Η νεανική βία και η στάση μας απέναντί της

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Το τελευταίο διάστημα προκαλεί αυξημένη ανησυχία στην ελληνική κοινωνία το γεγονός, ότι βομβαρδίζεται, καθημερινά, από τηλεοπτικές εικόνες, που δείχνουν, ότι βρίσκεται σε έξαρση και το φαινόμενο της βίας ανηλίκων εντός και εκτός σχολείων.

Ωστόσο, το πρόσφατο περιεκτικότατο σχόλιο της «ΕτΔ» με τίτλο «Αυτά τα άγρια νιάτα…», που υπογράφει με το γνωστό του ύφος ο κ. Αλέξης Καλέσης, έθεσε τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση και με βρήκε απόλυτα σύμφωνο με τις διαπιστώσεις του. Θα επιμείνω, ωστόσο, σε κάποιες απ’ αυτές και ως πατέρας και ως εκπαιδευτικός, συνάμα, θα προσθέσω ορισμένες, ακόμα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε, κατ’ αρχάς, ότι η νεολαία μας ως συγκοινωνούν δοχείο αποτελούσε, πάντα, και αποτελεί οργανικό κομμάτι της παραπαίουσας κοινωνίας μας. Είναι, θα έλεγα, ο καθρέφτης της και δεν έγινε, ξαφνικά, βίαιη, αντικοινωνική και επικίνδυνη στο σύνολό της. Πληρώνει, χρόνια τώρα, την κακή λειτουργία και τη διάλυση οικογενειών με την πληθώρα διαζυγίων, την κακοποιητική σεξουαλική και εγκληματική συμπεριφορά ενηλίκων, το τίμημα της ανεργίας και τα οικονομικά προβλήματα, που αντιμετωπίζουν πολλά νοικοκυριά, την τυφλή υποταγή των πάντων στον κόσμο του διαδικτύου και τα λαθεμένα πρότυπα, που προβάλλονται, ποικιλότροπα, την οργανωμένη βία στα γήπεδα και την παράλληλη σταδιακή απομάκρυνση απ’ τους κόλπους της Εκκλησίας και τα διδάγματα της Ορθοδοξίας. Ως εκ τούτου, η νεανική βία εντός και εκτός σχολείων υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει, άλλοτε σε έξαρση και άλλοτε σε ύφεση.
Επιπλέον, η νεολαία μας κουβαλά, ανέκαθεν, μέσα της την αμφισβήτηση, την επαναστατικότητα και την κόντρα της με την καθεστηκυία τάξη πραγμάτων. Παρόλα αυτά, όμως, και με βάση τη μακροχρόνια εκπαιδευτική μου εμπειρία οι νεολαίοι με ιδιαίτερα προβληματική συμπεριφορά αποτελούσαν και αποτελούν μια ισχνή μειοψηφία σε σχέση με το σύνολο της νεολαίας. Αν κρίνω, μάλιστα, απ’ τα παιδιά μου, τα εγγόνια μου και απ’ την πληθώρα των μαθητών, που πέρασαν απ’ τα χέρια μου, μετά λόγου γνώσεως υποστηρίζω, ότι οι σημερινές ανησυχίες των μεγάλων είναι υπερβολικές και ότι με τις γνώσεις και τα προσόντα της η συντριπτική πλειοψηφία της νεολαίας μας συνεχίζει να αποτελεί την ελπίδα του μέλλοντος. Η εμπειρία, μάλιστα, έδειξε, ότι και αρκετοί απ’ τους ζωηρούς μαθητές, όταν ενηλικιώνονται και εισέρχονται στον κοινωνικό στίβο, αλλάζουν ρότα και προκόβουν στη μετέπειτα ζωή τους.
Στους νοσταλγούς του παρελθόντος, που εκθειάζουν τη νεολαία του χθες, θυμίζω, ότι η παρεχόμενη αγωγή και η αποκτούμενη γνώση, κάποτε, αφορούσε, μόνο, ένα μικρό κομμάτι της νεολαίας και ήταν, συνήθως, προϊόν καταναγκασμού. Και αυτό γιατί, η εκπαίδευση, τότε, δεν ήταν υποχρεωτική και, όταν έγινε τέτοια, έπρεπε για την εισαγωγή κάποιου στο Γυμνάσιο και, κατόπιν, στο Λύκειο να δίνει εισαγωγικές εξετάσεις, στις οποίες πολλοί υποψήφιοι, είτε δεν προσέρχονταν είτε απορρίπτονταν και μένανε εκτός Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Θυμίζω, επίσης, ότι ο σεβασμός προς τους γονείς και δασκάλους δεν κατακτιούνταν με την αξιοσύνη τους, αλλά επιβάλλονταν, συνήθως, με την πυγμή και το ξύλο, που βγήκε, τάχα, απ’ τον παράδεισο. Μπορεί, βέβαια, το μπούλινγκ να ήταν άγνωστη λέξη, τότε, ήταν, όμως, ιδιαίτερα γνωστή η αλλαγή περιβάλλοντος για ανάρμοστη συμπεριφορά σε άλλα δημόσια σχολεία ή, ακόμη, και στο ειδικό σχολείο στο Τσοτύλι Κοζάνης, αν δε γίνονταν μεταγραφή σε κάποιο ιδιωτικό σχολείο, όπου κατέληγαν, συνήθως, οι πολλοί ανεπιθύμητοι μαθητές. Και μόνο αυτό αποδεικνύει, πόσα σκαθάρια υπήρχαν και τότε παρά το μειωμένο μαθητικό δυναμικό.
Αντίθετα, στο σημερινό δημόσιο σχολείο φοιτά, υποχρεωτικά, το σύνολο των ελληνοπαίδων, οι οποίοι σέβονται, συνειδητά, μόνο όσους το αξίζουν, πραγματικά, και ανέχονται, απλά, όλους τους άλλους, ενώ έχουν άποψη για τα πράγματα και τολμούν να την καταθέτουν χωρίς να φοβούνται. Υπάρχει, βέβαια, και μια μειοψηφία, η οποία λόγω υποχρεωτικής φοίτησης και επειδή δεν ενδιαφέρεται, ιδιαίτερα ή καθόλου, για την κατάκτηση της γνώσης, προβαίνει, συστηματικά, σε μπούλινγκ εις βάρος συμμαθητών της και προκαλεί φθορές σε σχολεία κατά τη διάρκεια μαθητικών καταλήψεων, τη μάστιγα της εποχής μας. Ανάμεσα σ’ αυτούς τους τελευταίους περιλαμβάνονται και οι πρωταγωνιστές περί των οποίων ο λόγος.
Έστω, λοιπόν, κι αν το πρόβλημα της νεανικής βίας παρουσιάζεται, σήμερα, ξεκομμένο απ’ την ελληνική πραγματικότητα και διογκωμένο, επειδή πουλάει, είναι, όμως, υπαρκτό και αντιμετωπίσιμο, καλό είναι οι μεν γονείς να δημιουργούν υγιές οικογενειακό περιβάλλον, να μην εφησυχάζουν και να βρίσκονται, διαρκώς, σε συνεργασία με τα σχολεία, η δε Πολιτεία να παίρνει μέτρα όχι μόνο σωφρονιστικού χαρακτήρα, αλλά και ψυχοπαιδαγωγικής κατάρτισης ολοκλήρου του διδακτικού προσωπικού.