Του Γιώργου Δελαστίκ
Εκτίμηση-βόμβα του ΔΝΤ στην έκθεσή του για την Ελλάδα: Για το 2015, που αρχίζει σε έξι μήνες, υπάρχει χρηματοδοτικό κενό ύψους 12,6 δισεκατομμυρίων ευρώ! Λείπουν δηλαδή 12,6 δισ. για να βγάλει η κυβέρνηση την επόμενη χρονιά - σε 12,3 δισ. ευρώ τα υπολογίζει η Κομισιόν της Ε.Ε. Πού θα βρεθούν; Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε είναι σαφής ως προς τη θέση που θα δοθεί. Το λέει και το επαναλαμβάνει με κάθε ευκαιρία εδώ και πολλούς μήνες: η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου πρέπει να πάρει νέο δάνειο από την Ε.Ε., να υπογράψει νέο Μνημόνιο για να πάρει νέα μέτρα μείωσης των μισθών και των συντάξεων, αυξάνοντας παράλληλα και την ήδη υπέρμετρη φορολόγηση των Ελλήνων! Νέος κύκλος φτώχειας και περαιτέρω υποβάθμισης του βιοτικού μας επιπέδου!
Η κυβέρνηση παραδέχεται, βέβαια, αναγκαστικά, ότι λείπουν λεφτά. Προσπαθεί όμως αφενός να μειώσει το πόσα λεφτά λείπουν υπερεκτιμώντας συνειδητά το πόσα λεφτά θα μαζέψει και αφετέρου να παραπλανήσει τον κόσμο ότι είναι δυνατόν το τεράστιο αυτό ποσό να συγκεντρωθεί χωρίς νέο δάνειο, άρα χωρίς νέο Μνημόνιο και νέα αντιλαϊκά μέτρα. Αυτοί οι ισχυρισμοί είναι όμως για τους αδαείς. Κανένας από τους επαΐοντες - ούτε το ΔΝΤ ούτε η Ε.Ε. - δεν παίρνει στα σοβαρά τα όσα λέει η κυβέρνηση.
ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΑΣΜΑΤΑ
Το ΔΝΤ τονίζει στην έκθεσή του ότι βάσει των Μνημονίων που έχει υπογράψει μέχρι τώρα η κυβέρνηση, πέρα από το χρηματοδοτικό κενό για το 2015 που προαναφέραμε, έχει να αντιμετωπίσει και δημοσιονομική «τρύπα» συνολικού ύψους 7,5 δισεκατομμυρίων ευρώ για την τριετία 2015-2017. Δημοσιονομικό κενό σημαίνει λεφτά που είτε πρέπει να μαζέψει με επιπλέον φόρους είτε να κόψει από τα έξοδά της, κόβοντας μισθούς, συντάξεις, δημόσιες δαπάνες κ.λπ. Εννοείται ότι μπορεί να υπάρξει συνδυασμός και των δύο κατευθύνσεων - και να κόβει η κυβέρνηση ακόμη περισσότερο μισθούς και συντάξεις και να αυξάνει τους φόρους και τα χαράτσια!
Το ΔΝΤ, λοιπόν, διαπιστώνει στην έκθεσή του ότι συνολικά η Ελλάδα πρέπει να βρει... 20,1 δισεκατομμύρια ευρώ την επόμενη τριετία! Τα 12,6 δισ. είναι το χρηματοδοτικό κενό και τα υπόλοιπα 7,5 δισ. ευρώ είναι το δημοσιονομικό κενό, το οποίο κατανέμεται σε 2 δισ. για το 2015, σε 3,7 δισ. για το 2016 και σε 1,8 δισ. ευρώ για το 2017.
Είδαμε και πάθαμε πέρυσι για να εμφανίσει η κυβέρνηση αυτό το διαβόητο «πρωτογενές πλεόνασμα». Πολύ χειρότερα έχουμε μπροστά μας.
Όπως υπογραμμίζει στην έκθεσή του το ΔΝΤ, βάσει των όσων έχει υπογράψει η κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, η «πορεία προσαρμογής» της ελληνικής οικονομίας στους όρους του Μνημονίου πρέπει να πετύχει τουλάχιστον, ως κατώτατο όριο, τους ακόλουθους στόχους: Πρωτογενές πλεόνασμα 2,75 δισεκατομμυρίων ευρώ φέτος, το 2014, το οποίο αντιστοιχεί στο 1,5% του ΑΕΠ. Υπερδιπλάσιο (!) πρωτογενές πλεόνασμα 5,65 δισ. ευρώ του χρόνου, το 2015, που ισοδυναμεί με το 3% του ΑΕΠ. Τέλος, υπερτριπλάσιο πρωτογενές πλεόνασμα από το φετινό για το 2016, ύψους 8,9 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν στο 4,5% του ΑΕΠ που υποτίθεται ότι θα έχει η χώρα ως τότε.
Συνολικά, για να εκπληρωθούν οι στόχοι της κυβέρνησης το ΔΝΤ επισημαίνει ότι πρέπει όχι μόνο να σημειώνει κάθε χρόνο και επί πολλά χρόνια η Ελλάδα υψηλή αύξηση του ΑΕΠ της, αλλά και κάθε χρόνο επί πολλά χρόνια να σημειώνει πρωτογενή πλεονάσματα μεγαλύτερα του... 4% (!) του ΑΕΠ της, κάτι που ουδέποτε έχει συμβεί στην ευρωπαϊκή ιστορία.
Με τεχνοκρατικό και προσεκτικό τρόπο, το ΔΝΤ δείχνει στην έκθεσή του ότι δεν πιστεύει σε καμία περίπτωση ότι υπάρχει πιθανότητα να επιτευχθούν συνεχή πρωτογενή πλεονάσματα τέτοιου τύπου. «Κάτι τέτοιο μπορεί να αποδειχθεί δύσκολο», αναφέρει επί λέξει στην έκθεσή του.
ΠΗΡΑΝ ΦΩΤΙΑ ΤΑ ΔΑΝΕΙΑ
Κανένα φως δεν φαίνεται στον ορίζοντα για την πολυαναμενόμενη βελτίωση του δημόσιου χρέους, παρά τα δεινά που υφίστανται δέκα εκατομμύρια Έλληνες.
Το ΔΝΤ εκτιμά ότι δεν θα πέσει ούτε καν μία εκατοστιαία μονάδα το 2014, παραμένοντας στο 174,2% του ΑΕΠ! Πάνω από το 170% του ΑΕΠ θα παραμείνει και το 2015, γράφει στην έκθεσή του. Χωρίς «κούρεμα», το οποίο όμως αυτή τη φορά πρέπει να πληρώσουν οι Ευρωπαίοι και όχι οι Έλληνες, όπως έγινε την προηγούμενη, αποκλείεται το ελληνικό δημόσιο χρέος να γίνει ποτέ βιώσιμο - να μπορεί δηλαδή να εξυπηρετηθεί. Θεωρώντας αυτό δεδομένο, το ΔΝΤ εστιάζει την ανησυχία του στους κινδύνους κατάρρευσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης των μη εξυπηρετούμενων δανείων επιχειρήσεων και ιδιωτών προς τις ιδιωτικές τράπεζες, αυτών που αποκαλούνται στην τραπεζική γλώσσα «κόκκινα δάνεια», όταν οι δόσεις καταβάλλονται με καθυστέρηση μεγαλύτερη των τριών μηνών.
Μόλις 5% του συνόλου ήταν τα «κόκκινα δάνεια» το 2007, στο 32% εκτοξεύθηκαν το 2013 και ότι θα υπερβούν το 40% το 2014 εκτιμά το ΔΝΤ. Μιλάμε πλέον για ένα ποσό ύψους 84 δισεκατομμυρίων ευρώ, το οποίο αντιστοιχεί στο... 44,2% του ΑΕΠ της χώρας!
Ελάχιστοι ίσως Έλληνες έχουν συνειδητοποιήσει ότι τα λεφτά που χρωστούν οι επιχειρήσεις και οι ιδιώτες στις τράπεζες της χώρας μας υπερβαίνουν το... ΑΕΠ! Πάνω από 100 δισ. χρωστούν οι επιχειρήσεις (101,3 δισ. ευρώ σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδας), 14 περίπου δισ. χρωστούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, οι ατομικές επιχειρήσεις και οι αγρότες (13,68 δισ. ευρώ για την ακρίβεια) και 100 δισεκατομμύρια χρωστούν οι ιδιώτες (100,17 δισ.), εκ των οποίων τα 71 δισεκατομμύρια είναι στεγαστικά δάνεια και τα 28 δισεκατομμύρια καταναλωτικά.
Το σύνολο των δανείων δηλαδή ανέρχεται σε 215 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 115% του ΑΕΠ της Ελλάδας!
ΑΠΕΙΛΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΟΙ ΤΡΑΠΕΖΕΣ
Αν λάβει κανείς υπόψη του ότι οι καταθέσεις στις τράπεζες ανέρχονται σε 160 δισεκατομμύρια, αντιλαμβάνεται ότι οι τράπεζες παρά τα δεκάδες δισεκατομμύρια που τους δίνουν διαρκώς οι κυβερνήσεις, απειλούνται διαρκώς με χρεοκοπία! Έχουν διαπράξει έγκλημα χορηγώντας δάνεια πάνω από 50 δισεκατομμύρια περισσότερα από τις καταθέσεις. Πού θα βρουν αυτά τα λεφτά, καθώς όλο και περισσότεροι δανειολήπτες αδυνατούν να ανταποκριθούν στις δόσεις των δανείων που έχουν πάρει;
Από το πρόσφατο τεστ αντοχής που διενήργησε η Τράπεζας της Ελλάδος προέκυψαν για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα κεφαλαιακές ανάγκες 6,4 δισ. ευρώ σε ομαλή εξέλιξη των πραγμάτων. Οι ανάγκες αυτές αυξάνονται σε 9,4 δισεκατομμύρια, αν ισχύσει το δυσμενές σενάριο. Το ΔΝΤ διαφωνεί. Εκτιμά ότι στο δυσμενές σενάριο απαιτούνται 6 δισεκατομμύρια ευρώ ακόμα, δηλαδή οι ανάγκες των ελληνικών τραπεζών θα ξεπεράσουν τα 15 δισεκατομμύρια ευρώ.
Οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ επιτείνουν τον εκνευρισμό που επικρατεί στους Έλληνες τραπεζίτες ενόψει της ολοκλήρωσης των τεστ αντοχής που διενεργεί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και τα αποτελέσματα των οποίων θα ανακοινωθούν τον Οκτώβριο, μετά από τέσσερις μήνες και θα αφορούν στις συστημικές τράπεζες ολόκληρης της Ευρωζώνης.
Οι πρακτικές συνέπειες αυτών που προαναφέραμε συμποσούνται σε κάτι πολύ πρακτικό: Ξεχάστε τα τραπεζικά δάνεια! Ακόμη και στους συνεπέστερους των επιχειρηματιών, οι τράπεζες δεν θα χορηγούν νέα δάνεια παρά με το σταγονόμετρο και με δυσβάσταχτες εγγυήσεις!
Μέχρι τον Οκτώβριο, μέχρι δηλαδή να βγάλουν τα αποτελέσματα των τεστ αντοχής που διενεργεί η ΕΚΤ, δεν θα δίνουν σχεδόν ούτε ευρώ. Αλλά και αν υποτεθεί ότι περνούν το τεστ αντοχής, πράγμα καθόλου σίγουρο, αυτό καθόλου δεν σημαίνει ότι θα αρχίσουν να χαλαρώνουν την πιστωτική πολιτική τους και να χορηγούν δάνεια με ελαφρύτερους όρους.
Ο λόγος είναι ότι από τον Νοέμβριο οι συστημικές τράπεζες της Ευρωζώνης θα περάσουν από τον άμεσο και διαρκή έλεγχο της ΕΚΤ, οπότε αυτά που ήξεραν μέχρι τώρα οι Έλληνες επιχειρηματίες και ιδιώτες για δανειοδοτήσεις με ελαστικά κριτήρια, πρέπει να τα ξεχάσουν οριστικά και αμετάκλητα, όπως όλα δείχνουν, όσο η Ελλάδα παραμένει στο ευρώ.
Τους πρώτους μήνες μπορεί να υπάρξουν τοπικά και μεμονωμένα φαινόμενα χαλάρωσης λόγω της δύναμης αδράνειας του ελληνικού τραπεζικού μηχανισμού (διευθυντές υποκαταστημάτων, γνωριμίες κ.λπ.), αλλά σταδιακά αυτά θα εκλείψουν.
Με έμμεσο τρόπο, οι Γερμανοί πλέον θα ελέγχουν ουσιαστικά το τραπεζικό σύστημα ολόκληρης της Ευρώπης, όλων των χωρών που χρησιμοποιούν το ευρώ για να είμαστε ακριβέστεροι.
ΜΕΙΩΣΗ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ
Πολλά φρικτά για τους Έλληνες πράγματα λέει η έκθεση του ΔΝΤ. Απαιτεί πρώτα απ’ όλα την κατάργηση των τριετιών στον κατώτατο μισθό. Δηλαδή να μην παίρνει κανένας εργαζόμενος αυτόματη αύξηση, έστω και κάθε τρία χρόνια!
Το ΔΝΤ απαιτεί επίσης να επιστρέψει και να ξαναγίνει νόμιμο το «λοκ άουτ», το δικαίωμα δηλαδή των εργοδοτών να κλείνουν προσωρινά όποτε θέλουν την επιχείρησή τους για να εκβιάζουν τους εργαζομένους! Ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε καταργήσει το «λοκ άουτ» πριν από τριάντα τόσα χρόνια, από το 1982!
Επιπροσθέτως, το ΔΝΤ απαιτεί να απελευθερωθούν οι ομαδικές απολύσεις, να μπορεί όποια στιγμή θέλει ο κάθε επιχειρηματίας να απολύει ακόμη και το... 95% των εργαζομένων και να προσλαμβάνει άλλους ή κανέναν!
Από την 1η Ιανουαρίου 2015, σε έξι μήνες και κάτι, αναμένεται νέα μείωση των κύριων συντάξεων με πρόσχημα τη «διαδικασία εναρμόνισης εισφορών - παροχών». Μέχρι τέλους Νοεμβρίου πρέπει να έχουν ψηφιστεί από τη Βουλή οι σχετικές ρυθμίσεις ώστε να αρχίσει η εφαρμογή των μειώσεων από την Πρωτοχρονιά.
Μιλάμε για τις κύριες συντάξεις, επαναλαμβάνουμε. Οι επικουρικές πολύ σύντομα θα μηδενιστούν. Σε δέκα μέρες, από την 1η Ιουλίου, καταργούνται όλοι οι πόροι που χρηματοδοτούν τις επικουρικές συντάξεις, απαγορεύεται κάθε έλλειμμα των επικουρικών ταμείων και από την 1η Ιανουαρίου 2015 σταματάει οριστικά και διά παντός κάθε κρατική επιχορήγηση στα επικουρικά ταμεία. Υπό τις συνθήκες αυτές, πόσο θα αντέξουν; Η χρεοκοπία τους είναι αναπότρεπτη, όπως είναι προφανές.
