Από τον Δημήτρη Σακατζή
Επί οχτώ μήνες, από τις 9 Ιουλίου 2013, προσπαθώ να καταλάβω τι ακριβώς συνέβη και η κυβέρνηση κατήργησε τις πιο δημοφιλείς ειδικότητες της Τεχνικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και έθεσε σε διαθεσιμότητα τους καθηγητές της. Η Τρόικα λένε κάποιοι. Βόλευαν οι αριθμοί λένε κάποιοι άλλοι. Αν φύγουμε από τη μικρή εικόνα της δικής μας διαθεσιμότητας και αν ανοίξουμε τον φακό εστίασης σε όλη την εκπαίδευση θα δούμε τα εξής:
Το Μάρτιο του 2012 επί κυβέρνησης Παπαδήμα, η κυρία Διαμαντοπούλου με έγγραφο της προς τον κ. Σαμαρά (αρ. πρωτ.1828/1-3-2012) ζητά την παρέμβασή του ώστε να περάσει το νομοσχέδιο που αφορά στο Τεχνολογικό και το Γενικό Λύκειο. Το νομοσχέδιο αυτό είναι αποτέλεσμα τριετούς διακομματικής διαβούλευσης και χαρακτηρίζεται στο έγγραφο ως έτοιμο για ψήφιση. Ο κ. Σαμαράς και ο κ. Αρβανιτόπουλος (τότε υφυπουργός Παιδείας) αγνοούν την έκκληση και μπλοκάρουν τη διαδικασία κατάθεσής του. Την ίδια περίοδο διεξάγεται συζήτηση για τη δημιουργία του Εθνικού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων και την αντιστοίχησή του με τα 8 επίπεδα του Ευρωπαϊκού.
Στη συζήτηση της περιόδου η πρόταση ήταν: Επίπεδο 3: Απόφοιτοι ΕΠΑΛ (με το μεταλυκειακό έτος που προτεινόταν στο νομοσχέδιο), ΙΕΚ, ΚΕΣ. Επίπεδο 4: Απόφοιτοι κολεγίων. Επίπεδο 5: Πτυχιούχοι των ΤΕΙ (αναφέρω μόνο τα επίμαχα επίπεδα σπουδών).
Ένα χρόνο μετά (Ιούλιος 2013), έρχεται η κατάργηση των ειδικοτήτων και οι διαθεσιμότητες. Το Σεπτέμβριο ψηφίζεται ο νόμος 4186/2013 για το Νέο Λύκειο, το ΕΠΑΛ, τις Σχολές Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ) και τα ΙΕΚ. Τα δύο τελευταία ανήκουν στη μη τυπική εκπαίδευση. Στις ΣΕΚ εγγράφονται μαθητές μετά το Γυμνάσιο (ηλικία 15 ετών). Άρα το κράτος αίρει την υποχρέωσή του να εκπαιδεύει το σύνολο των μαθητών που το επιθυμούν από την ηλικία των 15 ετών. Αυτή είναι η διαφορά μεταξύ τυπικής και μη τυπικής εκπαίδευσης.
Ποτέ στα εκπαιδευτικά χρονικά δεν έχει ξαναγίνει κάτι τέτοιο. Άλλο παράδοξο στους 15χρονους θα διδάσκουν εκπαιδευτές ενηλίκων (άρθρο 27). Άρα οι 15χρονοι νοούνται από την πολιτεία ως ενήλικες.
Επανερχόμαστε στα πτυχία. Με το νόμο 4186/2013 το ΕΠΑΛ (συν το έτος μαθητείας) χορηγεί πτυχίο Επιπέδου 4 ενώ το ΙΕΚ Δίπλωμα Επιπέδου 4. Και στα δύο απαιτούνται εξετάσεις πιστοποίησης. Και τα δύο (πτυχίο και δίπλωμα), σύμφωνα με πρόταση του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Επαγγελματικών Προσόντων (ΕΟΠΕΠ), κατατάσσονται στο 5ο επίπεδο (εκεί που ήταν τα ΤΕΙ). Τα κολέγια επομένως ανεβαίνουν και κατατάσσονται στο 6ο επίπεδο, μαζί με τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ.
Συμπεράσματα: α) Τα κολέγια (ιδιωτικά) με εύσχημο τρόπο και χωρίς έλεγχο από την πολιτεία για το πτυχίο που δίνουν, τρυπώνουν στο ίδιο επίπεδο σπουδών με τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ.
β) Από τη στιγμή που τα ΕΠΑΛ/ΙΕΚ χορηγούν το ίδιο επίπεδο πτυχίου, για φανταστείτε το ενδεχόμενο οι καταργημένοι τομείς και ειδικότητες να παρέμεναν στο ΕΠΑΛ, ποιο θα ήταν το μέλλον των ιδιωτικών ΙΕΚ; Προσθέστε το γεγονός ότι επιτράπηκε στα ιδιωτικά ΙΕΚ να ανοίγουν και νέες ειδικότητες πέραν αυτών που αναφέρονται στον νόμο, π.χ. ενώ η Γηριατρική Νοσηλευτική είναι μια ειδίκευση της νοσηλευτικής με εξαιρετικά καλές επαγγελματικές προοπτικές, δεν υπάρχει στο νόμο. Άρα μόνο τα ιδιωτικά ΙΕΚ μπορούν να την ιδρύσουν.
Είναι απόλυτα κατανοητό επομένως γιατί ο κ. Σαμαράς μπλόκαρε την τότε διαδικασία και ποια συμφέροντα κρύβονται πίσω από την απόφαση για την κατάργηση των τομέων και ειδικοτήτων. Επειδή η γνώση είναι δύναμη, ας γνωρίσουμε προτού ψηφίσουμε ποιους ψηφίζουμε.
* Ο Δημήτρης Σακατζής είναι καθηγητής σε διαθεσιμότητα
