* Tου δασκάλου Δημήτρη Σ. Δραγανιδάκη
προέδρου της Λ.Ε.Κ. Λάρισας
Η αντίσταση και η θυσία των υπερασπιστών της Βασιλεύουσας στις 29ης Μαΐου 1453 έμεινε στις ψυχές των υποδούλων Ελλήνων ως δέσμευση νέων αγώνων στις επερχόμενες γενιές. Εκεί μπροστά στην Πύλη του Ρωμανού, πρώτος ανάμεσα σε ίσους, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, πολεμώντας ως απλός στρατιώτης πέφτει. Πριν από το τέλος του ζητά σαν τελευταία επιθυμία τον αποκεφαλισμό του, προκειμένου να γλιτώσει από τα χέρια των Τούρκων λέγοντας: «Ουκ εστί τις των χριστιανών του λαβείν την κεφαλήν μου απ’ εμού;». Μια άλλη άξια προσοχής περίπτωση, αναφέρεται στην τελευταία αυτή επιθυμία η οποία θέλει να απευθύνεται στους Κρητικούς υπερασπιστές της Πόλης.
Στην Ιστορία του Ελληνικού Έθνους της Εκδοτικής Αθηνών διαβάζουμε: «Κόψετε το κεφάλι μου χριστιανοί Ρωμαίοι» και συνεχίζει ο συντάκτης του λήμματος. «Επάρετέ το Κρητικοί βαστάτε το στην Κρήτη» δίνοντας κατά κάποιον τρόπο συμβολική σημασία. Είναι σαν να παίρνει η Κρήτη τη σκυτάλη της κληρονομιάς του Βυζαντίου. Ο Μωάμεθ με τις ορδές του, μήνες τώρα ετοιμάζει την πολιορκία της. Ο Κωνσταντίνος απελπισμένος ζητά βοήθεια εκτός των άλλων και από την Κρήτη. Το θλιβερό μαντάτο της επικείμενης πολιορκίας της πόλης, φτάνει στην Κρήτη που ανταποκρίνεται πρόθυμα. Αποδέκτης ο Σφακιανός Μανούσος Καλλικράτης. Χίλια παλικάρια απ’ όλη την Κρήτη με 5 πλοία αναχωρούν από τη Σούδα στις 15 Μαρτίου 1453, αποφασισμένα να πολεμήσουν μέχρι τέλους. Θάνατος ή νίκη είναι γι’ αυτά ζήτημα τιμής. Τα καράβια ξεκινούν χωρίς να συναντήσουν σοβαρά εμπόδια μέχρι τον Μαρμαρά. Εκεί συναντούν τουρκικά πλοία και κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας βυθίζουν μεγάλο αριθμό απ’ αυτά, αλλά χάνουν και δυο δικά τους. Η άφιξή τους στην Κωνσταντινούπολη γίνεται δεκτή με ασυγκράτητο ενθουσιασμό. Υπολογίζεται ότι εκείνοι που δεν έχουν λαβωθεί και μπορούν να πολεμήσουν είναι κοντά 600. Οι Κρητικοί αναλαμβάνουν την υπεράσπιση των πύργων Αλεξίου, Λέοντος και Βασιλείου. Κι ενώ την αποφράδα εκείνη μέρα της 29ης Μαΐου 1453 η Πόλη πέφτει στα χέρια των Τούρκων, οι τρεις πύργοι εξακολουθούν και αντιστέκονται.
Το πείσμα των Κρητικών στέκεται ανυποχώρητο μπροστά στην τουρκική μανία. Τη σκηνή αυτή περιγράφει ο ιστορικός Κ. Παπαρρηγόπουλος και λέει σχετικά: «...Οι άνδρες ούτοι ηδύναντο να φύγουν... αλλ’ όμως και περιβλέποντες ότι πάσα η πόλις εδουλώθη, ούτε να φύγωσιν ηθέλησαν, ούτε να παραδοθώσιν επείθοντο, αλλ’ επέμειναν εκθύμως, ανταγωνιζόμενοι διά την αετοφόρον σημαίαν, ήτις εξηκολούθει εκεί μόνον πτερυγίζουσα. Το γεγονός αυτό ανηγγέλθη εις τον Σουλτάνον, ο δε, θαυμάσας τη γενναιότητα των ανδρών, διέταξε να παύση η προσβολή και να είπωσιν αυτοίς ότι δύνανται να εξέλθωσιν μετά των τιμών του πολέμου ως λέγεται σήμερον, ελεύθεροι αυτοί τε και η ναυς αυτών και πάσα η αποσκευή, ην είχον ως λέγει ο Φραντζής προσεπιφέρων ότι και ούτω γενομένων, πάλι μόλις εκ του πύργου τούτου έπεισαν απελθείν...». Στους πύργους τελικά βρίσκονται 170 υπερασπιστές μαζί με τους λαβωμένους, οι οποίοι επιβιβάζονται στα καράβια που τους περιμένουν για την επιστροφή τους στην Κρήτη. Ο καπετάν Πέτρος Κάρχας ή «Γραμματικός» όμως από την Κυδωνία είναι λαβωμένος βαριά και παρακαλεί τον καπετάν Χαρκούτση να τον αφήσει στο Άγιο Όρος, γιατί κινδυνεύει να πεθάνει στο ταξίδι μέχρι την Κρήτη.
Ο ίδιος φροντίζει και καταγράφει σε χειρόγραφο την ιστορική αυτή συμβολή των Κρητών που ανακαλύπτεται το 1919 στη Μονή Βατοπεδίου, όπου και φυλάσσεται μέχρι σήμερα.
«... Οταν εμείς εβγήκαμεν από τα Δαρδενέλλια και εγώ είδα, πως δεν ήταν δυνατόν ν’ ανθέξω ως που να φθάσωμεν εις Κρήτην, διότι ίσως θα εκάναμεν και οχτώ και δέκα μέρες ακόμη, διά να φθάσωμεν, επειδή ο Βορριάς είχεν αρχίσει ως τόσο να γυρίζει στο Λεβάντε, εζήτησα από τον καπετάν Χαλκούτση να βάλει πλώρη στο Αγιον Ορος και να με αφήσει στο Μοναστήρι του Βατοπεδίου, όπου ήξερα ότι υπήρχε πάντα γιατρός διά να περιποιηθεί τση πληγές μου. Έτσι κι έγινε. Ο Καπετάν Πέτρος Κάρχας έγινε καλά χάρις εις την βοήθειαν του Θεού και του καλού γιατρού, επήρε το μοναχικό σχήμα με το όνομα Ιερώνυμος, και έζησεν ακόμα οκτώ έτη, χωλός μεν από το ένα πόδι, αλλά χωρίς αυτό να τον εμποδίζει εις τα καθήκοντά του ως ιερέως. Επειδή όμως είχε εξασθενήσει η όρασίς του και το δεξιόν του χέρι έτρεμεν από ένα τραύμα που είχε πάρει εκεί, ανέθεσεν εις εμέ, τον συμπατριώτην και Μοναχόν εις την ιδίαν Μονήν να γράψω εγώ την παρούσαν ιστορίαν, προς δόξαν και αιώνιον μνημόσυνον όλων των γενναίων ανδρών της Κρήτης, που αγωνίστηκαν και απέθαναν διά την πίστην του Χριστού και την πατρίδα και να την υπογράψω εγώ, αντίς αυτού. Καλλίνικος, Μοναχός της ΜονήςΒατοπεδίου Αγίου Ορους Εξ Ανωπόλεως Σφακίων.
