Η αγροτική οικονομία πνέει τα λοίσθια

Από τον Σωτήρη Απ. Παπαποστόλου, συνταξιούχο δασοπόνο

Η ηχηρή διαμαρτυρία των αγροτών τον περσυνό χειμώνα, σε όλη την Ευρώπη, φαίνεται ότι δεν συγκίνησε αρκετά τους διοικούντες την Ε.Ε.

Έγιναν πρωτοφανή πράγματα από τους διαμαρτυρόμενους αγρότες. Τα τρακτέρ έφτασαν μέχρι την έδρα του Ευρωκοινοβουλίου στις Βρυξέλλες, ενώ οι πειθαρχημένοι Γερμανοί τα οδήγησαν μέχρι την πύλη του Βραδεμβούργου στο Βερολίνο. Κάποια ημίμετρα που πάρθηκαν, δεν ικανοποιούν τα αιτήματα των αγροτών και το πρόβλημα παραμένει. Ίσως το 4% των αγροτών επί του συνόλου των εργαζομένων στην Ε.Ε. να είναι πολύ μικρό για να συγκινήσει τους υπεύθυνους της Ε.Ε. Πολύ περισσότερο, το 2,4% της συνεισφοράς του αγροτικού εισοδήματος, στο σύνολο της οικονομίας, να φαντάζει ως ελάχιστο στα μάτια των ταγών της Ε.Ε. Τα τρόφιμα, όμως, που παράγονται από το 4% των αγροτών, για τις επισιτιστικές ανάγκες όλων των υπολοίπων πολιτών που απασχολούνται σε άλλες δραστηριότητες, αποτελούν τεράστιο μέγεθος, το οποίο δεν μπορεί να αποτιμηθεί σε αξία. Αν μία ένωση 27 κρατών που παράγει βιομηχανικά προϊόντα πάσης φύσεως, έχει υπηρεσίες, μεταποίηση, δεν παράγει τα αγαθά για τη διατροφή των πολιτών της, τότε έχει σοβαρό πρόβλημα. Οι διαμαρτυρίες των αγροτών όλης της Ε.Ε. πέρυσι μαρτυρούν ότι δεν είναι μακριά η ημέρα που θα προκύψει μεγάλο έλλειμμα αγροτικών προϊόντων στην Ε.Ε., διότι οι αγρότες δεν ικανοποιούνται οικονομικά και εγκαταλείπουν το επάγγελμα αυτό.
Σημειωτέον ότι αν αυτά τα προβλήματα είναι πολύ μεγάλα για τις υπόλοιπες χώρες, για την Ελλάδα είναι δραματικά.
Αυτήν την εποχή γίνεται η συγκομιδή των μήλων στην Αγιά. Αντί να υπάρχει χαρά που η καλλιεργητική περίοδος έφτασε στο τέλος της, βλέπω στα πρόσωπα των παραγωγών την κατήφεια, διότι οι κόποι τους είναι χωρίς οικονομικό αντίκρισμα. Τα μήλα συγκομίζονται και παραδίδονται στους εμπόρους με ανοιχτές τιμές. Αυτό σημαίνει ότι οι παραγωγοί δε γνωρίζουν πόσο θα πληρωθούν κι αν στο τέλος θα έχουν κάποιο οικονομικό όφελος. Αν λάβουμε υπόψη μας ότι τα προηγούμενα χρόνια το οικονομικό αποτέλεσμα ήταν αρνητικό για τους παραγωγούς, αυτό δεν προοιωνίζεται τίποτα καλό για τους αγρότες.
Από ό,τι μου έλεγε παραγωγός, πολύ συγκροτημένος και σοβαρός, φέτος το κοστολόγιο των μήλων έφτασε στα 40 λεπτά ανά κιλό.
Τα μεροκάματα ανέβηκαν, τα λιπάσματα σχεδόν διπλασιάστηκαν, το ηλεκτρικό ρεύμα, τα καύσιμα, τα φυτοφάρμακα πανάκριβα.
Πάνω σε όλα αυτά, να και οι υψηλές θερμοκρασίες λόγω της αλλαγής του κλίματος, που έχουν μεγάλη επίπτωση στην ποιότητα και ποσότητα του προϊόντος. Δε φτάνουν όλα αυτά, γίνονται εισαγωγές και από τρίτες χώρες, και κυρίως από Πολωνία, με χαμηλές τιμές. Σημειωτέον ότι η Πολωνία παράγει το 1/3 του συνόλου της παραγωγής μήλων της Ευρώπης. Όταν ρώτησα φίλο μου νέο παραγωγό πώς οι Πολωνοί καταφέρνουν να εξάγουν συσκευασμένα μήλα, σε τόσο χαμηλές τιμές, μου είπε ότι το κράτος επιδοτεί τους παραγωγούς με 24 λεπτά το κιλό. Όταν το άκουσα αυτό, ήμουν εντελώς αρνητικός να το πιστέψω. «Βγήκα από τα ρούχα μου» που λέμε. Μα, χριστιανέ μου, του λέω, αφού οι επιδοτήσεις στα φρούτα και ιδιαίτερα στα μήλα, απαγορεύονται από την Ε.Ε. Κι όμως, αντέτεινε, είναι αλήθεια! Αν αυτό αληθεύει, πώς μπορούν οι Έλληνες μηλοπαραγωγοί να ανταγωνιστούν τους Πολωνούς;
Πολλοί νέοι μηλοπαραγωγοί της Αγιάς και των χωριών της επαρχίας εγκαταλείπουν νέα σύγχρονα δενδροπερίβολα που κόστισαν δεκάδες και εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ και στρέφονται σε άλλες δραστηριότητες, εκτός Αγιάς. Έχω υπόψη μου τέτοιες περιπτώσεις: Ένας εγκατέλειψε 80 στρ. και πήγε εργάτης σε φωτοβολταϊκά. Άλλος έγινε οδηγός σε διανομές. Άλλος ασχολείται στον τουριστικό τομέα. Και πάει λέγοντας… Να αναφέρω, ακόμα, ότι προγραμματισμός από το κράτος δεν υπάρχει. Όλα λειτουργούν με τον αυτόματο πιλότο και ο καθένας ας κάνει ό,τι θέλει, χωρίς ενημέρωση περί του πρακτέου για το μέλλον. Τέλος, η επιστημονική καθοδήγηση έχει αφεθεί στους ιδιώτες γεωπόνους, οι οποίοι, ταυτόχρονα, είναι και έμποροι φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, μηχανημάτων κ.λπ. Θυμάμαι που παλαιότερα γεωπόνοι του Δημοσίου επισκεπτόταν συχνά τα δενδροπερίβολα και συμβούλευαν τους παραγωγούς για τον τρόπο καλλιέργειας. Σήμερα γεωπόνους του Δημοσίου σε δενδροπερίβολα δε θα δεις, εκτός αν πρόκειται για εκτίμηση ζημιών του ΕΛΓΑ.
Ό,τι συμβαίνει με τη μηλοκαλλιέργεια, οι ίδιες παθογένειες υπάρχουν και σε άλλα προϊόντα της αγροτικής οικονομίας.
Το σιτάρι, κάποια στιγμή πέρυσι, αγοραζόταν 34 λεπτά. Κάποιος φίλος μου που καλλιεργεί σιτάρι, μου είπε ότι δε θα το πουλήσει ακόμη, περιμένοντας υψηλότερη τιμή. Σε παρότρυνσή μου να πουλήσει άμεσα το σιτάρι του, ήταν αρνητικός.
Τελικά, το πούλησε 22 λεπτά. Φέτος, όπως διαβάζω, το σιτάρι πωλείται προς 22-24 λεπτά. Όταν το κοστολόγιο ανέβηκε κατακόρυφα, οι τιμές βρίσκονται στα τάρταρα.
Το ίδιο συμβαίνει και με το καλαμπόκι. Η τιμή αγοράς των 21-23 λεπτών είναι εξευτελιστική.
Το ότι καλλιεργείται ακόμη σιτάρι και καλαμπόκι, αυτό οφείλεται στην επιδότηση κατά στρέμμα. Αν δεν υπήρχε η επιδότηση, δε θα παράγονταν ούτε σπυρί στην Ελλάδα. Τρανό παράδειγμα, τα τεύτλα και ο καπνός: Μόλις σταμάτησε η επιδότησή τους, σταμάτησε η παραγωγή τους.
Διαβάζω κάθε τόσο βαρύγδουπες δηλώσεις παραγόντων της δημόσιας ζωής, ότι δίνονται παραγωγικές εκτάσεις για φωτοβολταϊκά. Με όσα περιέγραψα παραπάνω, τι θέλετε να κάνουν οι κάτοχοι αγροτικής γης; Αν μπορούσαν, αύριο το πρωί, θα έδιναν το σύνολο των χωραφιών τους για φωτοβολταϊκά, ώστε να εξασφαλίσουν ένα σίγουρο εισόδημα.
Δεν αναφέρθηκα στην κτηνοτροφία, διότι αυτή αποτελεί άλλο κεφάλαιο και θα καταθέσω τις απόψεις μου σε κάποιο άλλο άρθρο μου. Ακροθιγώς, πάντως, αναφέρω ότι κτηνοτροφία στην Ελλάδα καταρρέει με γοργούς ρυθμούς. Όποιος γνωρίζει τι εστί κτηνοτροφία, γνωρίζει ότι το κάθε ζώο χρειάζεται τη φροντίδα ενός μικρού παιδιού, επί 24/ώρου βάσεως, κάθε μέρα και κάθε ώρα του χρόνου. Ποιος νέος θέλει να ασχοληθεί με κάτι τέτοιο, χωρίς ένα σοβαρό κέρδος;
Από τις περσινές διαμαρτυρίες των αγροτών όλης της Ε.Ε. προκύπτει ότι υπάρχει μείζον πρόβλημα στον τομέα της αγροτικής οικονομίας και σύντομα οι ηγέτες της Ένωσης θα το βρουν και πάλι μπροστά τους, αν δεν έλθουν ως αρωγοί προς τους αγρότες.
Σίγουρα, όμως, στην Ελλάδα είναι οξύτερο, δεδομένου ότι: Δεν παράγουμε αγροτικά μηχανήματα, φυτοφάρμακα, λιπάσματα (οι πρώτες ύλες είναι εισαγόμενες), έχουμε μικρό αγροτικό κλήρο και το κλίμα καθίσταται όλο και χειρότερο με τις υψηλές θερμοκρασίες.
Δεν είμαι αιθεροβάμων, να μη γνωρίζω τι συμβαίνει στους υπόλοιπους τομείς της οικονομικής ζωής. Υπάρχουν πάρα πολλά προβλήματα, εκτός από το αγροτικό: Το δημογραφικό. Ο εξ ανατολών κίνδυνος, που αυτήν τη στιγμή βρίσκεται σε ύφεση, αλλά είναι υπαρκτός. Η χρεοκοπία που μας περιμένει στη γωνία αν δεν προσέξουμε και αν ξανασυμβεί, θα σημάνει την πλήρη εξαθλίωση για την Ελλάδα. Είμαστε η μόνη χώρα στην Ευρώπη που πρέπει να παράγει πλεονάσματα, ώστε να μειώνει το χρέος της και να αποπληρώνει τα χρέη της, σύμφωνα με τις συμφωνίες που έχει υπογράψει. Η μη αποπληρωμή μίας και μόνο δόσης από τα οφειλόμενα, συνεπάγεται άμεση χρεοκοπία.
Η λειψυδρία, ως αποτέλεσμα της αλλαγής του κλίματος. Η προϊούσα φτώχεια μεγάλου ποσοστού των πολιτών, που χρειάζονται βοήθεια. Μεγάλα και δύσκολα προβλήματα, που απαιτούν σύνεση, γενναιότητα, αποφασιστικότητα και εντιμότητα για την αντιμετώπισή τους από τους πολιτικούς μας, αλλά και γνώση από πλευράς των πολιτών των προβλημάτων αυτών. Διότι, καλός πολίτης είναι ο ενημερωμένος πολίτης._
ΥΓ.: Διάβασα ότι θα δοθεί κάποια βοήθεια στους μηλοπαραγωγούς, για τις ζημιές από τον «Daniel». Μακάρι. Αλλά αυτό δεν εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα του προϊόντος για το μέλλον.