* Του Φίλιππου Ζάχαρη
Συνεχίζεται η άσκηση βίας κατά των γυναικών στις περισσότερες περιοχές του πλανήτη. Παρά το γεγονός ότι το θέμα ευαισθητοποιεί ολοένα και περισσότερο κόσμο τη στιγμή μάλιστα που τα ταμπού και οι διακρίσεις κατά των γυναικών συναντούν ολοένα και περισσότερη αντίσταση παγκοσμίως, εν τούτοις χιλιάδες είναι οι γυναίκες που πέφτουν καθημερινά θύματα βιασμού και γενικότερα άσκηση βίας στην οικογένεια και την εργασία, χωρίς ουσιαστικά να δικαιωθούν ποτέ και σε πολλές των περιπτώσεων να στιγματίζονται.
Το πρόβλημα έχει φτάσει σε τέτοιο σημείο όπου σε πολλά σημεία του πλανήτη η κατάσταση έχει ξεπεράσει κάθε όριο. Για παράδειγμα, στη Βοσνία – Ερζεγοβίνη, ο βιασμός παραμένει ταμπού, στις περισσότερες περιπτώσεις οι γυναίκες αντιμετωπίζουν στιγματισμό, αντί για την αναγνώριση και τη ζωτικής σημασίας υποστήριξη που χρειάζονται προκειμένου να βοηθηθούν και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους. Την ίδια στιγμή, χιλιάδες γυναίκες που επέζησαν, από τον εμφύλιο πόλεμο και έχουν χάσει μέλη των οικογενειών τους δεν έχουν ούτε καν τη δυνατότητα να βρουν ή να διατηρήσουν την εργασία τους εξαιτίας της ψυχολογικής τους κατάστασης. Πολλές από αυτές εξακολουθούν να μην διαθέτουν σταθερή πηγή εισοδήματος και ζουν στη φτώχεια, χωρίς τη δυνατότητα να αγοράσουν τα φάρμακα που χρειάζονται.
Στη Νικαράγουα, όπως και στη Χιλή και το Ελ Σαλβαδόρ, υπάρχει η απαγόρευση των αμβλώσεων σε κάθε περίπτωση, ακόμη και στις περιπτώσεις όπου η εγκυμοσύνη είναι αποτέλεσμα βιασμών ή όπου η συνέχιση της εγκυμοσύνης θα μπορούσε να θέσει τη ζωή της γυναίκας ή του κοριτσιού σε κίνδυνο. Στο δε Αφγανιστάν, το 80% των Αφγανών γυναικών υφίστανται τις συνέπειες της ενδοοικογενειακής βίας, πάνω από το 60% του συνόλου των γάμων στη χώρα είναι καταναγκαστικοί και τα μισά από τα κορίτσια παντρεύονται πριν να κλείσουν τα 16 τους χρόνια. Τα ενδεικτικά στοιχεία από τρία διαφορετικά σημεία του πλανήτη είναι αποκαλυπτικά.
Στην Ευρώπη από την άλλη μεριά, μεγαλώνει ασταμάτητα ο αριθμός των κακοποιημένων γυναικών που πέφτουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας και πολλές από αυτές δεν δικαιώνονται ούτε στα Δικαστήρια, παρά το γεγονός ότι οι ποινές σε βάρος των βιαστών είναι ιδιαίτερα σκληρές. Τα στοιχεία πάντως είναι ανατριχιαστικά: Στην Βρετανία, κάθε τρεις μέρες δολοφονείται μία γυναίκα, στη Σουηδία, κάθε δέκα μέρες κακοποιείται μέχρι θανάτου από τον σύζυγο ή σύντροφό της, στην Ελβετία, το 20% των γυναικών έχει κακοποιηθεί σωματικά, στην Ισπανία, μία γυναίκα δολοφονείται κάθε τέσσερις μέρες, περίπου 100 τον χρόνο, και στη Γαλλία, μία κάθε πέντε μέρες εξαιτίας της αντρικής κακοποίησης στο σπίτι. Όπως παρατηρούμε, η Ευρώπη δεν εξαιρείται από τη διάπραξη του εγκλήματος του βιασμού παρά την εικονική πολιτισμική πραγματικότητα.
Και στην Ελλάδα; Σύμφωνα με στοιχεία του κέντρου Πληροφόρησης και Τεκμηρίωσης για τον ρατσισμό, την Οικολογία, την ειρήνη και τη μη-βία - «Αντιγόνη», στη σύγχρονη Ελλάδα, τουλάχιστον δύο γυναίκες το μήνα δολοφονούνται ή ακρωτηριάζονται κατά κανόνα από τους συζύγους ή τους άνδρες με τους οποίους έχουν συνάψει σχέσεις. Το 51-76% των γυναικών αναφέρουν σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία και μόλις το 3% των γυναικών καταγγέλλουν σε επίσημες αρχές ανάλογα περιστατικά. Το 8% απευθύνεται στον εργοδότη, αναφέροντας την παρενόχληση. Συχνότερος δράστης σεξουαλικής παρενόχλησης είναι ο ισόβαθμος συνάδελφος της γυναίκας, ενώ έπεται ο προϊστάμενός της.
Να σημειωθεί ότι η Ελλάδα αποτελεί τόπο διέλευσης όσο και προορισμού γυναικών και παιδιών που διακινούνται παράνομα με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση και την αναγκαστική εργασία. Οι γυναίκες διακινούνται κυρίως από τη Ρωσία, τα Βαλκάνια, τη Νιγηρία, τη Σομαλία και άλλες αφρικανικές χώρες, ιδίως για σεξουαλική εκμετάλλευση και αναγκαστική εργασία. Με αυτά και με αυτά, και σε συνδυασμό με το τεράστιο μέγεθος του προβλήματος που σχετίζεται με τον βιασμό και γενικότερα την κακομεταχείριση και κακοποίηση των γυναικών, η πλειοψηφία των ευρωβουλευτών κάλεσε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει «Ευρωπαϊκό Έτος Καταπολέμησης της Βίας κατά των Γυναικών».
Σύμφωνα με στοιχεία που κατατέθηκαν στο ΕΚ, τουλάχιστον 20% - 25% των γυναικών στην ΕΕ υφίσταται σωματική βία κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους και πάνω από 10% πέφτει θύμα σεξουαλικής κακοποίησης. Η βία κατά των γυναικών είναι μία από τις πιο διαδεδομένες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και αποτελεί θεμελιώδες εμπόδιο για την ισότητα των δύο φύλων. Η σεξουαλική βία κατά των γυναικών, τονίζει χαρακτηριστικά σε ψήφισμά του το ΕΚ, πρέπει να αναγνωριστεί ως έγκλημα από όλα τα κράτη - μέλη και οι παραβάτες να διώκονται αυτεπάγγελτα. Η βία των ανδρών κατά των γυναικών, ανεξάρτητα από την ηλικία, τη μόρφωση, το εισόδημα ή την κοινωνική θέση είναι ένα κοινωνικό πρόβλημα σε όλη την ΕΕ και ο αριθμός των θυμάτων είναι ανησυχητικός. Ακόμη και οι περιπτώσεις που συμβαίνουν στο πλαίσιο του γάμου, των στενών ανεπισήμων σχέσεων και στο συγγενικό περιβάλλον πρέπει να θεωρούνται ως εγκλήματα. Αυτά τονίζουν οι ευρωβουλευτές. Όμως το πρόβλημα παραμένει, παρά τις όποιες προσπάθειες επίλυσής του. Και ο ρατσισμός κατά των γυναικών που πέφτουν θύματα βιασμών καλά κρατεί. Απομένει να δούμε κατά πόσο θα αλλάξουν οι νοοτροπίες και τα πιστεύω για ένα θέμα εξαιρετικού ενδιαφέροντος. Κατά πόσο η αντιμετώπιση των γυναικών θα αλλάξει σε παγκόσμιο επίπεδο. Και σε τελική ανάλυση, ποια επιπρόσθετα μέτρα θα παρθούν, προκειμένου να εξαλειφθεί αυτό το καρκίνωμα, που προσβάλλει ευθέως τον λεγόμενο «πολιτισμό», ευρωπαϊκό και μη.
