Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Μαύρη επέτειος πριν από λίγες ημέρες, σκοτεινά όμως και τα μαντάτα για τις διαθέσεις ενός μεγάλου μέρους του ελληνικού λαού που αναμιμνήσκεται τη χούντα. Πολλοί παρουσιάζουν αυτή την τάση ως «σημείο των καιρών», ως απλά ένα φαινόμενο που προκαλεί η παρατεταμένη κρίση και φτώχεια. Πόσο όμως μπορεί να είναι δικαιολογημένο το ποσοστό αυτών των πολιτών σε μια εποχή όπου αυτό που επιζητείται - πέρα από την οικονομική ευημερία - είναι η πρόοδος σε όλα τα επίπεδα της κοινωνικής και πολιτικής ζωής;
Το γεγονός ότι αρκετοί πολίτες στέκονται προσοχή στα παραγγέλματα της Χρυσής Αυγής, εκστασιασμένοι από τη διακηρυγμένη επιβολή του νόμου και της τάξης, δείχνει ότι ακόμη χρειάζεται δουλειά σε ότι αφορά τον εκδημοκρατισμό της χώρας. Όχι, δεν δικαιολογείται σε καμία περίπτωση η καταφυγή των πολιτών σε ολοκληρωτισμούς κάθε είδους, ούτε αρκεί η κρίση για να τους δικαιολογήσει γι΄ αυτή τους την επιλογή.
Το επικίνδυνο σε αυτή τη χώρα είναι ότι μερικά πράγματα αρχίζουν από μόδα και με τον καιρό γίνονται κατεστημένο. Αυτό ισχύει και σε κάθε είδους εξτρεμισμό, που απειλεί να τινάξει στον αέρα ό,τι χτίστηκε από τη μεταπολίτευση και μετά. Λες και να συνέβη κάτι θεαματικό στις ψυχές των ανθρώπων, ξαφνικά άρχισαν να αναπολούν τη στρατιωτική δικτατορία, την επιστροφή μιας κατάστασης που λίγο-πολύ γνωρίζουν. Λένε πως η χούντα τους χάρισε τα χρέη και πως τότε μόνο υπήρχε ασφάλεια και τάξη.
Τα επιχειρήματα είναι γνωστά. Και δεν ξεπήδησαν τώρα. Πόσες φορές στο παρελθόν δεν ακούγατε στις συζητήσεις ανθρώπους να λένε το χαρακτηριστικό «μια χούντα σας χρειάζεται!». Λίγο παλιότερα, βέβαια, οι ίδιοι άνθρωποι αποθέωναν τις πρακτικές της 17 Νοέμβρη. Και τώρα η Χρυσή Αυγή έχει την τιμητική της αφού στις δημοσκοπήσεις παρουσιάζει ανοδική τάση. Όμως άλλο η μόδα και άλλο η πραγματικότητα. Το παιχνίδι, καθώς φαίνεται, έχει ξεφύγει από τον έλεγχο των μεγάλων ΜΜΕ, που άρχισε περίπου σαν αστείο και τείνει να δημιουργήσει κοινωνική κρίση. Αυτοί που συντηρητικοποίησαν ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας, αυτοί που στο όνομα του πλουραλισμού, προβάλλουν κάθε είδους απόψεις περί «εθνικής καθαρότητας», αυτοί είναι που ξεκίνησαν το παιχνίδι και τώρα δεν μπορούν να το μαζέψουν.
Από την άλλη βέβαια, ο κοινοβουλευτισμός από τη φύση του γεννά παρόμοια φαινόμενα, όταν ο πολίτης παρατηρώντας την επί «Δημοκρατίας» διαφθορά, αποθεώνει με ευκολία την επιστροφή στην κάθε χούντα. Τα γκάλοπ, αυτή τη φορά, αποκαλύπτουν την αλήθεια. Και με τον καιρό όλοι όσοι κρύβονταν επιμελώς, φανερώνονται δικαιωμένοι από την εξέλιξη των γεγονότων. Φανατικοί Ελληνοχριστιανοί, γαλονάδες και μπράβοι της νύχτας επιστρατεύονται όλοι μαζί στο θεάρεστο έργο της επιστροφής της χώρας δεκαετίες πίσω, γιατί έτσι το θέλησε η διεφθαρμένη κοινοβουλευτική δημοκρατία, που έτσι φαντάζει στα μάτια όσων αναπολούν το ’67.
Βρισκόμαστε μπροστά σε ένα γεγονός και μια είδηση που κάνει τον γύρο του κόσμου, και απλώς βυθίζει τη χώρα σε μεγαλύτερη παρακμή και κρίση αξιών. Τα φαινόμενα δεν απατούν, καθώς αρκετοί είναι οι νέοι που συγκινούνται από τη στρατιωτική πειθαρχία και πολλές είναι οι οικογένειες που εφεξής θα γαλουχηθούν με γνώμονα την καθαρότητα της φυλής. Περιπτώσεις όπως αυτές της Μανωλάδας θα αποτελούν καθημερινό φαινόμενο, το μαύρο χρήμα που έρευσε άφθονο τις τελευταίες δεκαετίες, οπλίζει, καθώς φαίνεται, το χέρι του πολίτη εκείνου που παίρνει τον νόμο στα χέρια του αφού κανείς δεν τον εμποδίζει. Ο ρατσισμός σε όλο του το μεγαλείο στη χώρα που χρεοκόπησε από ιδανικά και όνειρα για μια καλύτερη ζωή. Για μια χώρα που οι ήρωες της τείνουν να γίνουν οι φανατικοί κάθε είδους, οι νοσταλγοί της χρηστοήθους νοοτροπίας, τότε που η γυναίκα προσκυνούσε τον άντρα και το ξυλοφόρτωμα ήταν μέρος της οικογενειακής ζωής μετά το κυριακάτικο εκκλησίασμα. Όχι πως δεν γίνονται αυτά τώρα, απλά λες πως κάτι έχει αλλάξει.
Τα μαντάτα όμως από τις προτιμήσεις ενός μεγάλου μέρους των πολιτών είναι ήδη μαύρα. Σκοτεινές είναι και οι προοπτικές για την πορεία της υποτιθέμενης Δημοκρατίας, που επειδή ακριβώς δεν υπάρχει, ωθεί τους πολίτες σε ακραίες συμπεριφορές και πολλάκις σε σαδομαζοχιστικές τάσεις. Θα πρέπει μάλλον να ξεκινήσει κάποιου είδους κοινωνικός διάλογος για το φαινόμενο, πριν αυτό πάρει εφιαλτικές διαστάσεις. Θα πρέπει πολύ απλά να συζητήσουν για την πορεία της κοινωνίας, για τις ευθύνες και τα φταιξίματα. Πριν σκοτεινιάσει πλήρως σε τούτο τον τόπο, θα πρέπει να βρουν τα κανάλια επικοινωνίας με τον κόσμο, που ψάχνει απεγνωσμένα για λύσεις. Πριν είναι πολύ αργά, θα πρέπει να απομονωθούν οι συντηρητισμοί και οι ατασθαλίες που έφεραν την κοινωνία στο χείλος του γκρεμού. Και αυτό δεν θα γίνει ούτε με τις προσχηματικές φυλακίσεις πολιτικών και μη προσώπων ούτε με λαϊκά δικαστήρια στις προανακριτικές επιτροπές.
