Του Μ. Ε. Λαγκουβάρδου
Συνάντησα χθες, μετά την Εκκλησία, το Γιώργο, στο καφέ Φρούριο. Ήταν το μνημόσυνο μιας κοινής φίλης. Ο Γιώργος μου ζήτησε να τον περιμένω για να φύγουμε μαζί.
-Όλα είναι θέμα του «Nτι Eν 'Eϊ», λέει καθώς βγαίνουμε από την πόρτα του Φρουρίου. Γιατί η Εκκλησία μιλάει για εγκλήματα και για απολωλότα πρόβατα; Τί εγκλήματα έκανε η θανούσα. Μια ψυχούλα ήταν.
-Έγκλημα θα πει κάθε άδικη πράξη, λέω σιγά γιατί δεν θέλω να διαφωνήσω. Δεν είναι έγκλημα μόνο η ανθρωποκτονία.
-Στην απλή γλώσσα, αυτό εννοούμε έγκλημα, λέει. Έπειτα απολωλός πρόβατο είμαι εγώ; Αυτός που λέει πως δεν υπάρχει Θεός, ναι, αυτός είναι πράγματι απολωλός πρόβατο. Αφού δεν βλέπει τίποτε από τον κόσμο που τον περιβάλλει. Υπάρχει Θεός, αλλά δεν ασχολείται με εμάς.
Ο Γιώργος είναι πολύ ήσυχος. Δεν βάζει καρδιά σε ό,τι λέει και σε ό,τι σκέφτεται. Μιλάει σαν ένας τρίτος, χωρίς πάθος, σαν να μην τον ενδιαφέρει.
-Αν πούμε ότι όλα είναι θέμα «Ντι Έν Έϊ», λέω στο Γιώργο, αυτό σημαίνει ότι δεχόμαστε ότι δεν έχουμε ευχέρεια επιλογής. Σκέψου μια ζωή στην οποία δεν μπορούμε να επιλέξουμε. Σαν τον γάιδαρο στο γνωστό πείραμα, που δεν μπορούσε να διαλέξει ανάμεσα σε δυο ίδιες μπάλες άχυρο και κινδύνεψε να πεθάνει από την πείνα. Εμείς επιλέγουμε.«Μήπως δεν μας ψήφισε ο κόσμος;» λένε οι πολιτικοί. Αυτοί π.χ. που ψηφίζουν Πασόκ, από το «Ντι Εν Έϊ» το ψηφίζουν; Δεν μπορούν να ψηφίσουν π.χ. τη Νέα Δημοκρατία;
-Δεν λέει το αρχαίο ρητό, «Το πεπρωμένον φυγείν αδύνατον; » συνεχίζει ο Γιώργος απτόητος.
-Πότε το λέει και πώς το λέει ότι το πεπρωμένο είναι αδύνατον να το αποφύγουμε; Είναι αδύνατο να το αποφύγουμε, αν δεν αγωνιζόμαστε γι’ αυτό που πιστεύουμε. Όταν αφηνόμαστε παθητικά στις παρορμήσεις, στις προκαταλήψεις, στις σκέψεις και τις υποβολές των άλλων. Οι αρχαίοι Έλληνες αγωνίστηκαν κατά της μοιρολατρίας της Ανατολής. Οι αρχαίοι γνώριζαν ποιες είναι οι πρακτικές συνέπειες αυτής της δεισιδαιμονίας. Είχαν κάνει την επιλογή τους. Γι’ αυτούς η πατρίδα ήταν πολυτιμότερη από τη ζωή τους και από τη ζωή των παιδιών τους. Και αγωνίζονταν για την ελευθερία της.
Στην Κρήτη, όταν οι Κρητικοί εξουδετέρωσαν τις επίλεκτες αεροπορικές δυνάμεις της χιτλερικής Γερμανίας, είχαν επιλέξει να αγωνιστούν. Οι Εγγλέζοι δεν καταλάβαιναν και θεωρούσαν τους Κρητικούς φιλοπόλεμους. Ποιους; Τους ηλικιωμένους και τις γυναίκες. Γιατί τους νέους, το 5ο Σύνταγμα, η τότε κυβέρνηση το έστειλε στη Μακεδονία. Οι Κρητικοί δεν ήταν φιλοπόλεμοι. Εννοούσαν την ελευθερία τους ως αγώνα για την ελευθερία.
Οι άγιοι μάρτυρες του Χριστού μαρτύρησαν για την πίστη τους στο Χριστό γιατί επέλεξαν το μαρτύριο, όχι διότι ήταν το «Nτι Eν Eϊ» τους αυτό. Η επιλογή να αγωνιστούμε γι’ αυτό που πιστεύουμε δεν είναι από το πεπρωμένο ή από το κάρμα ή το κισμέτ. Είναι θέμα ζωής και θανάτου. Σε καταστάσεις ανελευθερίας, όσοι παραιτούνται από τον αγώνα για αυτό που πιστεύουν, χάνουν όχι μόνο την πίστη τους, αλλά και τη ζωή τους. Αυτό απέδειξε η εμπειρία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του ναζισμού και του σταλινισμού.
