* Του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου δασκάλους στο 32ο Δ.Σχ. Λάρισας
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ: Ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Ματθαίος, πριν γίνει μαθητής του Κυρίου Ιησού Χριστού, ονομαζόταν Λευί. Ο πατέρας του λεγόταν Αλφαίος και ήταν από τη Γαλιλαία. Ο Ματθαίος έκανε το επάγγελμα του τελώνη, και ο Ιησούς τον βρήκε να κάθεται στο τελωνείο έξω από την Καπερναούμ. Και είπε προς αυτόν: «Ακολούθει μοι». Ο Ματθαίος, χωρίς καμιά καθυστέρηση, αμέσως τον ακολούθησε [Μτθ. θ’ 9-10, Μάρκ. β’ 13-14, Λουκ. ε’ 27,28]. Και όχι μόνο εγκατέλειψε το αμαρτωλό, για την εποχή εκείνη, επάγγελμα του τελώνη, αλλά και με χαρά φιλοξένησε τον Κύριο στο σπίτι του. Εκεί, μάλιστα, ήλθαν και πολλοί τελώνες και άλλοι αμαρτωλοί άνθρωποι, με τους οποίους ο Ιησούς συνέφαγε και συζήτησε. Οι φαρισαίοι, όμως, που είχαν πωρωμένη συνείδηση, όταν είδαν αυτή την ενέργεια του Κυρίου, αμέσως τον κατηγόρησαν ότι συντρώγει με τελώνες και αμαρτωλούς. Ο Ιησούς το άκουσε και είπε αποστομώνοντάς τους: «Ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους, αλλά αμαρτωλούς εις μετάνοιαν» (Ματθαίου, θ' 13). Δηλαδή, λέει ο Κύριος, δεν ήλθα για να καλέσω εκείνους που νομίζουν τους εαυτούς τους δίκαιους, αλλά ήλθα να καλέσω τους αμαρτωλούς, για να μετανοήσουν και να σωθούν. Ο Ευσέβιος, στην Εκκλησιαστική του Ιστορία (Γ’ 24,6), διασώζει την παράδοση ότι ο Ματθαίος πρώτα κήρυξε στους Εβραίους της Παλαιστίνης, για τους οποίους συνέγραψε και το Ευαγγέλιό του, ενώ εν συνεχεία μετέβη σε άλλα έθνη. Άλλοι πατέρες αναφέρουν ότι ο Ευαγγελιστής μετέβη στην Αιθιοπία [Ρουφίνος, Ευχέριος, Σωκράτης (PG 67,126)], όπου και, κατά πάσα πιθανότητα, μαρτύρησε. Άλλοι ομιλούν για τον Πόντο, την Περσία, ακόμη και την Ιρλανδία. Η ορθόδοξη εικονογραφία τον παρουσιάζει με το βιβλίο του Ευαγγελίου ή με τα (υποτιθέμενα) όργανα του μαρτυρίου του, σπαθί ή λόγχη.
ΤΟ ΚΑΤΑ ΜΑΤΘΑΙΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ: Στο Ματθαίο οφείλει η Εκκλησία μας το πρώτο κατά σειρά, και όχι χρονολογικά, Ευαγγέλιο, που γράφτηκε περί το 64 μ.Χ. Πρόκειται για το μοναδικό βιβλίο της Καινής Διαθήκης που γράφηκε στην Εβραϊκή. Ελληνική μετάφραση του Ευαγγελίου αυτού υπήρχε πάντως πριν το τέλος του 1ου αιώνα (Παπίας). Ο σκοπός της συγγραφής του Ευαγγελίου ήταν να αποδείξει στους Εβραίους, πρωτίστως, ότι ο Ιησούς είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας της Π. Διαθήκης, Υιός Θεού, Βασιλεύς και τελειωτής του αρχαίου Νόμου. Γι' αυτό το λόγο ο Ευαγγελιστής αναφέρει τα ιστορούμενα γεγονότα και τους λόγους του Κυρίου σε μια πιο συστηματική σειρά παρά χρονολογική. Ακόμη ο Ματθαίος διαλέγει αποδεικτικά γεγονότα και φράσεις που θα μπορούσαν να ελεγχθούν από τους Εβραίους αναγνώστες του Ευαγγελίου. Επιδιώκει να προσαρμόσει τις προφητείες στα γεγονότα, αλλά δεν τροποποιεί καθόλου τα γεγονότα για να «ταιριάσουν» στην προσαρμογή αυτή. Ακόμη στον Απόστολο Ματθαίο αποδίδεται, από την παράδοση, το απόκρυφο βιβλίο με τον τίτλο: «Το βιβλίο της καταγωγής της μακαρίας Μαρίας και της παιδικής ηλικίας του Σωτήρος». Τέλος στο όνομα του Ευαγγελιστή Ματθαίου αποδίδεται, κακώς, το βιβλίο των λεγομένων αποκρύφων «Πράξεων Ματθαίου».
ΑΠΟΛΥΤΙΚΙΟ: «Θείας ήκουσας, φωνής του Λόγου, και της πίστεως, το φως εδέξω, καταλείψας τελωνείου τον σύνδεσμον όθεν Χριστού την απόρρητον κένωσιν, ευηγγελίσω Ματθαίε Απόστολε. Και νυν πρέσβευε, δοθήναι τοις σε γεραίρουσι, πταισμάτων ιλασμὸν και μέγα έλεος».
ΚΟΝΤΑΚΙΟ: «Του τελωνείου τον ζυγὸν απορρίψας, δικαιοσύνης τω ζυγώ προσηρμόσθης, και ανεδείχθης έμπορος πανάριστος, πλούτον κομισάμενος, την εξ ύψους σοφίαν· όθεν ανεκήρυξας, αληθείας τον λόγον, και των ραθύμων ήγειρας ψυχάς, καθυπογράψας, την ώραν της κρίσεως».
