλά που υπάρχουν στο σώμα των δημοσίων υπαλλήλων, χαρισματικές φυσιογνωμίες που έχουν παιδεία, πνευματική καλλιέργεια και εκπαιδευτική συγκρότηση, όπλα που τους καθιστούν ικανούς να διατυπώσουν λόγο πιστότητας και αληθείας και να διαχειριστούν δύσκολα προβλήματα του πολίτη.
Χρειαζόμαστε υπαλλήλους ελεύθερους, αδέσμευτους, αυτεξούσιους και ακέραιους που θα γίνονται κοινωνοί των προβλημάτων του πολίτη και μέσα από έναν ειλικρινή, ελεύθερο διάλογο, θα δίδουν τη σωστή και επιβεβλημένη λύση στα προβλήματα, που κάθε φορά αναφύονται και επιζητούν τη λύση τους και όχι υπαλλήλους που θα εκτελούν επιταγές του κόμματος που είναι στην εξουσία και θα υπηρετούν ποικίλα συμφέροντα άλλων. Οι αποφάσεις τους πρέπει να αποπνέουν αμεροληψία, δικαιοσύνη, προσεκτική επεξεργασία του θέματος και χάραξη γραμμής που δεν εκτρέπεται στην προχειρότητα ή στη σκοπιμότητα.
Τούτη εδώ την ώρα της κρίσης, ο πικραμένος και βασανισμένος λαός που σηκώνει στους ώμους του τα βάρη και των δικών τους ενεργειών, έχει την αξίωση από τούτους να σταματήσουν πλέον τις εκτροπές που κάθε λίγο και λιγάκι προβάλλονται στα τηλεοπτικά κανάλια και τις εφημερίδες και γίνονται αντικείμενο δυσμενών σχολιασμών προς αυτούς. Εκτροπές που μας αφήνουν άναυδους, ματώνουν τις καρδιές όλων μας, βυσσοδομούν και δίδουν τροφή στην καθημερινότητα. Αυτό το όνειδος πρέπει να εκλείψει.
Ώρα ευθύνης λοιπόν. Ώρα αλλαγής. Όραμα, επιθυμία, αλλά και ευχή του λαού. Οι υπεύθυνοι ας το τολμήσουν, η ιστορία θα τους ανταμείψει.
* Ο Αθανάσιος Φώτος είναι επί τιμή δικηγόρος
