Γράφει ο Σωτ. Αθ. Μουντζούρης
Στη δεκαετία 1960-1970, όταν ήμασταν παιδιά και περνούσε κάποιος ιερωμένος (ρασοφόρος δηλαδή) μας άρεσε ιδιαίτερα να τρέχουμε, και να του φιλήσουμε το χέρι. Δεν ήταν μόνον οι συμβουλές από την οικογένεια και το κατηχητικό, ήταν και εκείνες οι ευχές που μας έδιναν οι παπούληδες, όταν φιλούσαμε το χέρι τους: «Του Κυρίου, παιδάκι μου», «Ο Θεός να σε ευλογεί», «Ο Θεός να σε αγιάζει και να σε προστατεύει»ενώ ταυτόχρονα σταύρωνε το κεφαλάκι του παιδιού. Ήταν και το ήθος των τότε ιερέων μας. Ήταν και οι κατευθύνσεις από τον δάσκαλο και τη δασκάλα για απονομή σεβασμού στους μεγαλυτέρους και πρωτίστως στον Ιερέα (τον Παπά ) του χωριού. «Όταν βλέπετε Παπά ή Δάσκαλο ή Αστυνόμο ή Πρόεδρο ή μεγαλύτερό σας, θα βγάζετε τα χέρια σας από τις τσέπες και εάν είσθε σε Λεωφορείο και κάθεσθε θα παραχωρείτε την θέση σας», μας υπενθύμιζε συχνά-πυκνά ο δάσκαλος στο σχολείο μας. Αυτό ήταν «νόμος» για μας τους μαθητές,τότε. Να είσαι σε Λεωφορείο και να κάθεσαι ενώ ο παππούς, η γιαγιά ή ένας ιερωμένος να στέκεται όρθιος δίπλα σου; Αδιανόητο. Σαν ελατήριο πεταγόμασταν και παραχωρούσαμε τη θέση μας. Σήμερα.; Ζητάμε επισήμως την κατάργηση των θρησκευτικών και την αποκαθήλωση της εικόνας του Χριστού και της Παναγίας μας από τα σχολεία!
Ύστερα, βρεθήκαμε στις πόλεις για την εργασία μας, στην αρχή, αντιδρούσαμε στην ωραία παλαιά μας συνήθεια. Όμως βλέπαμε και κάτι άλλο. Πήγαινες να φιλήσεις το χέρι κάποιου κληρικού, και αυτός το τραβούσε. Δήθεν από ταπείνωση, δήθεν φιλικά, δήθεν... Αργότερα, στο Άγιον Όρος, βλέπαμε να φιλούν το χέρι του παπά οι πάντες. Φράσεις: Είσαι παπάς, δώσε μας την ευχή σου παπά μου, να σου φιλήσω το χέρι, και άλλες παρόμοιες, τις άκουγες πολύ συχνά. Σήμερα όμως, τα πράγματα άλλαξαν, και από ό,τι φαίνεται, άλλαξαν πολύ. Στην εκκλησία παίρνουμε το αντίδωρο και ούτε καν σκύβουμε να φιλήσουμε το χέρι του Παπά, που και εκείνος μερικές φορές από τη βιασύνη του δεν το αφήνει να το ασπασθείς. Είναι ευλογία για τον χριστιανό το φίλημα (ο ασπασμός) του χεριού του ιερέως. Αυτά τα χέρια που σου δίνουν το αντίδωρο είναι αγιασμένα. Λίγο πριν έπιασαν τον άρτο, κατά τον καθαγιασμό των τιμίων δώρων, που μεταβλήθηκε σε σώμα του Κυρίου όταν εκφωνήθηκε η ευχή «...μελίζεται και διαμελίζεται ο αμνός του Θεού»! Αυτή είναι η πίστη μας,αυτή η διδασκαλία της Εκκλησίας μας. Πώς να μην αισθανθείς την ανάγκη να ασπασθείς και να καταφιλήσεις τα αγιασμένα αυτά χέρια; Ο Παπάς δεν είναι απλός άνθρωπος. Είναι Λειτουργός,.Εναι ο ειδικός που έχει το χάρισμα να τελεί τα μυστήρια του Θεού ενώπιον «μυριάδων Αγγέλων και Αρχαγγέλων». Τον δέχεται και τον ανέχεται ο ίδιος ο Θεός στο άγιο θυσιαστήριο. Στις δημόσιες υπηρεσίες, σήμερα, ο παπάς προσφωνείται πλέον όπως και κάθε άλλος: «Τι θα θέλατε, κύριε;». «Μάλιστα, κύριέ μου» και άλλες παρόμοιες φράσεις. Το «πάτερ» σχεδόν εγκαταλείφτηκε. Δεν τον βλέπουμε ως πατέρα, πνευματικό Πατέρα, αφού πλέον δεν μας χρειάζονται τέτοιοι. Δεν τους έχουμε ανάγκη... Εμείς τα ξέρουμε όλα και ο εαυτός μας θεωρείται «ΘΕΟΣ» και η λογική μας, ο ορθολογισμός μας, είναι ο κυρίαρχος στην ζωή μας...! Για χειροφίλημα, ούτε λόγος. Τι κάνετε; Πώς είστε; Και κάνουμε χειραψία, όπως τον οποιονδήποτε άλλο συναντήσουμε στον δρόμο μας!! Οι Γεροντάδες και οι Αγιορείτες λένε: «Και απλός μοναχός να είσαι, θα δίνεις το χέρι σου, να το φιλήσουν οι άνθρωποι. Προσκυνούν το σχήμα σου. Μην τους αδικείς και μην τους στερείς την ευλογία του Θεού.Όταν είσαι Ιερεύς, είσαι υποχρεωμένος να μην τους στερήσεις την ευλογία και τη χάρη του Θεού, διότι τελείς τα μεγάλα μυστήρια του Θεού στο άγιον Αυτού Θυσιαστήριον». Αλλά, γιατί, σήμερα, θυμήθηκα τα χειροφιλήματα και τις προσφωνήσεις; Γιατί βλέπουμε πως, και εδώ δυστυχώς, στην Ελλάδα, πλέον, οι άνθρωποι δεν συνεχίζουν τις παραδόσεις, όσον αφορά στον ρασοφόρο. Δεν μπορώ να πω ότι δεν σέβονται οι λαϊκοί τον Παπά που τους βάπτισε ή τους πάντρεψε και συχνά πυκνά τους ευλογεί και τους αγιάζει με τα μυστήρια της εκκλησίας. Σημασία έχει το κατά πόσο σεβόμαστε εμείς, προσωπικά, τον εαυτό μας και τον Ιερέα, τον Λειτουργό του Υψίστου.
Και ακόμα, έτσι που έχουμε πλέον αγωγή ,από τους βρεφονηπιακούς σταθμούς ακόμη, είναι πάρα πολύ εύκολο να περάσεις το μήνυμα που θέλεις, να φέρεις τα πάνω κάτω. Οι δάσκαλοι σπανίως ομιλούν για σεβασμό στους ιερείς και τα παιδιά θεωρούν το ράσο κάτι σαν την στολή του... «μπάτμαν»,την οποία προτιμούν να φορέσουν τις Αποκριές, ως μασκαράδες. Βασικά και στοιχειώδη για τη λειτουργική ζωή και για την πίστη μας το παιδί δεν γνωρίζει.΄Αγνοια και αγνωσία μαστίζουν την Ορθόδοξη (;) κοινωνία μας. Ελάχιστα και σπανίως ομιλούμε για τα απλά και τα βασικά της πίστης μας, την ευσέβεια και την ευλάβεια των χριστιανών μας.Παλιότερα θεωρούσαμε υποχρέωση να κάνουμε τον σταυρό μας περνώντας έξω από την εκκλησία. Σήμερα θεωρείται περιττό και εάν κανένας συνεχίζει την παράδοση αυτή, μάλλον κινδυνεύει να χλευασθεί και επιεικώς να σχολιασθεί αρνητικώς. Μήπως, μετά από όσα γράφονται τώρα, οφείλουμε να δούμε κάπως πιο σοβαρά τέτοιες και ανάλογες καταστάσεις; Μήπως, οφείλουμε και να κλάψουμε λίγο; Πάντως το αντικληρικό πνεύμα συνεχώς βρίσκει όλο και περισσότερους οπαδούς. Άντε, μετά από τόση διακωμώδηση του κλήρου στην τηλεόραση, να πείσεις τα παιδιά ότι το ράσο και τα άμφια, τα φορούν οι κληρικοί και όχι οι τηλεοπτικοί αστέρες, ηθοποιοί, καρναβάλια, μάγοι κλπ. Ο Θεός να μας λυπηθεί και να μας ελεήσει.
