Από τον Κων/νο Ι. Παπακωνσταντίνο
Είναι γεγονός πως η παγκόσμια εκπαίδευση βρίσκεται σε μια περίοδο βαριάς κρίσης. Αποτελεί έκφραση μιας παράλληλης παγκόσμιας κοινωνικής κρίσης αξιών και ιδεών. Όμως περισσότερο ευδημεί αυτή η κρίση στη χώρα μας. Από πολλού χρόνου έχουν συσσωρευτεί παθογένειες, που είναι σύμφυτες με την καθολική εικόνα της κοινωνία μας. Μια κοινωνία με τόσες αγκυλώσεις, όπου άρχει η διάλυση, με φαινόμενα σήψης και υποκουλτούρας, δεν μπορεί να επαίρεται για τη εκπαίδευσή της.
Το εκπαιδευτικό μας πρόβλημα, δεν είναι μόνο ποσοτικό ή οικονομικό. Δηλαδή δαπάνες για την παιδεία, υπερπληθώρα σχολείων, αλλά και εκπαιδευτικών. Είναι κυρίως πρόβλημα αξιών. Αξίες που άλλες χάνονται, άλλες αμφισβητούνται και άλλες γεννιούνται μέσα στη συνεχή μεταβαλλόμενη κοινωνία μας. Τα σχολεία μας και στις τρεις βαθμίδες, απλώς στεγάζουν τη μαθητιώσα νεολαία μας, που κάθε τόσο περιδινίζεται μέσα σ΄ έναν φαύλο κύκλο άστοχων και ανεπιτυχών μεταρρυθμίσεων. Αποτέλεσμα και οι εκπαιδευτικοί να αλίσκονται σε προσπάθειες έολες, εξίσου ανεπιτυχείς, δέσμιοι του συστήματος.
Εδώ πρέπει να κάνουμε έναν διαχωρισμό. Μια διαφοροποίηση. Τι είναι παιδεία και τι εκπαίδευση. Άλλο το ένα και άλλο το άλλο. Με την εκπαίδευση δίνουμε στο παιδί γνώσεις και εμπειρίες. Δυνατότητες, που θα το βοηθήσουν να ενσωματωθεί επιτυχώς στην αυριανή κοινωνία. Εκπαιδεύω κάποιον για να γίνει ράφτης, ξυλουργός, δικηγόρος ή γιατρός. Παιδεία όμως παρέχουμε στο παιδί, όταν ασκούμε την αξιοπρέπειά του, την κοινωνικότητα, την ενόραση, τον διαλογισμό, τη μόρφωση. Πασχίζουμε να το κάνουμε «κατ΄ εικόνα και ομοίωση εκείνου». Μορφώνω δεν θα πει μόνον πως οπλίζω τον άνθρωπο για τον αγώνα της ζωής, αλλά εξευγενίζω την ψυχή του, τον κάνω πιο άνθρωπο». (Παπανούτσος). Στην εκπαίδευση οφείλουμε «το ζην». Στην Παιδεία όμως οφείλουμε το «ευ ζην».
Ξεπεράστηκε πια η ιδέα της από έδρας διδασκαλίας και του παντογνώστη «δάσκαλου». Αντικαθιστάθηκε από το δάσκαλο οδηγητή, που κατευθύνει τον μαθητή στην αναζήτηση πηγών μάθησης. Η σύγχρονη τεχνολογία είναι στα χέρια του να το βοηθήσει. Να εργαστεί σωστά. Η ελληνική παιδεία βρίθει από παθογένειες. Η θεοποίηση του κέρδους τη μετέτρεψε σε μέσο οικονομικής ανάπτυξης. Θέλει τον άνθρωπο εργαλείο παραγωγής. Αδιαφορεί για την ανθρωπιά του. Δέστε τα παιδιά του Λυκείου. Αιτία επιλογής σχολής σπουδών, είναι το κέρδος. Άλλη παθογένεια είναι πως ο δάσκαλος που επιλέγεται για να εκπαιδεύσει το παιδί, που είναι έργο υπέρτατης σημασίας, δύσκολο, υπεύθυνο και θεάρεστο δεν αξιολογείται. Μόνη μαρτυρία το πτυχίο του. Αποτέλεσμα αυτού είναι να διδάσκουν τα παιδιά μας δάσκαλοι μειωμένης ικανότητας, ψυχασθενείς, ελλιπείς, ακατάλληλοι και επίορκοι. Συχνά μάλιστα και υπουργοί Παιδείας, είναι άσχετοι με το αντικείμενό τους. Γιατροί, δικηγόροι, μηχανικοί, είναι αμφιβόλου κύρους ή αγνοούν τα προβλήματα της εκπαίδευσης. Γι αυτό και χρόνια τώρα δεν έκαναν ένα σωστό, λειτουργικό και γενικής αποδοχής σύστημα. Νόμοι ψηφίζονται και καταπατούνται ή ακυρώνονται από κομματικούς κεκράκτες. Προγράμματα αναπροσαρμόζονται συνεχώς και προκαλούν σύγχυση. Σχολικά βιβλία εκδίδονται με τραγικά λάθη, ιστορικές αναλήθειες, πρόκληση του αισθήματος του λαού. Νόες διεταραγμένοι πλήττουν την εθνική και φυλετική μας αξιοπρέπεια. Επίσης η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, όρος απαραίτητος για τη καταλληλότητά τους, καταπολεμείται μανιωδώς από τους ίδιους. Κανείς έντιμος δεν έχει να φοβηθεί από την αξιολόγηση. Την τρέμουν μόνον οι ανίκανοι, οι ελλιπείς, οι φυγόπονοι και εκ προοιμίου απόβλητοι του ιερού τούτου χώρου.
Τέλος ντροπή για τον κλάδο αποτελούν οι εξαχρειωμένοι συνδικαλιστές, που ενεργούν ως φερέφωνα και κεκράκτες των κομματικών εντολών. Και επί πλέον προδίδουν και τις διεκδικήσεις του κλάδου. Οι άνθρωποι αυτοί θα πρέπει επιτέλους να καταλάβουν, πως δεν είναι έργο τους η χάραξη εθνικής εκπαιδευτικής πολιτικής, αλλά ούτε και να υπηρετούν κομματικές σκοπιμότητες. Γενικά αυτοί οι άνθρωποι, σε πολλούς κλάδους εργαζομένων, έκαναν πολύ κακό αντί καλό. Είναι τα γνωστά πολιτικά απόβλητα, που οργανώνουν καταλήψεις σχολείων και τις άφρονες καταστροφές σχολικών περιουσιών. με άσκοπες κινητοποιήσεις, με εμπρηστικές πρακτικές. Στα θρανία τέτοιων συνδικαλιστών εθήτευσαν παιδιά με μοναδικό όραμα «Κυριακή, γιορτή και σχόλη». Λίγη δουλειά με πολλές διεκδικήσεις και αλοίμονο σε όποιον την αμφισβητήσει.
