Οδηγίες για περικοπές και φίμωση των αντιδράσεων

Του Φίλιππου Ζάχαρη Η οικονομικοκοινωνική υποβάθμιση της Ελλάδας και τα εσπευσμένα μέτρα για την καταπολέμησή της, την έχει μεταβάλλει μέσα σε λίγα χρόνια σε φορολογική κόλαση και πεδίο πειραματισμών της ευρωζώνης. Το πρόβλημα της Ελλάδας παραμένει τεράστιο καθώς δεν εφαρμόστηκαν ποτέ οι κατάλληλες πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης ούτε επιδιώχθηκε ποτέ η αποτελεσματική αντιμετώπιση των ελλειμμάτων που δεν είναι τωρινά. Μια από τις λύσεις, για παράδειγμα, θα μπορούσε να ήταν η αύξηση των δημοσίων εσόδων μέσω της καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και της παραοικονομίας και όχι μέσα από νέους έμμεσους φόρους, που δεν έχουν σταματήσει να εξαγγέλλονται. Καταπολέμηση της ακρίβειας, σημαίνει μείωση όχι μόνο προσχηματικά στην εστίαση αλλά και στα προϊόντα που αγοράζουν περισσότερο οι καταναλωτές, δηλ τα τρόφιμα. Μετά το «κάζο» με την θέρμανση αλλά και τον φόρο ακινήτων, επιβάλλονται πλέον αναπτυξιακές πρωτοβουλίες τόνωσης της παραγωγής, μέσω κινήτρων για επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια (εκμετάλλευση του ενεργειακού δυναμικού της χώρας, απλοποίηση της γραφειοκρατίας) που τονώνουν την απασχόληση, δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας και τονώνουν την επιχειρηματικότητα. Αυτό βέβαια σε τίποτε δεν έχει να κάνει με την πρόσφατη φορολόγηση των φωτοβολταικών πάρκων, που έφερε σε απόγνωση τους επενδυτές. Επενδύσεις σε πράσινη ενέργεια, βέβαια, έχουν εξαγγελθεί από καιρό, από εποχής πρωθυπουργίας Γιώργου Παπανδρέου, που μιμούμενος τον Ομπάμα, έμεινε στα λόγια. Την ίδια στιγμή, η φοροδιαφυγή των ανώτερων εισοδηματικά τάξεων ζει και βασιλεύει, με δεδομένη μάλιστα την αδυναμία καταπολέμησης της διαφθοράς σε όλα τα επίπεδα. Πολλές από τις λύσεις που θα μπορούσαν έστω και προληπτικά να είχαν εφαρμοστεί, έμειναν στα χαρτιά. Ένα συντριπτικό ποσοστό του ελλείμματος στην Ελλάδα προέρχεται από τις εισαγωγές όπλων και ενέργειας. Με μεγάλη μείωση των εξοπλισμών και παράλληλη εναλλακτική ενεργειακή επένδυση για περιορισμό των εισαγωγών ενέργειας, θα μπορούσε να επιτευχθεί σταδιακή μείωση του ελλείμματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η χώρα μας δαπάνησε την δεκαετία 1990-2010, 21.394 εκατ. δολάρια (7η θέση παγκοσμίως) για εξοπλισμούς και την δεκαετία 2000-2010 11.092 εκατ. δολάρια (4η θέση παγκοσμίως). Ποιος έβαλε κάτω αυτά τα στοιχεία, προκειμένου να δώσει λύσεις σε φλέγοντα ζητήματα που προκύπτουν από αυτού του είδους τις δαπάνες; Κανείς, εδώ και δεκαετίες. Τουναντίον, συνεχίζουν ακόμη και σήμερα να τηρούν ευλαβικά τις δαπάνες σε εξοπλισμούς, με επιχείρημα τον δήθεν κίνδυνο από την γείτονα χώρα. Και αυτή η περιπέτεια δεν πρόκειται να τελειώσει. Αλλά το δράμα έχει και συνέχεια. Αλήθεια, ακούσατε ποτέ για λήψη μέτρων ενίσχυσης της εγχώριας παραγωγής και περιορισμό του εισαγόμενου ανταγωνισμού από τις τρίτες χώρες; Μήπως είδατε ποτέ τους πολιτικούς η τους αρμόδιους υπουργούς και υφυπουργούς να αναφέρονται σε ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και δημιουργία των αναγκαίων προϋποθέσεων ώστε οι εργαζόμενοι και οι εργοδότες του ιδιωτικού τομέα, να αποτελέσουν τον μοχλό ανάπτυξης της χώρας; Και αν το έκαναν, το έκαναν σπασμωδικά, την ίδια στιγμή που τα προϊόντα μας – και δη τα αγροτικά – ρίχνονταν στις χωματερές και τα λεμόνια ή οι πατάτες εισάγονταν σωρηδόν από Ισπανία και Τουρκία. Ή μήπως αυτό δεν εξακολουθεί να συμβαίνει; Λύσεις λοιπόν υπήρχαν και υπάρχουν. Το ζήτημα είναι όμως ότι οι κυβερνήσεις θέλουν απλά να καταφύγουν στον παρατεταμένο δανεισμό, για πολλούς και διάφορους λόγους. Μήπως μια από τις λύσεις δεν ήταν η μείωση του ΦΠΑ στα είδη πρώτης ανάγκης και η φορολόγηση προϊόντων με αρκετά ή πλήρως ανελαστική ζήτηση, προκειμένου να μην μεταβληθεί η ζητούμενη ποσότητα και να μην πλήττεται το εισόδημα των ασθενέστερων; Μήπως δεν θα ωφελούσε η φορολόγηση των ελευθέρων επαγγελματιών με αναλογικά κριτήρια και κλιμακωτή φορολογία σε σχέση με τον χρόνο άσκησης του επαγγέλματος, με τα τετραγωνικά της έδρας, και σε άμεσο συσχετισμό με την περιουσιακή του κατάσταση; Υπήρχαν λοιπόν λύσεις που θα μπορούσαν να αλλάξουν άρδην το τοπίο. Όπως η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας, η προσφορά κινήτρων για επενδύσεις και τόνωση της απασχόλησης σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, με στόχο την αποκέντρωση και την επιχειρηματικότητα στην Περιφέρεια. Όπως η εκστρατεία ουσιαστικής τουριστικής προβολής, η τόνωση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και η στήριξη των παραδοσιακών και βιολογικών μορφών καλλιέργειας, με εξαγωγικό προσανατολισμό. Όπως η μείωση των τιμών από τα ελληνικά καρτέλ βιομηχανιών και βιοτεχνιών στα εγχώρια προϊόντα, με στόχο την ενίσχυση της εσωτερικής κατανάλωσης, με ανταποδοτικά οφέλη στην εξαγωγή τους και παράλληλη καμπάνια ενίσχυσης της κατανάλωσής τους. Λύσεις υπήρχαν και υπάρχουν. Γενικές ή επιμέρους. Απουσιάζει όμως η θέληση και ο προσανατολισμός στην εξεύρεσή τους εκτός ΔΝΤ και ΕΚΤ. Απουσιάζει, γιατί οι πολιτικές συρρίκνωσης των εισοδημάτων κυριαρχούν σε ευρωπαϊκό κυβερνητικό επίπεδο. Γιατί τα παιχνίδια είναι πολλά και διευρυμένα. Γιατί πολύ απλά οι οδηγίες είναι σαφείς σε ότι αφορά την λήψη δήθεν εξυγιαντικών μέτρων: Ιδιωτικοποιήστε τα πάντα, μειώστε τους μισθούς και κάντε τον κόσμο να σωπάσει. Τα δύο πρώτα τα πέτυχαν. Το τελευταίο, όχι.