Του Φίλιππου Ζάχαρη
Από το Υπουργείο Οικονομικών δηλώθηκε ότι οι προτεινόμενες διατάξεις του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, αποτελούν το πρώτο σημαντικό μεταρρυθμιστικό βήμα στην κατεύθυνση ενός πιο απλού και δικαιότερου φορολογικού συστήματος. Στη συνέχεια, θα συμπληρωθούν -μέχρι τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους- με το μέρος που θα αφορά στη χορήγηση πρότυπων φορολογικών κινήτρων, όπως οι φορολογικές πριμοδοτήσεις για επενδύσεις, εκπτώσεις φόρου για επενδύσεις και επιτάχυνση των διενεργούμενων αποσβέσεων.
Στόχος, είπαν, «είναι ο εξορθολογισμός των υφιστάμενων φορολογικών κινήτρων, τα οποία περιλαμβάνονται σε διαφορετικά νομοθετικά κείμενα και η ένταξή τους στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Προς την κατεύθυνση του εκσυγχρονισμού του φορολογικού συστήματος λέει λοιπόν πως βαδίζει η κυβέρνηση. Την ίδια στιγμή όμως παραμένουν ανέγγιχτοι οι φοροδιαφεύγοντες και τα ελλείμματα από την εκάστοτε φοροδιαφυγή εξακολουθούν να είναι τεράστια. Για παράδειγμα, σε καμία περίπτωση δεν φαίνεται να πτοούνται οι έχοντες και κατέχοντες αφού ουσιαστικά τους παρέχεται και πάλι η δυνατότητα να κρύβουν τα πραγματικά τους εισοδήματα, την ίδια στιγμή μάλιστα που οι αναλογούντες φόροι σε μισθωτούς και συνταξιούχους εξακολουθούν να είναι μεγάλοι.
Αξιοπρόσεκτη είναι η παρατήρηση της ΔΗΜΑΡ, που μόλις πριν από λίγο καιρό συμμετείχε στην κυβέρνηση, λέγοντας ότι η οικονομική θεώρηση του Υπουργείου Οικονομικών θα αποδειχθεί μονομερής και αναποτελεσματική όσο παραπέμπει στο μέλλον ή συμφωνεί με την τρόικα και τους εταίρους για ρυθμίσεις που ουσιαστικά δεν βελτιώνουν την κατάσταση σε κρίσιμα θέματα όπως η μείωση της φορολογίας, οι διακανονισμοί των υποχρεώσεων στα ασφαλιστικά ταμεία, η χρηματοδότηση της αγοράς, η ενίσχυση των αναπτυξιακών παρεμβάσεων και η υποστήριξη των ανέργων. «Αν δεν υπάρξουν αλλαγές», τονίζουν από τη ΔΗΜΑΡ, «τροποποιήσεις και συμπληρώσεις στην οικονομική πολιτική και στο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, τότε η επιδίωξη της αποφυγής νέων επώδυνων μέτρων θα γίνει μια ανεκπλήρωτη ευχή».
Τα νέα μέτρα, λοιπόν, και πάλι στο προσκήνιο, που μάλλον αναμένονται λόγω της μη αποτελεσματικής άσκησης οικονομικής πολιτικής. Και εκφράζεται αυτό, επαναλαμβάνω από ένα κόμμα που μέχρι πριν λίγο συμμετείχε στο κυβερνητικό σχήμα. Μήπως λοιπόν οι διαπραγματεύσεις με την τρόικα απλά οδηγήσουν εκ νέου εκεί που όλοι απεύχονται, στη λήψη νέων επαχθών μέτρων; Και τελικά ποια είναι η δικλίδα ασφαλείας για να μην φτάσουμε εκεί; Στην Εισήγηση του υφυπουργού Οικονομικών Γιώργου Μαυραγάνη στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής, αναφέρεται μεταξύ άλλων ότι το σχέδιο νόμου που περιλαμβάνει τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, εισάγει καινοτόμα στοιχεία, καθώς ο στόχος είναι η πλήρης ευθυγράμμιση του με τα διεθνή πρότυπα και με τις βέλτιστες πρακτικές που υπάρχουν στον κόσμο. Τι εννοείται με αυτό; Μήπως ότι καλύπτονται όλα τα φορολογικά κενά των ως τώρα νομοσχεδίων; Και αν αυτό γίνεται και είναι τόσο εύκολο, γιατί δεν γινόταν μέχρι τώρα; Μήπως τώρα ξαφνικά υπάρχει θέληση που πριν δεν υπήρχε:
Ο υφυπουργός ξεκαθαρίζει: «Έχουμε δεχθεί αρκετή κριτική και μάλιστα διατυπώσεις που έχουν σχέση με φράσεις όπως «ασχετοσύνη», για μένα, είναι κραυγές και όχι επιχειρήματα. Έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες, οι οποίες στοχεύουν στο να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της φοροδιαφυγής και της φοροαποφυγής. Στις πρωτοβουλίες αυτές, για πρώτη φορά υπάρχει μέσα στον κώδικα σαφέστατος προσδιορισμός της πραγματικής διοίκησης επιχείρησης, ένα μεγάλο εργαλείο για την ανάδειξη περιπτώσεων όπου έχουμε φοροαποφυγή μέσω εξωχώριων εταιρειών». Και όμως. Διατάξεις για τις λεγόμενες «εξωχώριες» επιχειρήσεις πάντα υπήρχαν, πολύ απλά όμως δεν εφαρμόζονταν.
Και άλλα φορολογικά νομοσχέδια επεδίωκαν με τροπολογίες και διατάγματα να βάλουν τάξη στη φοροδιαφυγή, όλως περιέργως όμως οι διατάξεις αυτές παρέμεναν ανενεργές ή ίσχυαν κατά περίπτωση. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι οι όποιες νέες διατάξεις και τα άρθρα αλλά το κατά πόσο αυτά αφήνουν παραθυράκια ανοιχτά. Οι ρητές διατυπώσεις στα εκάστοτε νομοσχέδια – μην το ξεχνάμε – αντικαθίσταντο συχνά από κατάλληλες τροποποιήσεις αναλόγως των ορέξεων των εκάστοτε επενδυτικών κονσόρτσιουμ. Δεν είναι λοιπόν το τι λέγεται αλλά το κατά πόσο αυτό τηρείται στην πράξη.
Νομοσχέδια ήλθαν και παρήλθαν, η χώρα αυτή όμως πάντα είχε τη φήμη περί της μη εφαρμογής των αποφάσεων. Δεν αμφισβητεί κανείς τις προθέσεις για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής. Αυτό που συμβαίνει είναι αφενός οι υπόγειες τροποποιήσεις μετά την παρέμβαση των βιομηχανιών – πυλώνων της ελληνικής οικονομίας αλλά και των όποιων άλλων ενδιαφερομένων μεγαλοσυντεχνειών. Βέβαια, η βούληση παρουσιάζεται σταθερή λανσαρόμενη στα μάτια του μέσου Έλληνα πολίτη. Πρόκειται για βούληση όμως μόνο για τα μικρομεσαία νοικοκυριά, που καλούνται να πληρώσουν για όσους φοροδιαφεύγουν.
Είναι μεγάλο το εγχείρημα για την καταπολέμηση της φοροαποφυγής. Τόσο μεγάλο όσο η ίδια η φοροδιαφυγή, που από χρόνια έχει λάβει εφιαλτικές διαστάσεις υπό τα όμματα της επίσημης Πολιτείας. Πώς θα γίνει τώρα να παρθούν τα κλοπιμαία; Πάντως όχι με διατάξεις που στο μέλλον θα αναιρεθούν και θα οδηγήσουν εκ νέου στη λήψη και νέων μέτρων που απλά θα πλήξουν για μια ακόμη φορά τον μέσο πολίτη. Μέτρα που όπως και πριν σε συμφωνία με την τρόικα θα στοχεύσουν να εισπράξουν από τους μη έχοντες επειδή πολύ απλά δεν θέλουν να πειράξουν τους κατέχοντες.
