Πληροφορίες
για πλεόνασμα
-έκπληξη
έως 3 δισ. το 2013!
ΣΤΟ εντυπωσιακό αν όχι απίστευτο, ποσό των 3 δισ. ευρώ μπορεί να ανέλθει το πλεόνασμα του προϋπολογισμού του 2013, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες. Αυτό τουλάχιστον είναι το ποσό που εκτιμά η κυβέρνηση και το έκανε γνωστό στην τρόικα με αποτέλεσμα να καταφθάσουν πριν δυο-τρεις ημέρες τα τεχνικά κλιμάκια για έλεγχο των στοιχείων του προϋπολογισμού.
Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι το ποσό αυτό έχει προέλθει τόσο από μείωση των δημοσίων δαπανών όσο και από αύξηση των εσόδων, η τρόικα ωστόσο είναι επιφυλακτική μέχρις ότου καταλήξει στα δικά της συμπεράσματα από την μελέτη των δεδομένων.
***
Ακόμη, πάντως, κι αν η τρόικα δεν συμφωνήσει σε πλεόνασμα 3 δισ. ευρώ, θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο από τώρα ότι το πλεόνασμα του 2013 θα κινείται στην περιοχή των 2 δισ. ευρώ.
Αυτό δίνει ένα ισχυρό ατού στην κυβέρνηση η οποία θα μπορεί να ισχυριστεί (το κάνει ήδη στις μη δημοσιοποιούμενες επαφές σε εσωτερικό και εξωτερικό) ότι εφ’ όσον το 2013 επιτεύχθηκε πλεόνασμα 2-3 δισ. ευρώ στον προϋπολογισμό με ύφεση 4% του ΑΕΠ, το 2014 που αναμένεται επιστροφή σε θετικό – έστω και οριακό - ρυθμό ανάπτυξης, ο προϋπολογισμός θα έχει πολύ καλύτερες επιδόσεις λόγω της αύξησης των φορολογικών εσόδων από την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα.
Οι παροχές
θα είναι 2,1 δισ.
ή λιγότερες;
ΤΟ υψηλό (υψηλότερο κάθε πρόβλεψης) πλεόνασμα, δημιουργεί, όμως, ανάμεικτα συναισθήματα στο κυβερνητικό επιτελείο καθώς:
-από τη μία έχουν τη δυνατότητα για παροχές που μπορεί να φθάσουν θεωρητικά τα 2,1 δισ. ευρώ εάν το πλεόνασμα «κλείσει» στα 3 δισ. και σε κάθε περίπτωση να είναι μεγαλύτερες από τα 700 εκατ. ευρώ που υπολογιζόταν αρχικά (ως γνωστόν για παροχές μπορεί να διατεθεί το 70% του πλεονάσματος του πλεονάσματος)
-από την άλλη, όμως, παροχές αυτού του ύψους (2,1 δις ευρώ) εκτιμάται ότι μπορεί να λειτουργήσουν ως «πρόκληση» στους λαούς των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης – πολύ περισσότερο καθώς προωθείται το «ήπιο κούρεμα» στο ελληνικό χρέος.
***
Οι τελικές αποφάσεις δεν έχουν ακόμη ληφθεί, με τα σημερινά δεδομένα θεωρείται πάντως πιθανότερο για την κυβέρνηση να ακολουθήσει τη μέση οδό:
-να μην εξαντλήσει το περιθώριο που (θα) έχει για παροχές
-αλλά να κάνει στοχευμένες κινήσεις με προτεραιότητα στη συμμόρφωσή της με τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης.
Υπενθυμίζεται ότι είναι ρητή εντολή της τρόικας πως οι όποιες παροχές θα είναι «one off», δηλαδή μία κι έξω και δεν θα επιτραπεί να επαναληφθούν τα επόμενα χρόνια.
Χωρίς παροχές
το πρόγραμμα
θα αποτύχει!
Η συζήτηση περί κατανομής του πλεονάσματος είναι βέβαιο ότι θα κυριαρχήσει στο δημόσιο διάλογο την άνοιξη. Ήδη, πολιτικοί αλλά και οικονομικοί παράγοντες διατυπώνουν την άποψη πως δεν πρέπει να διατεθεί στο σύνολό του για παροχές αλλά και για αναπτυξιακά μέτρα ώστε να υποβοηθηθεί η ανάκαμψη της οικονομίας.
***
Για το θέμα αυτό υπάρχει εκτενής αναφορά στην τελευταία έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, το οποίο επισημαίνει μεταξύ άλλων:
«Οι Olivier Blanchard και Carlo Cottarelli σε πρόσφατη μελέτη τους με τίτλο «Οι δέκα εντολές της δημοσιονομικής προσαρμογής» επισημαίνουν την ανάγκη τα προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής να είναι δίκαια, προκειμένου να είναι βιώσιμα.
***
Οι Καπλάνογλου, Ράπανος και Μπαρδάκα επιχείρησαν να ελέγξουν εμπειρικά τη σημασία της δικαιοσύνης στην επιτυχία ενός προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής εξετάζοντας στατιστικά δεδομένα 29 χωρών του ΟΟΣΑ για την περίοδο 1971-2009.
Κατά τους ερευνητές, ένα επιτυχημένο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής:
- βασίζεται σε περικοπή δαπανών μάλλον παρά σε αύξηση φορολογίας,
- βασίζεται σε δημοσιονομικούς κανόνες και σαφείς στόχους για δαπάνες,
- είναι συμβατό με τη νομισματική πολιτική, κ.α.
Ισχυρίζονται ότι οι πιθανότητες επιτυχίας ενός προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής αυξάνονται όταν βελτιώνεται η στόχευση των κοινωνικών παροχών και η αποτελεσματικότητά τους (όσον αφορά στη μείωση της φτώχειας), όταν αυξάνονται οι δαπάνες για προγράμματα ενεργών πολιτικών απασχόλησης και επαγγελματική κατάρτιση και οι δαπάνες για κοινωνική κατοικία για τους φτωχούς, αλλά και όταν μειώνεται ο συντελεστής του ΦΠΑ για τα βασικά αγαθά, όπως για παράδειγμα τα τρόφιμα.
***
Συμπερασματικά, η υποστήριξη των πιο αδύναμων τμημάτων της κοινωνίας, σε περίοδο δημοσιονομικής προσαρμογής, πέρα από τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής, είναι και κρίσιμος παράγοντας για την επιτυχία του προγράμματος, τη διατηρήσιμη, δηλαδή, μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος και την αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους», τονίζει το Γραφείο Προϋπολογισμού της Βουλής και παραπέμπει στο παράδειγμα της Φινλανδίας:
«Μετά από μια σοβαρή οικονομική και τραπεζική κρίση στις αρχές της δεκαετίας του ’90, η Φινλανδία υιοθέτησε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής, που θεωρήθηκε εξαιρετικά πετυχημένο. Παρά τη μείωση των δημόσιων δαπανών σε πολλούς τομείς, οι κοινωνικές παροχές (όπως επιδόματα τέκνων, δαπάνες για προγράμματα ενεργών πολιτικών απασχόλησης) αυξάνονταν με ρυθμό 14% κάθε χρόνο».
Από 15 έως 30 δισ.
το νέο δάνειο
για την Ελλάδα
ΜΕΤΑΞΥ 15 και 30 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα κυμαίνεται το ποσό που θα δανειστεί η Ελλάδα από τους Ευρωπαίους εταίρους. Πρόκειται για το 3ο Μνημόνιο, το οποίο φυσικά δεν θα λέγεται έτσι αλλά, όπως και τα προηγούμενα δύο, θα προβλέπει τη χορήγηση νέου δανείου έναντι νέων δεσμεύσεων της χώρας.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το ποσό του νέου Μνημονίου ξεκινά από τα 15 δισ. ευρώ διότι τόσα είναι περίπου τα χρήματα που οφείλει να «επιστρέψει» η Ελλάδα στο ΔΝΤ έως το 2016. Ως γνωστόν, τα δάνεια του ΔΝΤ πρέπει να πληρωθούν στο ακέραιο καθώς δεν «κουρεύονται» αφού αν γίνει κάτι τέτοιο σε μια χώρα, «θα ξεσηκωθεί ο μισός πλανήτης που έχει δανειστεί από το Ταμείο», όπως έλεγε χαρακτηριστικά οικονομικός αναλυτής.
***
Από εκεί και μετά το συνολικό ύψος των νέων δανείων θα εξαρτηθεί από τις προβλέψεις που γίνονται για τους ρυθμούς ανάπτυξης της χώρας ώστε να υπολογισθούν τα έσοδα του προϋπολογισμού, κατά πόσο δηλαδή θα μπορεί να εξυπηρετεί τα υφιστάμενα δάνεια, αλλά και τις αποκρατικοποιήσεις.
Δεν έχει συζητηθεί τόσο στο δημόσιο διάλογο αλλά για τις αποκρατικοποιήσεις υπάρχει ο εξής κανόνας: όσες λιγότερες γίνουν και όσο λιγότερα χρήματα εισπράξει το Ελληνικό Δημόσιο τόσο μεγαλύτερο θα είναι το νέο δάνειο που θα λάβει.
Το νέο «Μνημόνιο»
θα «χτυπήσει» κυρίως
Δημόσιο και
ελευθ. επαγγελματίες
ΠΑΡΑ το ότι η λέξη «νέα μέτρα» είναι περίπου... απαγορευμένη για την κυβέρνηση, θα πρέπει να θεωρείται δεδομένο πως στο νέο Μνημόνιο η (όποια) κυβέρνηση θα αναλάβει καινούργιες δεσμεύσεις. Ήδη στην κυβέρνηση άρχισαν να... σιγοψιθυρίζουν και δημόσια αυτό που έλεγαν ήδη εδώ και εβδομάδες σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις: δέχονται νέα μέτρα αρκεί να είναι διαρθρωτικά κι όχι δημοσιονομικά, δηλαδή όχι νέες μειώσεις σε μισθούς και συντάξεις και όχι νέοι φόροι.
Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως τα διαρθρωτικά μέτρα δεν συνεπάγονται υψηλό πολιτικό κόστος ή δεν θα προκαλέσουν την αντίδραση ισχυρών τμημάτων της κοινωνίας. Υπενθυμίζεται ότι και η επιβολή του «εισιτηρίου» των 25 ευρώ στα νοσοκομεία, το οποίο τελικά αποσύρθηκε, διαρθρωτικό μέτρο ήταν, όπως και οι απολύσεις στο Δημόσιο...
***
Σύμφωνα, λοιπόν, με πληροφορίες, στο νέο Μνημόνιο θα προβλέπεται η λήψη «σκληρών» διαρθρωτικών μέτρων, τα οποία, σύμφωνα με τις υπάρχουσες εκτιμήσεις, αναμένεται να πλήξουν κυρίως:
-Το στενό πυρήνα του Δημοσίου με κατάργηση γενικών γραμματειών ή και υπουργείων, οργανισμών, συρρίκνωση τμημάτων, αθρόες ιδιωτικοποιήσεις και νέες μαζικές απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων ώστε σταδιακά να αντικατασταθούν υπάλληλοι με χαμηλά προσόντα από νέους με υψηλά προσόντα.
-Ομάδες εργαζομένων και κυρίως ελεύθερους επαγγελματίες μέσω κατάργησης των φόρων υπέρ τρίτων, των όποιων ευνοϊκών ασφαλιστικών ρυθμίσεων, της πλήρους απελευθέρωσης των αγορών υπηρεσιών και προϊόντων (όσα γίνονται αυτόν τον καιρό με τις προτάσεις του ΟΟΣΑ δείχνουν ακριβώς τι θα συμβεί – στο πολλαπλάσιο – με το νέο Μνημόνιο).
