* Του Αναστασίου Δασταυρίδη, φιλολόγου
Ως τώρα πλήθος άρθρων και δημοσιεύσεων σχετιζομένων με την οικονομική κρίση εμφανίζονται, με τους φιλοσοφούντες να τη θεωρούν πρωταρχικά ηθική ή επί το βέλτιον εκφραζόμενη κρίση αξιών. Όπως κι αν την ονομάζουμε, τη βιώνουμε αδιαμφισβήτητα. Ας μην μεμψιμοιρούμε όμως καθότι μόνοι μας γίναμε υπαίτιοι αυτής αναπτύσσοντας αυτοκαταστροφικές τάσεις, χάνοντας τις αρετές της αυτογνωσίας και του ηθικού αυτοελέγχου και απομακρυνόμενοι από κάθε έννοια παιδείας, αυτο- και αλληλοσεβασμού.
Αναμοχλεύοντας το πολιτικό σκηνικό του παρελθόντος και αναζητώντας τα κριτήρια επιλογής των κυβερνώντων των προηγούμενων γενεών προβληματίζομαι ενθυμούμενος στιγμές απείρου κάλλους και ρήσεις αποπειρωμένων να κυβερνήσουν ή ακόμα και κυβερνησάντων. Από το θρυλικό και άκρως περιεκτικό σύνθημα «Καρδίτσα-Καρδίτσα!» και την πρόταξη του χρηματιστηρίου ως τον καθρέφτη της οικονομίας ως το εξίσου άξιο αναφοράς σε προεκλογικό λόγο, αλησμόνητο «γυμνάζομαι καθημερινά» του κατά τα άλλα επανιδρυτού της χώρας με σεμνότητα και ταπεινότητα και τις απεγνωσμένες προσπάθειες δημοσιογράφων να φτάσουν το ποδήλατο του πιο γυμνασμένου πρωθυπουργού.
Με ωραία κριτήρια έπειθαν! Άραγε η προηγούμενη γενιά κατέστη έρμαιο της εικόνας; Αν δεχτούμε αυτή την απάντηση, τότε υιοθετούμε την άποψη των ομιλούντων περί απαιδεύτων πολιτών που δέχονταν άκριτα τις επιθυμίες του ηγέτη του αρχηγοκεντρικού κόμματος που υποστήριζαν. Η έτερη εκδοχή είναι να δεχτούμε ότι τα προαναφερθέντα και η επίπλαστη ευημερία αποτέλεσαν περιτύλιγμα της σήψης που επέφερε η καθολικήκυριαρχία του ατομικού συμφέροντος. Αν ο χαρακτηρισμός «γενιά των βολεμένων» ηχεί άσχημα, φανταστείτε πόσο χειρότερα είναι να σου επιβεβαιώνει η ίδια η καθημερινότητα ότι ανήκεις στην επόμενη γενιά, αυτή των θυσιαζομένων.
Να δεχτώ ότι όλα αυτά αποτελούν πλέον παρελθόν. Διδαχθήκαμε όμως από τις αβελτηρίες αυτού; Καθιστάμεθα θεατές απροκάλυπτης ανταλλαγής ύβρεων εντός κοινοβουλίου αντί της πιο λογικής παραδοχής του nostraculpa, τάσεις ανθρωποφαγίας από πλευράς διαφωνούντων αναπτύσσονται σε όποιον εκφράζει δημοσίως τη γνώμη του και το πλέον παράδοξο… αναζητείται ο πολιτικός με πυγμή που θα συγκρουστεί με συμφέροντα που η ίδια γενιά γιγάντωσε! Τι χλευασμός!
Οι περισσότεροι εξ ημών ωστόσο άρχισαν εσχάτως να αντιλαμβάνονται την πολυπλοκότητα και την κρισιμότητα του κοινωνικού λαβυρίνθου στο οποίο οδηγήθηκε το γένος μας και ήδη διαχέεται συνεχώς πυκνότερα μεταξύ των ανθρώπων η αναγνώριση του θεμελιωδέστερου ερωτήματος το οποίο τίθεται μετά την είσοδο του ανθρώπου στην κοινωνία της πληροφορίας, στον παράδεισο του πνεύματος. Ο άνθρωπος αποφάσισε να γευθεί τους καρπούς του δέντρου της σοφίας. Το ερώτημα δεν είναι «γιατί δεν έφαγε πολλούς καρπούς;» αλλά «γιατί δεν έφαγαν όλοι;» Το ερώτημα αυτό αφορά στην ουσιώδη κοινωνική αρχή του ηθικού αυτοελέγχου. Αυτός έλειψε από τις προηγούμενες γενιές και απουσιάζει και σήμερα με αποτέλεσμα να οδηγηθούμε στην απεμπόληση των ηθικών και πνευματικών αξιών.
Δεν αρκεί ωστόσο μονάχα ο καταγγελτικός λόγος, πρέπει να αναζητηθούνλύσεις. Η οικονομική, η επιστημονική, η ηθική ολοκλήρωση μας επιτυγχάνεται μονάχα δια της παροχής ποιοτικής παιδείας. Η αγάπη προς το καθήκον και την εργασία, προς τον πολιτισμό και την υπευθυνότητα αναπτύσσονται μονάχα δι’ αυτής. Και μάλιστα θεμελιώνονται επί της παιδείας η οποία μεταλαμπαδεύεται όχι στα έδρανα των πανεπιστημιακών σχολών, σίγουρα στο σχολείο, ωστόσο αρχίζει δια της υπό των γονέων διαπαιδαγωγήσεως. Ας εμφυσήσουμε λοιπόν στους νέους όχι το σαράκι της διχόνοιας, τον ωχαδερφισμό και την απόλυτη άρνηση αλλά την ηθική αρετή και την έννοια της αξιοπρέπειας. Ας αναθεωρήσουμε το βίο μας, αποδιώχνοντας κάθε έννοια μισαλλοδοξίας. Αν μας κληροδοτήσατε την ανάγκη ενσάρκωσης της θυσιαζόμενης Ιφιγένειας τουλάχιστον οι νεότερες γενιές ας μην αποκτήσουν τον ρόλο του Αστυάνακτα.
