Του Φίλιππου Ζάχαρη (phil.zaharis@gmail.com)
Το κάπνισμα εξακολουθεί να αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους κινδύνους για την υγεία. Οι έρευνες για τις βλάβες που προκαλεί διαδέχονται η μία την άλλη. Πάραυτα οι καπνιστές επιμένουν και δη πεισματικά. Από την άλλη πλευρά όμως, πολλοί είναι αυτοί που έχουν συνειδητοποιήσει τους κινδύνους και αντιδρούν.
Για αυτές ακριβώς τις αντιδράσεις για την μη εφαρμογή των νόμων κατά του καπνίσματος αναφέρεται πρόσφατη έρευνας που διεξήχθη από την εταιρεία Κapa research για λογαριασμό του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών στα πλαίσια του προγράμματος HEART II .
Σύμφωνα με αυτά, 84% των Ελλήνων θεωρούν πολύ (65,4%) ή αρκετά σοβαρό (18,6%) τον εθνικό στόχο για την μείωση του καπνίσματος στην χώρα μας. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και τα 2/3 των καπνιστών. Ως κύρια μέτρα για την διακοπή του καπνίσματος δέχονται τις καμπάνιες ενημέρωσης του κοινού και ιδίως των μαθητών (82,1%), την ανάπτυξη ειδικά στοχευμένων προγράμματος αγωγής υγείας στα σχολεία (80,7%), τα κέντρα διακοπής καπνίσματος στα νοσοκομεία (77,2%), την κάλυψη του κόστους των φαρμάκων για την διακοπή του καπνίσματος (70,5%), και την εφαρμογή του νόμου για την μη πώληση προϊόντων καπνού σε ανηλίκους (68,4%). Ποσοστό 99,2% των ερωτηθέντων έχουν βρεθεί τον τελευταίο χρόνο σε χώρους που άλλοι καπνίζουν παρόλο που απαγορεύεται το κάπνισμα. Από αυτούς, το 74% είναι θυμωμένοι (53,1%) και μάλλον θυμωμένοι (20,8%) ενώ μόνο (24,8%) δεν ενοχλούνται.
Εντυπωσιακό είναι ότι ακόμη και ανάμεσα στους καπνιστές το 48,3% δηλώνει θυμό για το ζήτημα αυτό. Το κάπνισμα λοιπόν προκαλεί αντιδικίες και έριδες ανάμεσα σε καπνίζοντες και μη, καθώς δεν είναι και λίγοι αυτοί που δεν υπολογίζουν τις συνέπειες αλλά σε οποιοδήποτε χώρο κοιτούν απλά να ικανοποιήσουν την ανάγκη τους. Την ίδια στιγμή ο νόμος για την απαγόρευση του καπνίσματος τελεί ουσιαστικά εν υπνώσει. Αυτό δείχνει και η εν λόγω έρευνα καθώς οι πολίτες σε μεγάλο ποσοστό (70,7%) πιστεύουν ότι το κράτος δεν έχει κάνει ό,τι πρέπει για την προστασία τους από το παθητικό κάπνισμα και πιστεύουν ότι ο νόμος καταστρατηγείται κατά 92,8 σε κέντρα διασκέδασης, 87,1% σε εστιατόρια και 73,7% σε τουριστικά καταστήματα/καταλύματα.
Ανενεργοί οι νόμοι λοιπόν, ασυδοσία παντού και καμία αλλαγή στην νοοτροπία. 75,3% των ελλήνων εμφανίζονται αρκετά (14,7%), πολύ (15,3%) και πάρα πολύ θυμωμένοι (45,3%) που η Ελλάδα είναι η μοναδική χώρα της Ε.Ε που δεν εφαρμόζει το νόμο για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα. 78% των ερωτηθέντων θεωρούν ότι η μη εφαρμογή του νόμου προστασίας από το παθητικό κάπνισμα αποτελεί σημείο πολιτιστικής υποβάθμισης της χώρας. Επίσης, το 76,2% αυτών είναι αρκετά (18,6%) πολύ (19%) και πάρα πολύ θυμωμένοι (38,6%) για το γεγονός ότι ακόμη υπάρχει διαφήμιση προϊόντων καπνού στους χώρους της νυχτερινής διασκέδασης των νέων παρά την σχετική απαγόρευση.
Τέλος, 60% των πολιτών πιστεύουν ότι η δημοτική αστυνομία δεν έκανε σωστά την δουλειά της για την τήρηση του νόμου περί προστασίας από το παθητικό κάπνισμα , ενώ, ούτε και ο δήμαρχος της περιοχής που κατοικούν, συνέβαλλε στην τήρηση του νόμου αυτού, και ποσοστό 60,9% θεωρούν ότι μια πιο αυστηρή εφαρμογή του νόμου για την προστασία από το παθητικό κάπνισμα στους χώρους διασκέδασης των νέων θα τους ωθούσε να αποφύγουν ή να κόψουν το κάπνισμα.
Όπως φαίνεται και από τα αποτελέσματα της έρευνας, παρά το γεγονός ότι πολλοί επιμένουν να καπνίζουν οπουδήποτε χωρίς να πολυενδιαφέρονται για την τύχη των υπολοίπων, καθίσταται σαφές ότι η Πολιτεία είναι αυτή που πρώτη παρανομεί. Η μη εφαρμογή των νόμων αλλά και η ασυδοσία αναφορικά με την τήρηση των στοιχειωδών κανόνων υγείας, απασχολεί κατά μεγάλο ποσοστό τους πολίτες που θα ήθελαν μια διαφορετικά εικόνα και πάνω απ΄όλα την τήρηση των νόμων. Το γεγονός ότι η Ελλάδα σαν χώρα εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται με την εν λόγω κοινοτική οδηγία για το κάπνισμα, δείχνει πάνω απ΄όλα ότι δεν σέβεται πρώτα τους πολίτες της. Και συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις, ακούμε το κλασσικό επιχείρημα του τύπου «Ελλάδα είναι εδώ, τίποτε δεν εφαρμόζεται κατά γράμμα».
Όμως δεν είναι έτσι. Η έρευνα έδειξε πάντως ότι οι πολίτες δυσφορούν για την μη εφαρμογή των νόμων που θα συντελούσε ακόμη και στην στην διακοπή του καπνίσματος για κάποιους. Απομένει να δούμε αν η Πολιτεία ενδιαφέρεται για τους πολίτες αυτούς ή απλά τους αγνοεί μέσα στην μάζα των υπολοίπων που αρέσκονται στην αδιαφορία για τον άλλο ή πολύ απλά εκμεταλλεύονται με τον καλύτερο τρόπο τα γνωστά παραθυράκια των ελληνικών νόμων.
