Χάνονται τα 2/3 των κονδυλίων για πλημμυροπαθείς κτηνοτρόφους

Τα παράλογα κριτήρια του «υπομέτρου 5.2» ακυρώνουν τη μετεγκατάσταση κτηνοτροφικών μονάδων

Γράφει ο Παναγιώτης Γούλας*

Μεγάλο πλήγμα δέχθηκε από τις πλημμύρες του Σεπτεμβρίου 2023 η ζωική παραγωγή της Θεσσαλίας, όπου πολλοί κτηνοτρόφοι, έχουν δει το ζωικό τους κεφάλαιο και τις κτηριακές τους εγκαταστάσεις να έχουν καταστραφεί ολοσχερώς.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, από τον ΕΛΓΑ (του 2023), οι δηλωμένες απώλειες στη Θεσσαλία, Φθιώτιδα, Μαγνησία & Έβρο, από τις πλημμύρες του Daniel και τις πυρκαγιές, ανέρχονται σε:
* Αιγοπρόβατα 94.137 (84.845
στη Θεσσαλία)
* Βοοειδή    8.360 (7.992 στη Θεσσαλία)
* Χοίρους    23.131 Θεσσαλία
* Ορνιθοειδή    263.333 Θεσσαλία
* Μελισσοσμήνη    125.414 (114.845 στη Θεσσαλία)
ΙΣΤΟΡΙΚΟ
Επισκέφθηκα τις πληγείσες περιοχές, από τις καταστροφικές πλημμύρες του Daniel, ‘έκανα αυτοψίες, στις κατεστραμμένες κτηνοτροφικές μονάδες και συνομίλησα με τους ιδιοκτήτες στις περιοχές: των Περιφερειακών Ενοτήτων: ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ. Τα Συμπεράσματα, από τις αναφερόμενες επισκέψεις και συναντήσεις μου και τις ενέργειες του Ελληνικού Κράτους είναι τα εξής:
1ον) Οι Ζημίες είναι ανυπολόγιστες και μεγάλες σε: Υποδομές κτιριακών εγκαταστάσεων, σε ζωικό κεφάλαιο, σε εξοπλισμούς, εργαλεία και σε ζωοτροφές.
2ον) Η Ελληνική Πολιτεία, για την αποκατάσταση των πληγέντων κτηνοτρόφων της Θεσσαλίας από τις πλημμύρες του DANIEL, ψήφισε τον Φεβρουάριο του 2024, το ΥΠΟ μέτρο 5.2. με το οποίο χορηγούνταν γενναίες επιδοτήσεις:
* 100% Επιχορήγηση για τη μετεγκατάσταση κτηνοτροφικών μονάδων, με ανώτατο επιλέξιμο κόστος 250.000€
* 100% Επιχορήγηση για την αποκατάσταση-εκσυγχρονισμό κτηνοτροφικών μονάδων, με ανώτατο επιλέξιμο κόστος 100.000€
* 100% Επιχορήγηση για πνιγμένο ζωικό κεφάλαιο.
ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ
1ον) Ο προϋπολογισμός του Υπομέτρου 5.2 ανέρχεται στα 45.000.000€,.
2ον) Το ποσό της υπερδέσμευσης, μπορεί να ανέλθει έως το 110% της συνολικής δημόσιας ενίσχυσης, (1η πρόσκληση, σελίδες 1 και 19, 6.2.4. γ) ΑΔΑ: ΡΥΠΜ4653ΠΓ-1Ψ4), το επιπλέον ποσό της υπερδέσμευσης, ανέρχεται σε: 49.500.000€
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΠΟΣΟ ΓΙΑ ΔΙΑΘΕΣΗ: 45.000.000 +49.500.000= 94.500.00€
ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΕΚΥΨΑΝ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ
Η 1η πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την υποβολή αιτήσεων, έγινε τον Μάρτιο του 2024 και μετά από 4 αναβολές, ολοκληρώθηκε η διαδικασία τέλους ΟΚΤΩΒΡΊΟΥ του 2024.
Η έκβαση του Υπομέτρου 5.2 εκ των αποτελεσμάτων, δεν ήταν η αναμενόμενη, καθώς κατατέθηκαν λιγοστές αιτήσεις για μετεγκατάσταση και εκσυγχρονισμό περίπου 25-30, εν αντιθέσει με τον μεγάλο αριθμό των δικαιούχων οι οποίοι ζητούσαν μόνο αγορά ζωικού κεφαλαίου, στο σύνολο των αιτήσεων οι οποίες ανήλθαν σε 441στον αριθμό. Το συνολικό κόστος των αιτούντων ανήλθε σύμφωνα με πληροφορίες —εκτιμήσεις στα 30.000.000€ περίπου.
Είναι ασύλληπτο αυτό που συνέβη, δηλαδή:
α) οι κτηνοτρόφοι καταστράφηκαν από τις πλημμύρες του Daniel,
β) Δεν υποβάλανε αιτήσεις να ενταχθούν στο πρόγραμμα, Υπομέτρο 5.2, για Μετεγκαταστάσεις, λόγω των παράλογων κριτηρίων και αν επιβεβαιωθούν οι παραπάνω εκτιμήσεις μας, τότε 64.500.000€ θα παραμείνουν αδιάθετα.
Οι κυριότεροι λόγοι που λειτούργησαν ως τροχοπέδη στην κατάθεση των αιτήσεων ήταν:
* Η έλλειψη άδειας λειτουργίας
* Αδυναμία κατάθεσης φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας.
* Ασαφές πλαίσιο σε ότι αφορούσε τη διπλή χρηματοδότηση
* Το 30% που ήταν προϋπόθεση τεκμηριωμένης κοστολόγησης
* Η προαπαιτούμενη κατεδάφιση της πληγείσας μονάδας που όμως αποκαταστάθηκε.
* Η μικρή χρονική διάρκεια υλοποίησης του φυσικού αντικειμένου .
ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΜΟΥ
Αφού μελέτησα σε βάθος:
- Το Υπομέτρο 5.2,
- Την 1η Πρόσκληση με τα παραρτήματά της σελίδες 66.
- Τα Κριτήρια Επιλεξιμότητας,
- Τα Κοινοτικά Πρότυπα,
- Τους πίνακες εύλογου κόστους Σταβλικών Εγκαταστάσεων και Ζωικού κεφαλαίου,
- Τα διαθέσιμα κονδύλια.
Κατέληξα στα εξής:
Τα διαθέσιμα χρήματα του Υπουργείου είναι 94.500.000€ , προτείνω να γίνουν οι παρακάτω δαπάνες για τις πληγείσες περιοχές :
1) ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ
α) Οι αποζημιώσεις Ζωικού κεφαλαίου σε: Αιγοπρόβατα, βοοειδή και Μελισσοσμήνη, κόστους=    16.726.765€
β) Εκσυγχρονισμοί σε 22 αιγοπρο/φικές
και σε 15 βοοτροφικές, κόστους=    5.330.000€.
γ) 204 Μετεγκαταστάσεις κτηνοτροφικών
μονάδων αιγοπρ/των, 20 Μετεγκαταστάσεις βοοειδών, κόστους=61.437.000€
ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ: 83.493.765€
2) ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ
3 Μετεγκαταστάσεις αιγοπρ/των,1 Μετεγκατάσταση βοοειδών, αποζημιώσεις βοοειδών
και Μελισσοσμηνών, κόστους: =    1.317.620€
ΠΥΡΟΠΛΗΚΤΟΙ
1) ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ
16 Μετεγκαταστάσεις αιγοπρ/των,1 Μετεγκατάσταση βοοειδων, αποζημιώσεις Μελισσοσμηνών, κόστους: = 4.971.480€
2) ΕΒΡΟΥ
12 Μετεγκαταστάσειςαιγοπρ/των1 Μετεγκατάσταση και αποζημιώσεις Μελισσοσμηνών κόστους: = 3.492.500€
ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ΔΑΠΑΝΩΝ
ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΜΟΥ ΕΙΝΑΙ    93.275.365€
Υπερκάλυψε όλες τις ανάγκες των πλημμυροπαθών και πυρόπληκτων κτηνοτρόφων και μάλιστα περίσσεψαν και 1.224.635€, τα οποία θα πρότεινα να δοθούν στο ΚΕΝΤΡΟ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΚΑΡΔΊΤΣΑΣ, το οποίο ασχολείται με τη γενετική βελτίωση της Καραγκούνικης φυλής.  
ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ:
1ον) Τα κτίρια των Μετεγκαταστάσεων θα είναι από Μεταλλικές κατασκευές Συμβατικού ή θερμοκηπιακού τύπου.
Πρέπει να τονίσω για να γίνει κατανοητό ότι, οι αναγκαίες επιφάνειες των κτιριακών των σταβλικών εγκαταστάσεων και λοιπών χώρων, το είδος και το κόστος των υλικών, η αγορά ζωικού κεφαλαίου, έγιναν αποκλειστικά και μόνο από της προδιαγραφές του Υπουργείου, οι οποίες περιέχονται στα ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ με Ν.1 έωςΝ.6,της 1ης πρόσκλησης Εκδήλωσης ενδιαφέροντος, που βρίσκεται στην διαύγεια με ΑΔΑ:ΡΥΠΜ4653ΠΓ-1Ψ4.
Επομένως οι προϋπολογισμοί για το κάθε είδος έγιναν όχι με αυθαίρετες τιμές, αλλά αποκλειστικά και μόνο με τις τιμές του Υπουργείου, (αποδέχομαι δημόσια συζήτηση για το θέμα).
Από όσα ανέλυσα μέχρι τώρα φαίνεται ξεκάθαρα ότι, το Υπομέτρο 5.2 είχε τα χρήματα, αλλά δεν φθάσανε στους κτηνοτρόφους, φταίνε οι ανεφάρμοστοι όροι? φταίει η γραφειοκρατία?
Για το παραπάνω γεγονός δεν υπάρχει καμία δικαιολογία, θα χαμογελάσουν εκείνοι που διαδίδουν ότι τα χρήματα θα πάνε στα θερμοκήπια. Εγώ προσωπικά δεν πιστεύω στις διαδόσεις και εμπιστεύομαι τους 2 Θεσσαλούς Υπουργούς του τομέα, οι οποίοι θα κρατήσουν τα χρήματα για τους πλημμυροπαθείς Θεσσαλούς Κτηνοτρόφους, με την επαναπροκήρυξη του 5.2 με μοναδικά κριτήρια: α) Πιστοποίηση ότι είναι κτηνοτρόφοι, β) Βεβαίωση από τον Δήμο σε ποια τοποθεσία βρίσκεται ο Στάβλος, (για να ελεγχθεί αν είναι πλημμυροπαθείς ή πυροπαθείς.
γ) Βεβαίωση από Κρατική υπηρεσία για το είδος και τον αριθμό ζώων που κατείχαν το 2023.
Καινούργιες προτάσεις:
1η) Συντάσσοντας τοπικό Αναπτυξιακό πρόγραμμα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης με: 80% επιχορήγηση και 20% δάνειο, για 25 έτη με επιδοτούμενο επιτόκιο την1ή 10ετία.
2η) Να δοθούν 30 μονάδες επιπλέον, στις αναφερόμενες κατηγορίες κτηνοτρόφων, στον Αναπτυξιακό Νόμο με δάνειο 25 ετών με επιδοτούμενο επιτόκιο την 1ή 10ετία.
Ολοκληρώνοντας θα ήθελα να τονίσω ότι, είμαι στη διάθεση της Πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου, για να τους αναλύσω καλύτερα την πρότασή μου.
Τέλος ευχαριστώ τους υπηρεσιακούς παράγοντες, οι όποιοι μου απάντησαν σε όλα τα ερωτήματα, ευχαριστώ τους Πολιτικούς Μηχανικούς που συνεργάστηκα για την τεκμηρίωση του κόστους των σταβλικών εγκαταστάσεων.
* Ο Παν. Γούλας είναι ομότιμος
καθηγητής και επίτιμος διδάκτορας
του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας