Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνου
Άκουσον, άκουσον! Τρία δισεκατομμύρια αυγά καταναλώνονται στην Ευρώπη, τις μέρες τούτες σα βαμμένα κόκκινα Πασχαλιάτικα ή κρυμμένα σε γλυκά και φαγητά.
Άσχετα με την παράδοση το αυγό αποτελεί πηγή ζωής, χάρη στα θρεπτικά συστατικά, που περιέχει. Πρωτεΐνες και Βιταμίνη Β12. Όσοι ασχολείστε με τη δίαιτα, μην ξεχνάτε, πως ένα αυγό έχει 92 θερμίδες! Ένοχο για τη χοληστερίνη, αλλά απαραίτητο για παιδιά και γέροντες. Είναι ένας διατροφικός θησαυρός, καλά κρυμμένος μέσα σ` ένα κέλυφος.
Για μας όμως τους Χριστιανούς, το αυγό έχει ιδιαίτερη σημασία. Είναι το αναπόσπαστο συμπλήρωμα του Πασχαλινού μας τραπεζιού. Το σήμαντρο της Ανάστασης, δίνει το έναυσμα για την κατανάλωσή του. Μερικοί μάλιστα βιαστικοί με το που ακούγεται: «Χριστός Ανέστη», φανερώνουν τα κρυμμένα στην τσέπη τους αυγά κι αρχίζουν τα τσουγκρίσματα. Κι είναι το τσούγκρισμα αυτό το πιο ευχάριστο και αποδεκτό σε αντιδιαστολή, με όλα τ` άλλα τσουγκρίσματα της ζωής μας. Μακάρι να έχουμε μόνον αυτά τα κρατς-κρουτς.
Τα αυγά βάφονται την Μεγάλη Πέμπτη, με ιδιαίτερη φροντίδα και επιμέλεια της νοικοκυράς. Και σπάζονται το βράδυ της Ανάστασης, μετά τη μαγειρίτσα. Η άποψη της Εκκλησίας, που συνήθως δεν τα πάει καλά με τα λαϊκά έθιμα, καθώς θεωρεί, πως πολλά απ` αυτά είναι παγανιστικά ή ειδωλολατρικά, με το αρνί και με τ` αυγά είναι μεγάθυμη. Τα παραδέχεται και τα ευλογεί.
Ο Πασχαλιάτικος οβελίας, συμβολίζει τα πάθη του Χριστού, που θυσιάστηκε ως αμνός για την σωτηρία των ανθρώπων. Τα κόκκινα αυγά συμβολίζουν την πηγή της ζωής και της αναγέννησης. Ακόμα λένε πως το σπάσιμο του αυγού, παραπέμπει στις ρωγμές, που δημιουργήθηκαν στον τάφο του Χριστού λίγο πριν την Ανάστασή του. Το αυγό από τα προχριστιανικά ακόμα χρόνια, ήταν άρρηκτα συνδεδεμένο με τη ζωή και τη φύση, που εκφραζόταν με την άνοιξη. Αρχαίοι Έλληνες, Πέρσες και Κινέζοι, με την άνοιξη δώριζαν αυγά. Όσο για την καθιέρωση και την επικράτηση του κόκκινου χρώματος του αυγού, υπάρχουν πολλές εκδοχές. Μία απ` αυτές λέει, πως συμβολίζουν το αίμα του Χριστού, που χύθηκε όταν ο Ρωμαίος στρατιώτης κέντρισε με τη λόγχη τα πλευρά του.
Σε μερικές και μάλιστα ευρωπαϊκές χώρες, βάφουν τα αυγά τους μαύρα ή άσπρα. Το μαύρο συμβολίζει τα πάθη του Χριστού και τις δύσκολες εναγώνιες ώρες Του, πριν πεθάνει. Το λευκό συμβολίζει την Ανάσταση και την αγνότητα του Ναζωραίου.
Σε κάθε σπίτι, η βαφή των αυγών είναι επιβεβλημένο και αξερίζωτο έθιμο χριστιανικό. Μόνο όσοι πενθούν από πρόσφατη απώλεια οικείου προσώπου των, δεν βάφουν αυγά. Σ` αυτούς όμως θα φέρουν κόκκινα αυγά οι φίλοι ή οι συγγενείς. Μάλιστα σε πολλά μέρη της Ελλάδος, απ` αυτά τ` αυγά, θα βάλουν ένα και στον τάφο του νεκρού.
Παλαιότερα, το πρώτο αυγό, που θα έβραζαν το έβαζαν στο εικονοστάσι, πετώντας το περυσινό. Μερικοί άφηναν το αυγό επί επτά χρόνια στο εικονοστάσι, ώστε να γίνει ο κρόκος του σαν κεχριμπάρι. Το λέγανε μάλιστα «Κρατήρα», γιατί το έδιναν σε έγκυες γυναίκες, για να «κρατήσουν» δηλ. να μην αποβάλουν το έμβρυο.
Με το κόκκινο αυγό σταύρωναν τα παιδάκια, όταν ήσαν άρρωστα. Πρόσεχαν να βάφουν πάντοτε ορισμένο αριθμό αυγών. Και πάντοτε ανάλογα με τις οικογενειακές ανάγκες. Το δοχείο που έβραζαν τ` αυγά έπρεπε να είναι καθαρό. Το νερό με την μπογιά μετά τον βρασμό το έριχναν σε κάποιο καθαρό μέρος της αυλής.
Πολλοί έβαζαν αυγά κάτω από την Αγία Τράπεζα και τα έπαιρναν μετά την Ανάσταση. Τα θεωρούσαν «Ευαγγελισμένα» και απέδιδαν σ` αυτά μεγάλες θεραπευτικές ιδιότητες. Όσο για τα τσόφλια, τα μάζευαν με μεγάλη προσοχή και τα σκορπούσαν, στη ρίζα των δέντρων για να καρπίσουν. Παλαιότερα έβαζαν ένα κόκκινο αυγό στην πρώτη αυλακιά της σποράς, για να καρπίσουν τα σπαρτά πλούσια.
Χρόνια πολλά φίλοι μου και καλά τσουγκρίσματα. Κρατς …σε νίκησα. Κι από την άλλη τώρα. Κρατς-κρουτς… εγώ σε νίκησα. Και τ` αυγά με μέτρο. Χοληστερίνη γαρ…
