* Από τον Δημήτρη Νούλα
Οι αριστερές συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, υπακούοντας σε αρχαία δόγματα που απέχουν πολύ από τις παρακαταθήκες του Ηλία Ηλιού και του Λεωνίδα Κύρκου, τον οδήγησαν ήδη -τραβώντας του το αριστερό μανίκι- στο να απολέσει την ευκαιρία να εκφράσει αυτός και μόνο αυτός σύγχρονο προοδευτικό λόγο ώστε να αναδειχθεί στην μοναδική και πρωτοπόρα μεταρρυθμιστική δύναμη της χώρας με κοινωνικό πρόσωπο.
Η Νέα Δημοκρατία, υπό το άγχος πάντοτε της διατήρησης της κυβερνητικής συνοχής, υποπίπτει στα ίδια λάθη που έφεραν τα πράγματα έως εδώ: κάνει «χάρες» και στην ουσία προαναγγέλλει ευνοϊκές αποφάσεις ανώτατων θεσμικών οργάνων προκειμένου να κατανείμει στα πελατειακά της δίκτυα το μεγαλύτερο τμήμα από το «πρωτογενές πλεόνασμα». Επίσης η κυβερνητική σύμπραξη υποφέρει κατά καιρούς από έντονη εκατέρωθεν δυσπιστία ενώ ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ συχνά αγωνιά, στις δύσκολες ψηφοφορίες στη βουλή, καθώς αντιμετωπίζει το άχθος της τιθάσευσης της κοινοβουλευτικής ομάδας, μέλη της οποίας λοξοκοιτάζουν προς το ΣΥΡΙΖΑ.
Το δημοσκοπικώς εμφανιζόμενο νέο δίπολο της πολιτικής μας σκηνής (Ν.Δ.-ΣΥΡΙΖΑ) είναι γεγονός πως για ψύλλου πήδημα οξύνει τα πράγματα και καθιστά για το λόγο αυτό ολοένα και πιο επιτακτική την ανάγκη της δημιουργίας ενός τρίτου πόλου, αυτόν της Κεντροαριστεράς (ΚΑ). Που, όπως ξαναγράψαμε, ως πολιτική έκφραση των κοινωνικών δυνάμεων του μέτρου και της σωφροσύνης θα συμβάλλει ή καλύτερα θα εγγυηθεί την πολιτική ομαλότητα.
Πέρα όμως από εγγυητής της πολιτικής ομαλότητας η ΚΑ οφείλει να ξεκαθαρίσει θέματα ταυτότητας και προγραμματικού λόγου. Κυριολεκτικώς με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει. Θα επιχειρήσει μέσα από τη σύμπραξη με το όλον ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ (τμήματός της) να κατέλθει στις ευρωεκλογές και πιθανόν με κάποιους τρόπους θα συμμετάσχει στις αυτοδιοικητικές εκλογές; Το εγχείρημα είναι πολύπλοκο και εξαιρετικώς δύσκολο. Ενδεχομένως και αντιφατικό.
Διότι αν δεχτούμε ότι επιχειρείται η ανασυγκρότηση της Μεγάλης Προοδευτικής Δημοκρατικής Παράταξης που θα καλύπτει κοινωνικές δυνάμεις από τη «φωτισμένη δεξιά» έως και τους παλαιούς ψηφοφόρους του ΠΑΣΟΚ που πήγαν στο ΣΥΡΙΖΑ εγείρονται ζητήματα ιδεολογικά αλλά και πολιτικής ατζέντας. Με ποιο τρόπο θα συνυπάρξουν και θα εκφραστούν από κοινού οι φιλελεύθεροι της Δράσης με τους αριστερούς «κοινωνιστές» της ΔΗΜΑΡ; Πως θα συμφωνήσουν οι εκσυγχρονιστές των «58» με τους παλαιοκομματικούς «κρατιστές» του πελατειακού συστήματος του ΠΑΣΟΚ; Μπορεί άραγε μια συλλογική ηγεσία, όσο καλοπροαίρετη κι αν είναι, να διαχειρισθεί αντιθέσεις που θα αναδυθούν και θα εκφράζουν διαφορετικά οικονομικά συμφέροντα;
Για το λόγο αυτό το τελευταίο διάστημα πολλοί, εμπλεκόμενοι και μη, προβληματίζονται σοβαρά για τις εξελίξεις που έχουν σχέση με την Πρωτοβουλία των «58»: για τη σύνδεσή της με το ΠΑΣΟΚ και για το αν είναι αναγκαίο να τηρηθούν οι αρχικές δεσμεύσεις για κοινή πορεία. Για τη συνεργασία με τη ΔΗΜΑΡ ή με τμήμα της και για τη σύμπλευση με τις άλλες κινήσεις στο χώρο κοκ. Πολύ δε περισσότερο καθώς αμφιβάλλουν για το αν τηρήθηκε επαρκώς η προτροπή του Κ. Σημίτη στο πρόσφατο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ: «Χρειάζεται νέα αρχή τώρα. Αρχή στην οποία όλοι θα μπορούν να συμμετέχουν και στην οποία δεν θα υπάρχουν εισιτήρια πρώτης, δεύτερης και τρίτης θέσης. Χρειάζεται ελεύθερη συζήτηση, χωρίς ιμάμηδες, χωρίς αρχηγούς, επετηρίδες, ιεραρχίες. Χρειάζεται ειλικρίνεια».
Αρκετοί έχουν την άποψη ότι στην κοινή γνώμη η Πρωτοβουλία απέκτησε δική της ξεχωριστή ταυτότητα και μια σχέση εμπιστοσύνης με την κοινωνία που δεν πρέπει να «καεί» ούτε από το πιθανό «καπέλωμα» και το σφιχταγκάλιασμα με το ΠΑΣΟΚ ούτε από το «κουβάλημα» της μη μεταρρυθμιστικής, παλαιοκομματικής πλευράς της ΔΗ-ΜΑΡ του Φώτη Κουβέλη. Στο θεωρητικό δε ερώτημα-δίλημμα που τίθεται σε φίλους που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ για το τι θα έπρατταν σε περίπτωση ρήξης των σχέσεων της Πρωτοβουλίας με το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ η απάντηση με συντριπτικά ποσοστά είναι: «πενήντα οχτώ».
Είναι φανερό ότι οι «58» δεν διαθέτουν οργανωτική εμπειρία ώστε να δημιουργήσουν από την αρχή ένα κόμμα αλλά αυτή τη στιγμή έχουν το «κλίμα» που πιθανόν να χαθεί αν «καπελωθούν» από το ΠΑΣΟΚ. Αυτό το ευνοϊκό κλίμα εκτός από λαϊκή υποστήριξη είναι βέβαιο πως θα φέρει και στελέχη με πολιτική εμπειρία πιο κοντά τους καθώς με μια πιο ξεκάθαρη αυτόνομη κάθοδο, π.χ. στις ευρωεκλογές, θα επιβεβαιωθεί η αυθεντικότητα και η ειλικρίνεια των προθέσεών τους.
Η μέχρι τώρα πορεία της Πρωτοβουλίας, με την τακτική αρθρογραφία και με τις εκδηλώσεις-ομιλίες ανά την Ελλάδα, δεν πρέπει να σταματήσει διότι έτσι «ζυμώνονται» οι ιδέες της ριζοσπαστικής σοσιαλδημοκρατίας (Ηλ. Μόσιαλος, Αthens voice.gr) στην κοινωνία. Πρέπει, όμως, σύντομα να περάσουν τόσο στο οργανωτικό «δια ταύτα» όσο και στη διατύπωση προγραμματικών θέσεων με σταθερά επίμονη μεταρρυθμιστική «ατζέντα» και όποιοι μπορούν και θέλουν ας τους ακολουθήσουν.
Αν δεν το πράξουν εδώ και τώρα, υφίσταται ο σοβαρός κίνδυνος, ο Βαγγέλης Βενιζέλος, κάτω από την πίεση της πολιτικής του επιβίωσης, να υποκύψει στον πειρασμό και είτε με οργανωτικού τύπου παρεμβάσεις είτε μέσα από δηλώσεις και δημοσιεύματα να προσπαθήσει να «ιδιοποιηθεί» το εγχείρημα που τόσες προσδοκίες δημιούργησε. Ως εκ τούτου, σε μια τέτοια απευκταία, ασφαλώς, περίπτωση θα νοθεύσει το νόημα του ΝΕΟΥ που κομίζουν οι «58» διανοητές της Πρωτοβουλίας η οποία θα μετεξελιχθεί έτσι στις Νέες Δυνάμεις της Ένωσης Κέντρου και στο ιστορικό κατάλοιπο που χάθηκε μαζί με το Γιάννη Ζίγδη.
Ωστόσο πρέπει να αναγνωριστεί η έως τώρα συνεισφορά του Βαγγέλη Βενιζέλου στην προώθηση του εγχειρήματος που, αν δεν το «πνίξει» για να το ιδιοποιηθεί, θα καταγραφεί ο ιστορικός του ρόλος για την μετεξέλιξη του πολιτικού του φορέα (ΠΑΣΟΚ) σε κάτι καινούργιο και αρκούντως ζωντανό. Αν παγιδευτεί στη ματαιοδοξία του ή υποκύψει στις πιέσεις που του ασκούν τα εσωτερικά μέτωπα του ΠΑΣΟΚ τότε είναι καλύτερα να μείνει έξω από τις εξελίξεις μαζί με την «αρχαία σκουριά» του Φώτη Κουβέλη.
Άλλωστε σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα ήταν απολύτως συνεπείς οι της Πρωτοβουλίας προς την αρχική υπόσχεση του Παρασκευά Αυγερινού στο Ακροπόλ: «δεν ήρθαμε για να γίνουμε σωσίβιο ούτε τορπίλη κανενός». Και τότε δεν θα ηχούσε καθόλου παράταιρη μια απόφαση για αυτόνομη κάθοδο της Πρωτοβουλίας στον πολιτικό και εκλογικό στίβο.
«Θαρσείν χρη» και ίσως έτσι οι «58» γράψουν ιστορία που ούτε καν υποψιάζονται.
* Ο Δημήτρης Νούλας είναι χημικός
