* Από τον Γιώργο Μακρή (mak@eleftheria.gr)
ΟΙ πολιτικές εξελίξεις του τελευταίου 10ημέρου αποτυπώνονται σε μία φωτογραφία: Η κάμερα φαίνεται να «στοχεύει» τον πρωθυπουργό ο οποίος αχνοφαίνεται στο βάθος να εκφωνεί την ομιλία του.
Η «κρίση της ΕΡΤ» είναι η πιο σημαντική στην πρωθυπουργική θητεία του κ. Αντώνη Σαμαρά και είναι βέβαιο ότι θα επηρεάσει καθοριστικά το υπόλοιπό της – θετικά ή αρνητικά, μένει να φανεί.
Φθινόπωρο 2013
ή άνοιξη 2014
«δείχνουν» εκλογές
τα νέα σενάρια
Η κυβέρνηση διεσώθη από τη σοβαρότερη κρίση που υπέστη μέχρι τώρα (αυτό τουλάχιστον ήταν το επικρατέστερο ενδεχόμενο ως την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές χθες το απόγευμα).
Ωστόσο το ερώτημα πλέον είναι ως πότε θα αντέξει καθώς αφ’ ενός έχει «βαρύνει» το κλίμα μεταξύ των τριών εταίρων κι αφ’ ετέρου είναι επί θύραις (και) νέα μέτρα που είναι βέβαιο ότι θα θέσουν ξανά σε δοκιμασία τις σχέσεις τόσο μεταξύ τους όσο – και κυρίως – με την κοινωνία.
***
Με δεδομένο, λοιπόν, ότι έως τις 22 Σεπτεμβρίου που διεξάγονται οι εκλογές στη Γερμανία, είναι ορατό πλέον πως δεν θα στηθούν κάλπες στην Ελλάδα, τα νέα εκλογικά σενάρια είναι κυρίως δύο:
-Σύμφωνα με τις απαισιόδοξες εκτιμήσεις, ο κυβερνητικός σχηματισμός δεν θα αντέξει πέραν του φθινοπώρου όταν και θα κληθεί να λάβει νέα επώδυνα μέτρα. Πιθανόν αυτό να το επιθυμούν κατά βάθος και οι εταίροι ώστε να «περάσει» τα νέα μέτρα μια κυβέρνηση με νωπή λαϊκή εντολή (στην παρούσα φάση οι εταίροι άσκησαν, πάντως, ασφυκτικότατες πιέσεις για να μην στηθούν κάλπες).
-Σύμφωνα με τις αισιόδοξες, ο κυβερνητικός συνασπισμός, έστω και με παλινωδίες, φαινόμενα αστάθειας και εσωτερικές αντιθέσεις, θα καταφέρει να φθάσει έως την άνοιξη του 2014 ή ενδεχομένως κι ακόμη περισσότερο.
***
Καθοριστικός παράγοντας για τις πολιτικές εξελίξεις είναι το φετινό καλοκαίρι και κυρίως το πόσο θα αποδώσει ο τουρισμός στην ελληνική οικονομία και το δημόσιο ταμείο. Εξίσου κρίσιμος παράγοντας είναι αν και πόσο θα αποδώσει η μάχη κατά της φοροδιαφυγής αλλά και γενικότερα αν θα γίνουν τελικά επενδύσεις και αν προχωρήσουν οι διαρθρωτικές αλλαγές.
Οι εξελίξεις θα επηρεαστούν σε σημαντικό βαθμό και από την τρόικα, η οποία είναι άγνωστο με τι διαθέσεις θα επιστρέψει στο τέλος της ερχόμενης εβδομάδας. Όσον αφορά για τον έλεγχο του φθινοπώρου (η τρόικα αναμένεται μετά τις εκλογές στη Γερμανία) είναι βέβαιο ότι θα «πονέσει» κατά τη χαρακτηριστική έκφραση έμπειρου κοινοβουλευτικού.
Από το... 1875
έχουν να γίνουν
εκλογές
τον μήνα Ιούλιο!
ΜΙΑ μόνο φορά στην ελληνική ιστορία έχουν γίνει εκλογές τον μήνα Ιούλιο κι αυτές πριν από... 138 ολόκληρα χρόνια! Τις εκλογές διενήργησε η κυβέρνηση του Χαριλάου Τρικούπη το διάστημα 18-21 Ιουλίου 1875 και νικήτρια αναδείχθηκε η παράταξη του Αλέξανδρου Κουμουνδούρου. Αν, λοιπόν, διεξάγονταν εκλογές τον φετινό Ιούλιο, αυτές θα ήταν ιστορικές ούτως ή άλλως.
Αντίθετα, τον Αύγουστο έχουν διενεργηθεί δύο εκλογικές αναμετρήσεις: στις 8 Αυγούστου 1910 (ήταν οι πρώτες εκλογές μετά την επανάσταση του 1909) και στις 19 Αυγούστου 1928 όταν επανήλθε θριαμβευτικά στην πολιτική ο Ελευθέριος Βενιζέλος.
***
Καλοκαίρι έχουν διενεργηθεί και οι πρώτες καθαρόαιμες εκλογές στο ελληνικό κράτος, οι οποίες έχουν την ιδιαιτερότητα ότι διήρκεσαν τέσσερις ολόκληρους μήνες, από τον Μάιο έως τον Αύγουστο 1844!
Γενικότερα, από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους είναι ευδιάκριτη η τάση να μην διεξάγονται εκλογές στην καρδιά του καλοκαιριού, παρ’ όλο που τα «μπάνια του λαού» (δηλαδή ο εκδημοκρατισμός των διακοπών ή αλλιώς η δυνατότητα της πλειονότητας των Ελλήνων να κάνουν διακοπές) είναι φαινόμενο κυρίως των τελευταίων 30-40 ετών.
Χωρίς τη ΔΗΜΑΡ
στην κυβέρνηση,
το άθροισμα ΝΔ-ΠΑΣΟΚ
είναι: 125+28=149!
ΣΤΑ βασικά συμπεράσματα που προέκυψαν από την κρίση στο εσωτερικό της κυβέρνησης είναι και η επιβεβαίωση του νευραλγικού ρόλου της Δημοκρατικής Αριστεράς, το πολιτικό «βάρος» της οποίας είναι αντιστρόφως ανάλογο του εκλογικού της ποσοστού.
Αυτό επιβεβαιώθηκε και προχθές όταν κάποια στιγμή φαινόταν πως η ΔΗΜΑΡ βρίσκεται σε τροχιά εξόδου από το κυβερνητικό σχήμα. Τότε, λένε οι πληροφορίες, έγινε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του πρωθυπουργού και του προέδρου του ΠΑΣΟΚ.
Ο κ. Αντ. Σαμαράς φέρεται να ρώτησε τον κ. Ε. Βενιζέλο «αν εξακολουθεί να υπάρχει κυβερνητική πλειοψηφία 153 βουλευτών» (η ΝΔ έχει σήμερα 125 βουλευτές και το ΠΑΣΟΚ 28), ωστόσο ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ του απάντησε αρνητικά.
***
Πέραν του γεγονότος ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε συμφωνήσει με τον κ. Φ. Κουβέλη σε κοινή στάση, πίσω από την αρνητική απάντηση του κ. Ε. Βενιζέλου υπάρχει και το εξής: κατά πληροφορίες, τέσσερις βουλευτές του ΠΑΣΟΚ είχαν διαμηνύσει πως αν αποσυρθεί η ΔΗΜΑΡ από το κυβερνητικό σχήμα, εκείνοι δεν θα παράσχουν ψήφο εμπιστοσύνης στην κυβέρνηση, άρα το άθροισμα ΝΔ-ΠΑΣΟΚ θα ήταν 125+28=149!
Βεβαίως, ακόμη και χωρίς αυτούς τους τέσσερις, η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ πιθανόν να εξασφάλιζε 151 θετικές ψήφους (εμπιστοσύνης) στη Βουλή και από τους δύο ανεξάρτητους κ. Κ. Μαρκόπουλο και Θ. Σολδάτο (αμφότεροι βρίσκονται σε τροχιά επιστροφής στη ΝΔ), αλλά το ζήτημα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι πολιτικό κι όχι αριθμητικό.
Τα έξι «μυστικά»
του ανασχηματισμού
ΑΝ πρέπει να θεωρείται κάτι βέβαιο από τώρα για τη νέα κυβέρνηση (ο ανασχηματισμός έχει συμφωνηθεί και προσδιοριστεί για τις αρχές Ιουλίου), αυτό είναι ότι ο σχηματισμός της θα αποδειχθεί πολύ πιο δύσκολη υπόθεση απ’ ό,τι της πρώτης κυβέρνησης του κ. Αντ. Σαμαρά, τον Ιούνιο του 2012.
Ενδεικτικό είναι το εξής γεγονός: το ΠΑΣΟΚ, είναι ευρέως γνωστό εδώ και πολύ καιρό, φιλοδοξεί να έχει 8-9 μέλη στο νέο Υπουργικό Συμβούλιο: 4 υπουργούς, 2-3 αναπληρωτές και ισάριθμους υφυπουργούς.
Οι αριθμητικοί στόχοι της ΔΗΜΑΡ για τη νέα κυβέρνηση δεν είναι γνωστοί, θα πρέπει όμως να θεωρηθεί δεδομένο πως το κόμμα του κ. Φ. Κουβέλη θα δώσει βαρύτητα στους ποιοτικούς στόχους, δηλαδή να αναλάβει νευραλγικά υπουργεία όπως άλλωστε συμβαίνει και τώρα.
***
Αν ληφθεί υπ’ όψιν ότι η παρούσα κυβέρνηση αριθμεί 17 υπουργούς, 7 αναπληρωτές υπουργούς και 17 υφυπουργούς (σύνολο 41 και με τον πρωθυπουργό 42), τότε οι τρεις αρχηγοί θα πρέπει να συμφωνήσουν σ’ ένα σχήμα το οποίο:
-Να μην «ξεχειλώσει» καθώς θα φανούν ανακόλουθοι από τη μία να προσπαθούν να μειώσουν το κράτος και από την άλλη να αυξάνουν τον αριθμό των υπουργών.
-Να κρατά τις ισορροπίες μεταξύ τους αλλά και στο εσωτερικό των κομμάτων τους (αυτό αφορά κυρίως στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ).
-Να είναι αποτελεσματικό.
-Να καλύπτει τις ανάγκες της Ελληνικής Προεδρίας (α’ εξάμηνο 2014).
-Να είναι ανανεωμένο.
-Να έχει και εκλογική δυναμική αφού πιθανότατα δεν θα υπάρξει άλλος ανασχηματισμός μέχρι τις εκλογές, ιδίως αν αυτές γίνουν ως το τέλος της Προεδρίας.
Ο «ανακουφισμένος»
υπουργός
ΠΟΙΟΣ ήταν τις τελευταίες ημέρες ο πιο «ανακουφισμένος» (τρόπος του λέγειν) υπουργός της κυβέρνησης;
Μα ποιος άλλος, ο κ. Αντώνης Μανιτάκης της Διοικητικής Μεταρρύθμισης καθώς το «λουκέτο» στην ΕΡΤ και οι 2.656 απολύσεις κάλυψαν το μνημονιακό στόχο των πρώτων 2.000 απολύσεων του 2013 (έπονται άλλες τόσες ως το τέλος του χρόνου).
***
Ωστόσο, ο κ. Αντ. Μανιτάκης έχει μπροστά του μια ακόμη εξαιρετικά δύσκολη αποστολή: ως τις 30 Ιουνίου, δηλαδή σε μια εβδομάδα, θα πρέπει η κυβέρνηση να έχει καταλήξει στους 12.500 δημοσίους υπαλλήλους που θα ενταχθούν στο πρόγραμμα κινητικότητας (α’ φάση για το 2013 – άλλοι τόσοι θα ενταχθούν ως το τέλος του έτους).
Για την εν λόγω μνημονιακή υποχρέωση ακούγεται έντονα ότι υπάρχει εμπλοκή καθώς η αξιολόγηση στο Δημόσιο χρειάζεται αρκετό χρόνο να ολοκληρωθεί (στην καλύτερη περίπτωση το προσεχές φθινόπωρο). Άρα, το πιθανότερο σενάριο σήμερα είναι η κινητικότητα να γίνει με «οριζόντιο» τρόπο, δηλαδή με την κατάργηση ολόκληρων οργανισμών και φορέων.
