* Από τον Κων/νο Αθ. Οικονόμου
Κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, ανεργία, αρρώστια, θάνατος τέκνου, άθλιες συνθήκες ζωής, περιφρόνηση, συκοφαντία, πόλεμος, μοναξιά, έλλειψη κατανόησης και τόσα άλλα αγκάθια στις ατραπούς της ζωής είναι, για πολλούς, μορφές αδικίας. Κι ενώ το αίσθημα της δικαιοσύνης είναι έμφυτο στον άνθρωπο, μετά από την απομάκρυνσή μας από τον Θεό, εισέβαλε και η αδικία στη ζωή μας. Αδικούμε “λόγοις και έργοις”. Αδικίες συχνά προκαλούνται από θέματα κληρονομικά, κι έτσι συγγενείς αποξενώνονται για «δύο μέτρα γης». Κάποιοι θέλουν να πλουτίσουν αδικώντας. Και αρχικά τους βοηθάει ο «αρχέκακος υποβολέας πλάνης» και προοδεύουν. Συχνά όμως αποκαλύπτονται οι αδικίες και εξευτελίζονται χάνοντας τα πάντα.
ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΣΟΦΙΑ: Ο Αριστοτέλης έλεγε πως η αδικία οφείλεται στην προαίρεση του ανθρώπου. Ο Δημόκριτος προσθέτει: “Αγαθόν ού το μη αδικείν, αλλά το μηδέν θέλειν”, διακρίνοντας αίτιο αδικίας την επιθυμία, ενώ ο Σωκράτης, σε πνεύμα σπερματικού χριστιανικού λόγου, προτείνει: “Ουδαμού αδικείν. Ουδ’ αδικούμενον αντιδικείν”.
Η ΒΙΒΛΟΣ: Ο λόγος του Θεού είναι επιτιμητικός για τους αδίκους. Σπουδαίο παράδειγμα αντιμετώπισης της αδικίας αναδεικνύεται ο πολύαθλος Ιώβ, που από πλούσιος γίνεται φτωχός κι από πολύτεκνος άτεκνος, μέσα σε λίγες ώρες. Επιπλέον η λέπρα τον τυραννά, ενώ μένει ανέστιος, αυτοεξοριζόμενος σε μέρη “κοπρίας”. Οι φίλοι τον αδικούν, λέγοντάς του ότι πάσχει από τα αμαρτήματά του. Η ίδια η σύζυγός του, τον προτρέπει να βλασφημήσει. Όμως αυτά δεν βλάπτουν την ψυχή του. Αντιθέτως, εκείνος δοξολογεί: “Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον”. Ανάλογο παράδειγμα είναι ο Πάγκαλος Ιωσήφ. Τα αδέλφια του, από ζηλοφθονία, τον πουλούν ως δούλο μακριά από την πατρίδα του. Στην Αίγυπτο συκοφαντείται και φυλακίζεται. Κι όμως η αρετή του έμεινε αλέκιαστη, κι ο Θεός τον ανταμείβει.
Στην Καινή Διαθήκη έχουμε το παράδειγμα του Λαζάρου της παραβολής. Υποφέρει από πείνα, αρρώστια, έλκη, αδικία, βλέποντας τον πλούσιο να ζει πολυτελώς. Τελικά η υπομονή του τον έβαλε στις “αγκάλες Αβραάμ”. Συνεπώς, σε οποιαδήποτε αδικία, αν η ψυχή μένει στέρεα στην ορθή πίστη και πράξη, στεφανώνεται και καταξιώνεται. Πραγματική αδικία φαίνεται πως είναι η εκούσια αμαρτία, με την οποία αυτοζημιώνουμε την ψυχή μας. Αλλιώς δεν πρόκειται για πραγματική αδικία, αλλά για οδύνη ή δοκιμασία του ανθρώπου, που αναδεικνύει το ποιόν του.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΑΔΙΚΙΑΣ: Για την αντιμετώπιση της αδικίας παραδειγματιζόμαστε από ένα περιστατικό της ζωής του Προφητάνακτα Δαβίδ (Β΄Βασ. ιστ' 5-14). Ο Δαβίδ κυνηγημένος από τον επαναστάτη γιο του, Αβεσσαλώμ, κατευθύνεται, συνοδεία στρατού, σε πολίχνη, κοντά στην Ιερουσαλήμ. Τότε ο Σεμεΐ, συγγενής του προηγουμένου βασιλιά Σαούλ, ενώπιον όλων, καταριόταν και προσπαθούσε να πετροβολήσει τον Δαβίδ κατακλείοντας το παραλήρημά του ως εξής: “Ο Κύριος έριξε πάνω σου όλα τα αίματα των φόνων που διέπραξες στην οικογένεια του Σαούλ. Τώρα που παίρνει την εξουσία ο Αβεσσαλώμ, θα πληρώσεις.” Μεγάλη δοκιμασία για το Δαβίδ, που έχοντας τον πόνο από την επανάσταση του γιου του, τώρα δεχόταν μία άδικη προσβολή! Άδικη γιατί ο Δαβίδ έδειξε αγάπη και συγχωρητικότητα στο Σαούλ. Κι όμως, αδικούμενος, εκείνος παρέμενε ατάραχος, μη επιτρέποντας στους σωματοφύλακές του να τον χτυπήσουν. Μόνο είπε: “Αφήστε τον, μήπως ό Κύριος προσέξει τον εξευτελισμό μου και με λυπηθεί και μου αποδώσει αγαθά και ευλογίες αντί των κακών πού υπέμεινα σήμερα”. Συχνά στη ζωή μας αντιμετωπίζουμε ανάλογες περιστάσεις. Τότε το σημαντικότερο είναι να δείχνουμε πραότητα διατηρώντας ψυχραιμία μπροστά στην αδικία. Έτσι ειρηνεύουμε μέσα και γύρω μας. Ο Δαβίδ εκεί άδικα κατηγορήθηκε, ήταν όμως ένοχος για τον φόνο του αξιωματικού Ουρία. Έτσι θεωρεί ότι, για τις αμαρτίες του, τού αξίζει κάθε άδικη προσβολή. Οι αρχαίοι έλεγαν: “Εν άλλοις πταίομεν και εν άλλοις απολαμβάνομεν”. Τέτοια θεώρηση της αδικίας μάς διατηρεί στην ταπείνωση βοηθώντας να υπομένουμε στην αδικία. Όπλο για την αντιμετώπιση της αδικίας είναι και η υπομονή. Ο Δαβίδ έδειξε υπομονή αφήνοντας την ανταπόδοση στον Κύριο.
Ο Γέρων Παΐσιος, έλεγε: “Να βλέπουμε, αυτόν που μας αδικεί, σαν ευεργέτη, που μας κάνει καταθέσεις στο Ταμιευτήριο του Θεού, πλουτίζοντάς μας αιώνια”!
Ο ΑΔΙΚΩΝ: Οι αδικούντες άγχονται διαρκώς μήπως αποκαλυφθούν οι ανομίες τους, ταλαιπωρούμενοι από τη συνείδησή τους και την αγανάκτηση του αδικημένου. “Όταν ο αδικημένος δεν τον συγχωρήσει, ο άδικος βασανίζεται. Δεν μπορεί να κοιμηθεί. Ο γογγυσμός του άλλου τον κάνει άνω-κάτω! Δεν υπάρχει μεγαλύτερη φωτιά από τη συνείδηση. Τη βασανίζει με το σαράκι σ’ ετούτη τη ζωή και θα την τρώει στην άλλη ζωή, την αιώνια, “ο ακοίμητος σκώληξ”, αν δεν μετανοήσει.” (π. Παϊσιος). Κι εδώ έρχεται στο νου μας η καλή προαίρεση του τελώνη Ζακχαίου, που μετά τη συνάντηση με τον Κύριο, επέστρεψε διπλά και τρίδιπλα όσα έκλεψε αδικώντας τους συνανθρώπους του.
ΕΠΙΜΥΘΙΟ: Κατά τους Πατέρες, τέσσερα στάδια-σκαλιά υπάρχουν στην αντιμετώπιση της αδικίας. Αν ο αδικούμενος βρίσκεσαι στο πρώτο στάδιο, την ανταποδίδει, αν στο δεύτερο, ταράσσεται, άλλα συγκρατείται. Στο τρίτο στάδιο μένει ατάραχος. Αλλά στο τέταρτο νιώθει πνευματική χαρά! “Όταν αδικείται κάποιος και αποδεικνύει ότι δεν φταίει, δικαιώνεται καί ικανοποιείται. Τότε νιώθει κοσμική χαρά. Αν όμως αντιμετωπίζει την αδικία πνευματικά, και δεν φροντίζει να αποδείξει την αθωότητά του, αισθάνεται πνευματική χαρά, έχει μέσα του τη θεϊκή παρηγοριά και κινείται στον χώρο της δοξολογίας.”
* Ο Κωνσταντίνος Αθ. Οικονόμου είναι δάσκαλος στο 32ο Δ. Σχ. Λάρισας – συγγραφέας
Τη μεθεπόμενη Κυριακή με τη φιλαργυρία.
www.scribd.com/oikonomoukon
