* Του Γιάννη Μήτσιου, φυσικού - νομικού
Όπως είναι γνωστό, η Τετάρτη 26 Ιουνίου, έχει ανακηρυχθεί ως Παγκόσμια Ημέρα των Ναρκωτικών. Με αφορμή το γεγονός αυτό, η Μονάδα Απεξάρτησης Τοξικομανών 18 ΑΝΩ, έδωσε στη δημοσιότητα κάποια στοιχεία τα οποία συνθέτουν το πρόβλημα της εξάρτησης στην Ελλάδα με βάση τα δεδομένα έτους 2012: Σε ό,τι αφορά στο φύλο, οι τοξικομανείς είναι άνδρες σε ποσοστό 75,8% και γυναίκες σε ποσοστό 24,2%, έχουν ηλικία κατά μέσο όρο τα 31,86 έτη, μένουν με τους δύο γονείς τους 37,1% ή με τον ένα από τους δύο 21,4%, σε σταθερή στέγη 91,6% χωρίς να συγκατοικούν με άλλον χρήστη 92,1%, σε πόλη 97,7% και στον νομό Αττικής 90,7%.
- Είναι Έλληνες υπήκοοι σε ποσοστό 94,6%, άνεργοι 66,1% και είναι απόφοιτοι Λυκείου 49,1% και απόφοιτοι Γυμνασίου 18,1%. Η βασική ουσία από την οποία είναι εξαρτημένοι είναι η ηρωίνη σε ποσοστό 66,3%, ενώ η ουσία με την οποία ξεκίνησαν τη χρήση ήταν σε ποσοστό 78,9%, η ινδική κάνναβη και η ηλικία έναρξης της χρήσης είναι, κατά μέσο όρο, 16,33 έτη. Το χειρότερο είναι ότι η ηλικία αυτή δυστυχώς ελαττώνεται διαρκώς και έχουμε φτάσει σήμερα στα 14 έτη.
- Η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών, έρχεται για να χτυπήσει για μια ακόμη φορά ηχηρά και θλιβερά την καμπάνα του κινδύνου. Μια καμπάνα που χτυπάει για όλους. Τα ναρκωτικά κάποτε ήταν πρόβλημα. Αργότερα, έγιναν κοινωνική μάστιγα που μαστίγωνε ανελέητα τη νεολαία. Σήμερα έγιναν ιδεολογία. Ιδεολογία της αποχαύνωσης, της παραίτησης και της φυγής από την ίδια τη ζωή, όπως θα έλεγε ο Χέρμπερτ Μαρκούζε. Το πρόβλημα των ναρκωτικών είναι, βεβαίως, παγκόσμιο. Η Ελλάδα, ωστόσο, έχει ένα θλιβερό προνόμιο: Έχει τον μεγαλύτερο ρυθμό αύξησης των ναρκομανών από όλες τις χώρες της Ευρώπης. Αλλά και η Λάρισα δεν βρίσκεται έξω από το μάτι του κυκλώνα. Κάποια παράδοση, η μορφολογία του εδάφους και η γεωγραφική της θέση αποτελούν τους παράγοντες αυτής της ιδιαιτερότητας.
- Σε ό,τι αφορά στα αίτια που οδηγούν στην εξάρτηση των ναρκωτικών η απάντηση δεν είναι εύκολη: Θυμίζει αυτό που μαθαίναμε στα Κέντρα Νεοσύλλεκτων για τα οπλοπολυβόλα: Τα αίτια είναι πολλά, η εμπλοκή, όμως, είναι μια. Αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι έγινε μια σχετική έρευνα για τον σκοπό αυτό. Ρώτησαν, λοιπόν, τον Τζιμ ποιο ήταν το αίτιο που την οδήγησε στα ναρκωτικά και εκείνος απάντησε: Ήμουν νέγρος, ήμουν άσχημος, ήμουν φτωχός, δεν είχα τίποτα. Στη συνέχεια ρώτησαν την Τζιλ και εκείνη έδωσε την εκ διαμέτρου αντίθετη απάντηση: Ήμουν όμορφη, ήμουν μορφωμένη, ήμουν πλούσια, τα είχα όλα. Αν σε όλα αυτά προστεθεί και ο τεράστιος τζίρος από την αγοραπωλησία των ναρκωτικών, ο οποίος κυμαίνεται περί τα τρία εκατομμύρια ευρώ την ημέρα, αντιλαμβάνεται κανείς πόσο αδίστακτοι γίνονται οι διακινητές των ναρκωτικών, από τον εισαγωγέα και τον μεγαλέμπορο μέχρι το τελευταίο βαποράκι. Ας σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι ο αριθμός των ναρκομανών στην Ελλάδα ξεπερνάει τις εκατό χιλιάδες.
- Είναι, λοιπόν, δύσκολη η διάγνωση των αιτιών της εξάρτησης. Εξίσου δύσκολη όμως, είναι και η θεραπεία της. Στην Ελλάδα έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν τα Κέντρα Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και ένα τέτοιο Κέντρο υπάρχει και στη Λάρισα, στις εγκαταστάσεις της παλαιάς Παιδόπολης. Εκείνο, πάντως, που συνιστούν όλοι οι ειδικοί είναι η πρόληψη. Στη Νέα Υόρκη, στην πρώτη σελίδα των τηλεφωνικών καταλόγων, υπάρχει το πιο μπεστ σέλλερ ίσως βιβλίο, υπάρχει μια φωτογραφία με μια ομάδα νεαρών μαθητών Γυμνασίου και από κάτω γράφει: Γονείς προσέχετε, από αυτή την ηλικία αρχίζουν τα ναρκωτικά!
- Είναι, φυσικά, σημαντικός ο ρόλος της οικογένειας. Όπως είναι σημαντικός και ο ρόλος του Σχολείου και της περιρρέουσας την κοινωνία ατμόσφαιρας, όπως έγραφε ο Ροΐδης. Μιας ατμόσφαιρας που τη διαμορφώνουν κυρίως η πνευματική, θρησκευτική και πολιτική ηγεσία του τόπου. Αυτή καλείται να στηρίξει θεσμούς και αξίες και να προβάλει ηθικά αναστήματα προς μίμηση. Μιας ηγεσίας που δεν αγωνίζεται για να κατακτήσει ή να διατηρήσει αξιώματα, αλλά για να ανεβάσει τον λαό λίγο ψηλότερα. Το ερώτημα αν υπάρχει αυτή η ηγεσία δύσκολα βρίσκει θετική απάντηση. Εύκολα προκαλεί μελαγχολία.