Του Νίκου Ι. Μεγαδούκα
Σαφείς προσπάθειες για αναπροσανατολισμό της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, προκειμένου να «συμβαδίσει» εκ νέου με την αμερικανική στρατηγική, καταβάλλει ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς (ο οποίος, άλλωστε, έχει, ήδη, επικριθεί εντόνως για πρόσδεση στο γερμανικό άρμα) προσπάθειες που εξελίσσονται σε μια χρονική συγκυρία, κατά την οποία κινδυνεύει να πάρει φωτιά τη περιοχή της ΝΑ Μεσογείου, αναβιώνουν εθνικισμοί στην Αλβανία, η Μόσχα εμφανίζεται δυσαρεστημένη με την Αθήνα και μπλοκάρει επενδύσεις, ταυτόχρονα δε το Βερολίνο ομιλεί για νέο δανεισμό της Ελλάδος και αρνείται «κούρεμα» του ελληνικού χρέους, ένα «κούρεμα», όμως, το οποίο θέλουν το ΔΝΤ και η Ουάσινγκτον, η οποία, από πλευράς της, επιδιώκει δραστικότερη ανάμιξη στα ζητήματα της Μέσης Ανατολής.
Η Αθήνα βρίσκεται μέσα στη διελκυστίνδα του ενδοκαπιταλιστικού και ενδοϊμπεριαλιστικού ανταγωνισμού Ουάσινγκτον και Βερολίνου, στη δε ελληνική κοινή γνώμη έντονος είναι ο αντιγερμανισμός, ο οποίος επί της ουσίας του αντικατοπτρίζει τον αυξανόμενο ευρωσκεπτικισμό, σύμφωνα δε με την Τζένη Λιαλιούτη (στα «Νέα») «η δυναμική του αντιγερμανικού αφηγήματος οφείλεται, μεταξύ άλλων, στο ότι κατόρθωσε να συνδυάσει τον εθνικισμό της κρίσης με ιστορικά ριζωμένα στερεότυπα και μνήμες».
Ωστόσο, την ίδια στιγμή, ορισμένοι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτός ο επιδιωκόμενος αναπροσανατολισμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, που έχει ενοχλήσει τη Μόσχα, σε συνδυασμό με προτροπές εθνικιστικών κύκλων για επάνοδο στον γνωστό, εκ του παρελθόντος, φιλοαμερικανισμό των ελληνικών κυρίαρχων ελίτ, μπορεί να υποκρύπτει ακόμη και ενδεχόμενη εμπλοκή της χώρας σε μια πολεμική αναμέτρηση στην ευρύτερη περιοχή, εμπλοκή διά της οποίας θέλουν να ελπίζουν πως θα ξεπεραστεί η οικονομική και κοινωνική κρίση...
ΣΕ ΑΠΟΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Προσώρας, οι Αμερικανοί έδειχναν πως ήταν παρατηρητές στα τεκταινόμενα στην περιοχή μας, καθώς ως προς την οικονομική κρίση, προέβαιναν σε έμμεσες μόνον παρεμβάσεις κατά της λιτότητας (οι οποίες αναδείκνυαν και τον φόβο τους για επέκταση της κρίσεως προς τον Ατλαντικό) αλλά τώρα εμφανίζουν διαθέσεις ενεργότερης εμπλοκής.
Άλλωστε, η κατάσταση στη Μέση Ανατολή (Συρία και Αίγυπτος) παραμένει ανεξέλεγκτη, στο όλο δε σκηνικό έχουν εμπλακεί, με διαφόρους τρόπους, η Τουρκία και το Ισραήλ (με τον Ρ. Τ. Ερντογάν να κατηγορεί το Τελ Αβιβ για τις δραματικές εξελίξεις στην Αίγυπτο) στην Πρεμετή της Αλβανίας επιχειρείται η υποδαύλιση εθνικιστικών και θρησκευτικών διχασμών, ενώ στο όλο παζλ θα πρέπει να προστεθεί ως κυρίαρχη η ενεργειακή διάσταση.
Και αυτό διότι τελεί εν εξελίξει εργώδης προσπάθεια να παρακαμφθεί η όποια ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, «έσπασε» η συμφωνία για την πώληση της ελληνικής ΔΕΠΑ στη Gazprom, συμφωνήθηκε να προχωρήσει ο αγωγός ΤΑΡ που θα μεταφέρει αζέρικο αέριο, όπως επιθυμούσε ο αμερικανικός παράγων, ο οποίος, ταυτόχρονα προωθεί την ενεργειακή και όχι μόνο συμμαχία της Ελλάδος, με το Ισραήλ και την Κύπρο και επιδιώκει να διαμορφώσει νέες, υπέρ αυτού, γεωπολιτικές ισορροπίες στην περιοχή.
Με αυτά τα δεδομένα ο Αντώνης Σαμαράς συνάντησε προ ολίγου καιρού τον Πρόεδρο Ομπάμα, ο οποίος φρόντισε να στείλει εκ νέου το δικό του μήνυμα προς την καγκελάριο Μέρκελ, για την ανάγκη να υπάρξει ανάπτυξη και όχι συνέχιση της λιτότητας, καθώς ανησυχεί για ένα διεθνές οικονομικό ντόμινο, στο οποίο θα πρέπει να συνυπολογιστεί η ενεργειακή παράμετρος και, ως εξ αυτής, είναι πιθανή μια πολεμική ανάφλεξη στην ΝΑ Μεσόγειο.
Δεν είναι τυχαία η φράση - κλειδί του πρωθυπουργού ότι η Ελλάδα, ως κράτος πρώτης γραμμής σε μία γειτονιά με πολλές προκλήσεις, είναι μια σταθερή χώρα, σε ένα αποσταθεροποιημένο περιβάλλον, φράση που συνάδει με την προσπάθεια αναπροσανατολισμού της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και επανόδου της στο αμερικανικό άρμα.
Άλλωστε, το σταθεροποιητικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Ελλάδα στη ΝΑ Μεσόγειο, υπογράμμισε και ο Πρόεδρος Ομπάμα, ο οποίος έσπευσε να προσθέσει ότι οι δύο χώρες έχουν συνεργαστεί στη μάχη για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, «αλλά και σε μια σειρά άλλα θέματα», επισήμανε δε με ιδιαίτερη έμφαση ότι η χώρα μα «φιλοξενεί στοιχεία των Ενόπλων Δυνάμεων των ΗΠΑ».
Ο Αντώνης Σαμαράς σε σχέση με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, εξέφρασε την ετοιμότητα των Αθηνών, αν συμφωνηθεί, να φιλοξενήσει η Ελλάδα μια ισραηλινοπαλαιστινιακή συνάντηση τύπου Καμπ Ντέιβιντ, για δε τη συνάντηση που είχε με τον Αμερικανό υπουργό των Εξωτερικών Τζων Κέρι, η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέφερε ότι συζητήθηκαν «τρόποι προώθησης της αμυντικής συνεργασίας με την Ελλάδα, αναγνωρίζοντας τη σημασία να έχει η Ουάσινγκτον έναν ισχυρό σύμμαχο του ΝΑΤΟ στην περιοχή».
Την ίδια δε στιγμή, ο πρωθυπουργός επισήμανε το Μνημόνιο συνεργασίας με το Ισραήλ και την Κύπρο για κοινές ενεργειακές πολιτικές και φυσικά δεν είναι συμπτωματικό ότι τόνισε πως η Ελλάδα θα μπορούσε να αντλήσει 4,7 τρισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, όταν το αντίστοιχο μέγεθος για την Κύπρο και το Ισραήλ μαζί είναι 4,5 τρισ. κυβικά μέτρα, ποσότητες οι οποίες και οι τρεις μαζί θα μπορούσαν να καλύψουν το μισό των αναγκών της ΕΕ σε φυσικό αέριο για 30 χρόνια.
ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ
Όλα αυτά, είναι προφανές ότι προοιωνίζονται μια νέα στροφή στην εξωτερική πολιτική, που περιλαμβάνει την ενδυνάμωση του άξονα Αθηνών – Ουάσινγκτον - Τελ Αβιβ, προς τούτο δε ο Αντώνης Σαμαράς θα επισκεφθεί το Σεπτέμβριο εκ νέου τις ΗΠΑ, τη Νέα Υόρκη, για τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου θα συναντήσει τον Τζον Κέρι και μάλλον τον Οκτώβριο θα μεταβεί το Τελ Αβιβ, όπου στην κορυφή της ατζέντας θα είναι τα ενεργειακά ζητήματα και φυσικά οι εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την Αίγυπτο.
Αν και ορισμένοι έχουν ισχυριστεί ότι σε αυτή τη διαγραφόμενη διαδικασία αναθεωρήσεως του προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής δεν φαίνεται προσώρας να μετέχει ο Ευ. Βενιζέλος, είναι εμφανές ότι ο Αντώνης Σαμαράς επιδιώκει να συμβαδίσει με την αμερικανική στρατηγική, αφενός για να ενισχύσει τον γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας και αφετέρου αυτό να λειτουργήσει ως αντίβαρο στις αναμενόμενες αποφάσεις της ευρωζώνης (δηλαδή της Γερμανίας) στο θέμα του ελληνικού χρέους.
Ο υπουργός Αμύνης Δημ. Αβραμόπουλος σε πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή της Κυριακής» έκανε μάλιστα λόγο για «νέα εποχή στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις», σημείωσε ότι «μια βασική σταθερά της στρατηγικής εξόδου από την κρίση, αλλά και επιστροφής στο γεωπολιτικό της περιβάλλον, είναι η νέα σχέση με τις ΗΠΑ» και πρόσθεσε ότι «σχεδόν ένα τέταρτο του αιώνα μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η αναζωογόνηση της διατλαντικής σχέσης προβάλλει ως μονόδρομη επιλογή και για τις δύο πλευρές».
Ο πρώην υπουργός των Εξωτερικών, ως «σύνδεσμος» της Ελλάδος με τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, τόνισε ακόμη ότι «ο επαναπροσδιορισμός της στρατηγικής σχέσης της χώρας μας με τις ΗΠΑ, ήταν αποτέλεσμα πρωτοβουλίας της ελληνικής διπλωματίας τον χρόνο που πέρασε και έρχεται να ενισχύσει τη στρατηγική της Ελλάδας και να της ανοίξει και πάλι τον διεθνή της ορίζοντα».
«ΟΙ ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ»
Όμως, υπάρχει στο προσκήνιο και ο πρωθυπουργικός σύμβουλος και μέλος της Πολιτικής Επιτροπής της ΝΔ Φαήλος Κρανιδιώτης, ο οποίος προτείνει ανοιχτά την ισχυρότερη πρόσδεση στο αμερικανικό άρμα και την πλήρη ενδυνάμωση του άξονα Ισραήλ – Ελλάδος – Κύπρου.
Και αυτό διότι «δεν είναι η γνώμη του κυρ Μήτσου στο καφενείο. Είναι η γνώμη του τύπου που έχει δίπλα του το βαλιτσάκι με το κόκκινο κουμπί (των πυρηνικών), πίσω του τις κραταιότερες πολυεθνικές του κόσμου, το κέντρο της παγκόσμιας οικονομίας, στρατιωτικές βάσεις σε όλο τον κόσμο (δηλαδή ο Πρόεδρος Ομπάμα). Είναι πλέον (η Αμερική) η μία και μόνη υπερδύναμη».
Ο Φαήλος Κρανιδιώτης, στο όνομα ενός, υποτίθεται, ρεαλισμού, υποστηρίζει ότι στις σχέσεις της Ελλάδος με τις ΗΠΑ επικράτησε ο πολιτικός παραλογισμός.
«Η Ελλάδα είναι δυτική χώρα, μέλος του ΝΑΤΟ, συμπολεμιστής των ΗΠΑ σε δύο παγκόσμιους πολέμους και στην Κορέα...», τόνισε και επέκρινε την Αριστερά (με την κλασική αντικομμουνιστική λογική) ότι υπονόμευε πάντα τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις «εξυπηρετώντας ενσυνείδητα ξένα συμφέροντα».
Ωστόσο, αυτή η φρασεολογία, που παραπέμπει σε άλλες εποχές και η επισήμανση (άραγε εμπεριέχει και έμμεση προτροπή για το μέλλον;) του κ. Κρανιδιώτη για τη συμμετοχή της Ελλάδος, μαζί με τις ΗΠΑ σε δύο παγκόσμιους πολέμους και στην Κορέα, είναι καλόν να τα συγκρατήσουμε για το μελλούμενα να συμβούν στην περιοχή, καθώς, ήδη, η Αριστερά έχει προειδοποιήσει για πιθανή εμπλοκή της χώρας σε ιμπεριαλιστική αναμέτρηση στην ΝΑ Μεσόγειο, εξαιτίας της εκρηκτικής καταστάσεως στην Αίγυπτο και τη Συρία και φυσικά της «ενεργειακής ασφάλειας», με δεδομένο ότι απαιτείται η συμβολή σε αυτήν και της Ελλάδος και αυτό συμπίπτει με τα συμφέροντα αμερικανικών και ισραηλινών εταιριών, που εμπλέκονται στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων.
Ακόμη ο πρωθυπουργικός σύμβουλος πρότεινε «με βάση δύο όπλα, ήτοι τα ενεργειακά κοιτάσματα και τη νέα σχέση Ελλάδας – Κύπρου - Ισραήλ, να πείσουμε τις ΗΠΑ να γίνουν ο τέταρτος εταίρος σε μια νέα γεωπολιτική διευθέτηση στην Ανατολική Μεσόγειο, αναβαθμίζοντας τη σχέση μας».
Στο πλαίσιο δε αυτό δεν είναι τυχαίο πως οι Αμερικανοί μιλούν με ιδιαίτερη θέρμη για τον ρόλο και τη σημασία της βάσεως της Σούδας, αλλά και, σύμφωνα με ρεπορτάζ που δεν έχει διαψευστεί, φαίνεται ότι ζητούν την εγκατάσταση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο αεροδρόμιο της Καλαμάτας, δηλαδή ομιλούμε για δύο στρατηγικές βάσεις, οι οποίες έχουν χρησιμοποιηθεί για επιθετικούς σκοπούς (Λιβύη, Ιράκ κ.λπ.).
ΤΥΧΟΔΙΩΚΤΙΣΜΟΙ;
Σε τελική ανάλυση, όμως, όλα αυτά ίσως να επιδιώκεται από κάποιους, να συσχετισθούν με πιθανή εμπλοκή της Ελλάδος σε μία πολεμική αναμέτρηση, προκειμένου, όπως ελπίζουν να υπάρξουν πολιτικά οφέλη, καθώς, ήδη, ορισμένοι εθνικιστικοί κύκλοι έχουν υποστηρίξει ότι αυτή τη στιγμή «το μόνο που μας σώζει είναι ένα νέο 1897», δηλαδή, ακόμη και μια στρατιωτική ήττα, προκειμένου να λειτουργήσει ως σοκ για τους Έλληνες, με δεδομένο ότι το 1897 μας οδήγησε στους Βαλκανικούς πολέμους και σε μια περίοδο ανθρώπων που έκαναν τη χώρα μας να αγγίξει τη Μεγάλη Ιδέα («Εφημερίδα των Συντακτών» - ανάλυση στον Ιό, για άρθρο του Δημ. Παπαγεωργίου στην εφημερίδα «Ελεύθερος Κόσμος»)
Στην εν λόγω ανάλυση σημειώνεται ότι «μέχρι τώρα, το φάντασμα ενός «νέου 1897» επιστρατευόταν στα έντυπα και τις ιστοσελίδες της ευρύτερης Ακροδεξιάς ως φόβητρο και ως επιχείρημα κατά της περιστολής των στρατιωτικών δαπανών, σε μια εποχή που η μνημονιακή λιτότητα έχει γονατίσει μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Το φόβητρο αυτό αποσυνδέεται κατά κανόνα από την (ταυτόχρονη) απαίτηση των ίδιων κύκλων για «δυναμικότερη» εξωτερική πολιτική, που δεν θα φοβηθεί ακόμη και μια ένοπλη αντιπαράθεση με την Τουρκία».
Οι ίδιοι αρθρογράφοι θυμίζουν, επίσης, ότι ο Φαήλος Κρανιδιώτης στην ιστοσελίδα Antinews (27.12.2012) είχε επικαλεστεί τη μαρτυρία Ισραηλινών για να πείσει πως η Ελλάδα είναι σε θέση να νικήσει στρατιωτικά την Τουρκία:
«Ισραηλινός υψηλόβαθμος αξιωματούχος μου έλεγε εντυπωσιασμένος, πριν από δυο χρόνια, μετά από κοινή άσκηση των Πολεμικών Αεροποριών μας, ότι σε περίπτωση ένοπλης σύρραξης με την εξ ανατολών γείτονα «οι φοβεροί Έλληνες πιλότοι μπορούν να κατακτήσουν την αεροπορική υπεροχή μέσα σε δυο ημέρες». Και επειδή όλοι γνωρίζουμε ότι οι σύγχρονοι πόλεμοι κρίνονται στον αέρα, καταλαβαίνουμε και την έκβαση που θα είχε ένας πιθανός ελληνοτουρκικός πόλεμος».
Ο διαγραφόμενος αναπροσανατολισμός της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής σε υπερατλαντική κατεύθυνση, που ήδη έχει ενοχλήσει το Κρεμλίνο, σε συνδυασμό με τις ανωτέρω προαναφερθείσες φιλοπόλεμες τοποθετήσεις, πρέπει να προβληματίσουν ιδιαίτερα, καθώς, εμμέσως πλην σαφώς, υπονοείται ότι το να βρεθεί η Ελλάδα στο πλευρό των ΗΠΑ, ως «συμπολεμιστής» σε μια ενδεχόμενη πολεμική σύρραξη στην περιοχή μπορεί, κατά το υποκρυπτόμενο σκεπτικό των εμπνευστών της, να δώσει λύση στην οικονομική κρίση, αλλά είναι βέβαιο ότι θα εμπλέξει τον ελληνικό λαό σε τυχοδιωκτισμούς.
