Του Γιώργου Ζιαζιά
Το θέμα αυτό φέρω σε δημοσιότητα, ύστερα από πολλές ερωτήσεις που συχνά μου κάνουν γνωστοί και άγνωστοί μου.
Το Ακ - Σαράι, όπως το συνηθίζει να το λέει ο λαός, είναι μια έκταση, που ως γνωστόν ο Δήμος Λάρισας έδωσε στους άστεγους της πόλης, επί δημαρχίας κυρίως Δ. Καραθάνου και Δ. Χατζηγιάννη.
Η λέξη Ακ - Σεράϊ σημαίνει άσπρο παλάτι και αυτό γιατί εξωτερικά ήταν βαμμένο άσπρο σαν το γάλα και ήταν τσιφλίκι του Μολά Λάρισας (Γενη - Σεχίρ όπως ονομαζόταν επί τουρκοκρατίας η Λάρισα), που ήταν πολιτικός και ιεροδικαστής της Θεσσαλικής Περιφέρειας. Γενή - Σεχίρ δε τούρκικα σημαίνει Νέα Πόλη.
Η έκταση του Ακ - Σεράι έπιανε από το Μιζούρλο μέχρι τη Φιλιππούπολη. Το μέγαρο δε αυτό, όπως αναφέρει σ΄ ένα δημοσίευμα ο μακαρίτης δημοσιογράφος Β. Καλογιάννης, επανέκτισε με τον ιδρώτα και το αίμα των «ραγιά - γκιαούρ (απίστων υπηκόων), ο γιος του Αλη - Πασά Βελής ταυτόχρονα σχεδόν με το «Σιαχ - Σεράι ή Καρά - Σαράι του Τυρνάβου και σημαίνει βασιλικό ανάκτορο.
Στο Ακ - Σεράι φιλοξενήθηκε ο γιος του Τεπελεντή Βελή Πασάς, όταν ήλθε στη Λάρισα το 1811, διορισμένος από την υψηλή πύλη, σατράπης της Θεσσαλίας.
Σ΄ αυτό το τσιφλίκι που ήταν παλιά μια απέραντος έκταση, έκανε γυμνάσια και όπως θυμάμαι, και ο στρατός μας. Όπως επίσης αναφέρει ο Β. Καλογιάννης στο αρχοντοπάλατο αυτό φιλοξενήθηκε και ο Ηζέτ Μουλά, ως Τετάρχης της Θεσσαλίας το 1813.
Το άσπρο παλάτι ήταν ωραίο κτίσμα και ένα αρχιτεκτονικό επίτευγμα της εποχής με μεγάλες σάλες διακοσμημένες σε βενετσιάνικο και αυστριακό στιλ, με καθρέφτες, τεχνητές λίμνες και αραβουργήματα, ύψωνε δε τους τρούλους του όπου ακριβώς είναι η Γεωργική Σχολή.
Σ΄ αυτό το αρχοντικό παλάτι γνωρίστηκε ο Βελής με την πεντάμορφη Ασηγιαντέ, μοναχοκόρη της ζάπλουτης Νετζήτ Μπαίηνας, την οποία και παντρεύτηκε.
