Του Κων. Ι. Παπακωνσταντίνου
Είναι εντελώς αδικαιολόγητο, με την έναρξη του καλοκαιριού οι Έλληνες να πνίγονται σε θάλασσες και ποτάμια. Η Ελλάδα είναι μια χώρα με πάμπολλα νησιά, με χιλιόμετρα από γραφικές και ήπιες ακτές. Επιπλέον έχει ήρεμες παραποτάμιες όχθες, αλλά και προσιτές λίμνες. Το υγρό στοιχείο, περιβάλλει από παντού τη χώρα μας. Και κάνει αισθητή την παρουσία του όχι μόνο στις παράκτιες περιοχές, αλλά και σ’ αυτή την ενδοχώρα. Τόσο άφθονο και ήπιο, που μας έλκει να το γνωρίσουμε και να εξοικειωθούμε μαζί του. Κι όμως η σχέση μας με το υγρό στοιχείο, παραμένει εχθρική και επικίνδυνη, αφού αμείωτες παραμένουν οι απώλειες από πνιγμούς.
Στα τελευταία χρόνια πάνω από 6.000 άνθρωποι, πνίγηκαν σε θάλασσες, ποταμούς, λίμνες και πισίνες. Άλλη μια θλιβερή πρωτιά, στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αιτίες; Η επιπολαιότητα, η αμάθεια, η έλλειψη ενημέρωσης, η χαλαρή επίβλεψη των παιδιών.
Η κολύμβηση είναι άθλημα και ενασχόληση πολλαπλής χρησιμότητας. Καταρχήν επιδρά ευεργετικά στην υγεία μας. Από τα σπουδαιότερα σπορ. Αλλά και ευχάριστο μέσο ψυχαγωγίας. Ο άνθρωπος που επιπλέει στη θάλασσα, νιώθει πιο θαρραλέος και δυνατός και αποκτά αυτοπεποίθηση. Κι ακόμα γίνεται σωτήρας ανθρώπων, που κινδυνεύουν να πνιγούν.
Οι αρχαίοι πρόγονοί μας και στο σημείο αυτό μας έδωσαν το μέτρο. Οι κάτοικοι των παράκτιων περιοχών, ασκούνταν συστηματικά στην κολύμβηση. Ο Ηρόδοτος μας πληροφορεί, πως στη ναυμαχία της Σαλαμίνας, τα θύματα από την πλευρά των Ελλήνων ήταν ελάχιστα, γιατί όσοι απ’ αυτούς βρέθηκαν στη θάλασσα, κολύμβησαν και βγήκαν σώοι στην κοντινή ακτή. Αντίθετα όμως οι περισσότεροι από τους βαρβάρους πνίγηκαν, γιατί δεν ήξεραν κολύμβηση. Αναφέρει ακόμα ο ίδιος ιστορικός, πως κάποιος Σκυλίας από τη Σκιώνη της Χαλκιδικής, που είχε ακολουθήσει χωρίς τη θέλησή του τις ορδές του Ξέρξη, βρήκε την ευκαιρία και αυτομόλησε, έξω από τις ακτές του Παγασητικού κόλπου. Με μακροβούτι και γρήγορη κολύμβηση, διήνυσε 80 στάδια δηλαδή περίπου 15 χιλιόμετρα ως που να φθάσει στις απέναντι ακτές της Εύβοιας. Μάλιστα φάνηκε και χρήσιμος γιατί έδωσε χρήσιμες πληροφορίες στους Έλληνες για τα στρατιωτικά σχέδια των Περσών.
Ο Θουκιδίδης μάλιστα αναφέρει τους «Υφύδρους» κολυμβητές, με άλλα λόγια για δύτες, που είχαν μάλιστα συγκροτήσει και στρατιωτική μονάδα. Όπως σήμερα οι βατραχάνθρωποι. Άλλωστε πλήθος από αρχαίες μαρτυρίες γραπτές ή εικαστικές, μας βεβαιώνουν πως στην αρχαιότητα, άνδρες και γυναίκες ασχολούνταν εντατικά με την κολύμβηση. Όσους μάλιστα δεν γνώριζαν κολύμβηση, τους αποκαλούσαν «Απαίδευτους» και «Βάρβαρους».
Ένας λαός όμως, με τόση πλούσια κολυμβητική ιστορία πώς κατάντησε να θυσιάζει σήμερα στον Θεό Ποσειδώνα, κάθε καλοκαίρι τόσες ψυχές; Αναφερθήκαμε σχετικά στα αίτια. Η επιπολαιότητα πρυτανεύει. Πολλοί μετά από φαγοπότι, πάνε χωρίς να σκεφτούν και να βουτήξουν στη θάλασσα. Κι αυτή γρήγορα γίνεται ο υγρός τους τάφος. Φωνάζουν οι ειδικοί: «Ποτέ με γεμάτο στομάχι στη θάλασσα. Αλλά δεν βαριέσαι. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω». Δεκάδες παιδάκια πνίγονται κάθε χρόνο. Από παντελή έλλειψη ή χαλαρή επίβλεψη των γονιών. Οι γονείς απολαμβάνοντας κι αυτοί τη θάλασσα, αμελούν.
Δεν συνειδητοποιούν, πως οι εγγενείς δυνάμεις ενός παιδιού, η απειρία τους και η άγνοια των κινδύνων, που τους απειλούν και ενεδρεύουν, γίνονται αιτίες πνιγμών. Η πληθώρα των οργανωμένων κολυμβητηρίων, που λειτουργούν σε κάθε πόλη με την ευθύνη των Δημοτικών Αρχών ή και ιδιωτών, συντελούν στην ορθή εκμάθηση της κολύμβησης. Εκπαιδεύουν τα παιδιά και συντελούν στην αποφυγή ατυχημάτων.
Στην Ευρώπη παρά του ότι οι ακτές είναι λίγες, ψυχρές και βραχώδεις, πολλές δε απρόσιτες, οι θάνατοι από πνιγμούς είναι ελάχιστοι.
Άλλη μια κατηγορία υποψήφιων θυμάτων του υγρού στοιχείου, αποτελούν οι άνθρωποι, που από άγνοια ή εν γνώσει τους, υποφέρουν – από καρδιολογικές παθήσεις ή και άλλες, που επιβάλλουν αυξημένη προσοχή και επιφύλαξη. Η γνώμη των ειδικών σε παρόμοιες περιπτώσεις, θα απέτρεπε κινδύνους και ενδεχόμενους θανάτους.
Καλοκαίρι λοιπόν φίλοι μου. Οι γαλάζιες και γραφικές ακρογιαλιές, μας περιμένουν. Τα παιχνίδια με το κύμα και η απεραντοσύνη, που νιώθουμε στη θάλασσα, μας κράζουν. Προσοχή όμως. Ας γίνουν όλα αυτά πηγή χαράς και ευδαιμονίας και όχι πρόξενοι δυσάρεστων ή θλιβερών εμπειριών.