Όλοι οι πιστοί Χριστιανοί, αντίθετα, τιμούν τον Σταυρό, και μάλιστα κατά τρόπο ανάλογο με την πίστη και την ευλάβειά τους για τους πιο κάτω λόγους:
α) Διότι αρχικά η τιμή του Σταυρού
ανάγεται στον Εσταυρωμένο.
Κάθε Χριστιανός, που τιμά τον Σταυρό, στην πραγματικότητα τιμά τον Εσταυρωμένο και ζωή στον κόσμο χαρίσαντα. «Τον Σταυρόν τιμών», έλεγε για τούτο ο Νικήτας Δαβίδ ο Παφλαγόνας «τον Σταυρωθέντα τιμώ». Ο Εσταυρωμένος όμως δεν ήταν απλός άνθρωπος, αλλά κατά τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, ο Θεός-Λόγος που «σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν εν ημίν» για τη σωτηρία ολόκληρης της ανθρωπότητας. «Θεός ην εν Χριστώ», λέγει για τούτο και ο Απόστολος των Εθνών, «κόσμον καταλάττων εαυτώ» (Β Κορινθίους 5,19). Όποιοι λοιπόν αγαπούν τον Χριστό και τον προσκυνούν ως Θεάνθρωπο, τιμούν και τον Σταυρό που φανερώνει το αποκορύφωμα της θεϊκής αγάπης Του. Όσοι όμως είναι αιρετικοί, δεν τιμούν τον Σταυρό, γιατί δεν πιστεύουν στη θεανθρώπινη φύση του Χριστού και δεν τιμούν τον ίδιο το Χριστό Σωτήρα, παρότι πολλοί από αυτούς, όπως οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, χαρακτηρίζουν τον εαυτό τους παραπλανητικά ως χριστιανούς δήθεν μάρτυρες του Γιαχωβά, ενώ στην πραγματικότητα είναι Εβραίοι. Για τούτο ο ποιητής Γ. Βερίτης έλεγε τα εξής:
Μα, ω θαύμα,
τόσο που έψαξαν ολούθε να Σε βρουν
απελπισμένα γύριζαν τα χωματένια μάτια,
και να, σε βρίσκω ολόκληρο στο ξύλο του Σταυρού.
β) Διότι ο Σταυρός έγινε με τη θυσία
του Χριστού το όργανο της σωτηρίας.
Από την ώρα που χύθηκε επάνω στον Σταυρό το αίμα του Χριστού, ο Σταυρός αγιάστηκε, γιατί έγινε το όργανο της σωτηρίας όλων των πιστευόντων. Το μέχρι την εποχή εκείνη σύμβολο της κατάρας, ως όργανο των θανατικών εκτελέσεων, έγινε το μέσο ή η σκάλα, που ανεβάζει στον ουρανό. «Εχθροί όντες», λέγει ο Απόστολος των Εθνών, «κατηλλάγημεν τω Θεώ (Πατρί) διά του θανάτου του Υιού Αυτού» (Ρωμ. 5,10). Έτσι η κατάρα έγινε ευλογία, εφόσον ο Χριστός «ημάς εξηγόρασεν εκ της κατάρας του νόμου γενόμενος υπέρ ημών κατάρα» (Γαλ. 3,13). Για τον λόγο αυτό όλοι οι πιστοί χρησιμοποιούν από τότε το σημείο του Σταυρού σαν κλίμακα και σαν σχοινί, που τους ανεβάζει στον ουρανό. «Ως σχοινίον χρώμενοι», έγραφε χαρακτηριστικά ο άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, «τω σταυρώ του Χριστού», (Έφεσ. 9,1). Μ’ αυτό το «σχοινί» πρέπει να ανεβαίνουμε προς τον ουρανό όλοι οι Χριστιανοί, κραυγάζοντας στις δυσκολίες της ζωής μας στιγμές το «Σταυρέ βοήθει», εφόσον «εν τούτω τω σημείω νικώμεν», δηλαδή με το όργανο και το σύμβολο της υπέρτατης αγάπης του Χριστού.
Για τη σωτηρία, που επιτυγχάνεται διά του Σταυρού, ο ποιητής Αχ. Παράσχος λέγει τα εξής:
«Τ’ αστροπελέκι που κρατεί
ο ψεύτικος θεός σου
το φάντασμα που αγαπάς
δε σώζει το λαό σου,
αλλά στο ξύλο που χτυπάς
γονάτισε και σώσου».
γ) Διότι ο Σταυρός δίνει δύναμη
στους πιστούς να νικούν
στους αγώνες τους.
Ο Σταυρός του Χριστού τελικά δεν ήταν μονάχα το όργανο της σωτηρίας και το σύμβολο της υπέρτατης αγάπης και θυσίας του Χριστού, αλλά και το πανίσχυρο όπλο, που δίνει στους πιστούς χριστιανούς τη νίκη κατά των νοερών αντιπάλων τους. Το πιο πάνω άλλωστε το διαβεβαίωσε ο ίδιος ο Κύριος. «Καθώς Μωυσής» έλεγε, «ύψωσε τον όφιν εν τη ερήμω, ούτω υψωθήναι δει τον υιόν του ανθρώπου, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται αλλ’ έχει, ζωήν αιώνιον» (Ιωάν. 3, 14-15). Όπως δηλαδή ο Μωυσής ύψωσε στην έρημο το χάλκινο φίδι, που όσοι από τους Ισραηλίτες το έβλεπαν δεν επηρεάζονταν από τα θανατηφόρα δήγματα των φιδιών, κατά παρόμοιο τρόπο και όσοι από τους πιστούς κάνουν με πίστη και ευλάβεια το σημείο του Σταυρού σώζονται από τα θανατηφόρα πνευματικά δήγματα της αμαρτίας.
Για τους πιο πάνω λόγους και πολλούς άλλους ακόμη που θα μπορούσαν να αναφερθούν, οι πιστοί χριστιανοί κάνουν τα πιο κάτω:
1. Προσκυνούν τον Σταυρό του Χριστού, λέγοντας μαζί με τον υμνογράφο της Εκκλησίας ότι «τον Σταυρόν Σου προσκυνούμεν και την Αγίαν Σου Ανάστασιν υμνούμεν και δοξάζομεν».
2. Σφραγίζονται με το σημείο του Σταυρού, ώστε να παίρνουν δύναμη από την ενθύμηση της σταυρικής θυσίας του Χριστού και να νικούν τις προσβολές των νοητών αντιπάλων τους. Στη σφράγιση των πιστών άλλωστε επιδίδονται, κατά την Αποκάλυψη, και οι Αγιοι Αγγελοι (Απ. 7,4).
3. Στολίζονται με τον Σταυρό, διακηρύσσοντας μαζί με τον Απόστολο Παύλο «Χριστόν Εσταυρωμένον», «Ιουδαίοις μέν σκάνδαλον, Έλλησι δε μωρίαν» (Α Κορινθ. 1,29).
4. Ζητούν τη βοήθεια του Σταυρού, για τη συνέχιση των αγώνων τους, λέγοντας το «Σταυρέ βοήθει», που είναι συνώνυμο με το «Χριστέ βοήθει».
5. Και ψάλλον θριαμβευτικά το
«χαίρε, ότι προσκυνούμενος,
αγιάζεις τας ψυχάς ημών».
ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ
ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ
Ύστερα από την ομολογία του Πέτρου στην Καισάρεια Φιλίππου, ο Κύριος προειδοποίησε τους Μαθητές Του, για τα παθήματά Του που θα ακολουθούσαν, αλλά εκείνοι δεν ήθελαν γι’ αυτά ούτε να ακούσουν. Ο Πέτρος μάλιστα σαν πιο αυθόρμητος και θαρραλέος, άρχισε να επιτιμά τον Κύριο και να του λέγει απερίσκεπτα ότι δεν έπρεπε να πάθει. Εκείνος όμως επέπληξε αυστηρότατα τον μαθητή Του, χαρακτηρίζοντας αυτόν ως σατανά, γιατί δεν φρονούσε τα του Θεού αλλά τα των ανθρώπων. Στη συνέχεια κάλεσε κοντά Του τους μαθητές και τον όχλο και άρχισε να τους εξηγεί ξεκάθαρα τους όρους της μαθητείας της δικής Του, λέγοντας: « Όποιος από σας θέλει να με ακολουθήσει, πρέπει να καταλάβει καλά ότι χρειάζονται τρία βασικά ζητήματα»:
α) Η απάρνηση
«Όστις θέλει οπίσω μου ελθείν», έλεγε ο Κύριος «απαρνησάσθω εαυτόν». Όπως δηλαδή μια βάρκα για να ξανοιχτεί στο πέλαγος πρέπει πρώτα να λυθεί, κατά παρόμοιο τρόπο και ο άνθρωπος για να πάρει τον δρόμο του Θεού, πρέπει να αρνηθεί πρώτα τον κακό του εαυτό, διακόπτοντας κάθε σχέση του με την αμαρτία. Αυτό άλλωστε διεκήρυξαν αργότερα και οι Άγιοι Πατέρες και διδάσκαλοι της Εκκλησίας, διδάσκοντας ότι «η λύσις η εκ της ύλης προτερεύει του προς τον Θεόν δεσμού» (Ισαάκ). Όπως εκείνοι, δηλαδή οι Άγιοι, λέγει ο ιερός Χρυσόστομος, «κατεφρόνησαν ζωής, καταφρόνησον συ τρυφής». Όπως εκείνοι «κατεπάτησαν τους άνθρακας», κατά παρόμοιο τρόπον «σβέσον συ της επιθυμίας την φλόγα». Όπως τελικά εκείνοι «έρριψαν τα σώματα τω πυρί», έτσι και συ, Χριστιανέ, «ρίψον χρήματα εν χερσί των πενήτων» , απαρνούμένος τον παλαιό άνθρωπο των παθών «συν ταις πράξεσι και ταις επιθυμίαις».
Μια τέτοια απάρνηση έδειξαν, κατά ένα σύγχρονο ποιητή, «τα παιδιά της Γαλιλαίας», δηλ. οι άγιοι Απόστολοι, που
Για Σε του κόσμου Βασιλιά,
για τη δική Σου την αλήθεια,
και βάρκες άφησαν και δίχτυα
στην ακρογιαλιά.
β) Η άρση του Σταυρού
«Και αράτω τον σταυρόν αυτού» είπε στη συνέχεια του λόγου Του ο Κύριος, παρουσιάζοντας τον δεύτερο όρο της μαθητείας σ’ Αυτόν. Κάθε χριστιανός, που θέλει να είναι σωστός μαθητής του Χριστού, πρέπει να σηκώνει το Σταυρό του καθήκοντος με υπομονή, εφόσον ο ίδιος ο Κύριος διαβεβαίωσε, ότι μονάχα με την υπομονή μπορεί ο άνθρωπος να σωθεί λέγοντας ότι «εν τη υπομονή υμών κτήσασθε τας ψυχάς υμών», ότι «ο υπομείνας εις τέλος ούτος σωθήσεται». Κατά την άρση βέβαια αυτή, οι άνθρωποι πολλές φορές κουράζονται, νομίζοντας ότι ο δικός τους σταυρός είναι βαρύτερος από τους σταυρούς των άλλων. Κατά τις μαρτυρίες όμως του Αποστόλου των Εθνών, «έκαστος το ίδιον φορτίον βαστάσει» (Γαλ. 6,5). Κάθε Χριστιανός δηλαδή βαστάζει τον δικό του Σταυρό, τον ανάλογο με τις δυνάμεις του και κατάλληλο για την πνευματική προκοπή του. Για τον λόγο ασφαλώς αυτό ο ίδιος ο Απόστολος δεν παραπονιόταν, γιατί ένιωθε ότι, όσο πιο πολλούς σταυρούς σήκωνε, τόσο πιο πολύ τον ενδυνάμωνε ο Θεός.
Η άρση αυτή του σταυρού, κατά ένα σύγχρονο ποιητή, γίνεται με τη χάρη η δύναμη του Χριστού, όταν ο πιστός είναι κοντά Του.
«Όταν είσαι κοντά μου, λέγει, από τη δόξα Σου μεθώ, ούτε και τον εαυτό μου δεν έχω πια να φοβηθώ!»
γ) Η μίμηση του Χριστού
«Και ακολουθείτω μοι» είπε στη συνέχεια των πιο πάνω ο Κύριος. Για να είναι δηλαδή μαθητής Του, πρέπει να ακολουθεί τον Χριστό στον δρόμο της θυσίας, εφόσον Εκείνος είπε, ότι «ος αν θέλη την ψυχήν αυτού σώσαι, απολέσει αυτήν». Όπως δηλαδή Εκείνος έτρεχε σαν τον καλό ποιμένα της παραβολής, να βρει και να σώσει το απολεσθέν, κατά παρόμοιο τρόπο πρέπει να σπεύδουμε όλοι οι Χριστιανοί κοντά στον «εν ανάγκαις» αδελφό μας. Όπως επίσης Εκείνος θυσιάστηκε για τη σωτηρία των ανθρώπων, εξαιτίας της αγάπης Του, «δ’ αγάπην γάρ ο ποιμήν εσταυρώθη» κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Σιναΐτη, έτσι πρέπει να τρέχουμε όλοι μας βαστάζοντας «επί των ιδίων ώμων» τους εμπεσόντας στους ληστές ανθρώπους. «Εν τούτω εγνώκαμεν την αγάπην», λέγει άλλωστε και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, «ότι Εκείνος υπέρ ημών την ψυχήν αυτού έθηκε και ημείς οφείλομεν υπέρ των αδελφών τας ψυχάς τιθέναι» (Ιω. 3,16).
Η μίμηση αυτή του Χριστού, κατά ένα σύγχρονο ποιητή, γίνεται, όταν κανείς ακολουθεί τον Χριστό, σαν τους μαθητές Του, γιατί τότε
«Η ουρανόφωτη μορφή Του
και τα λόγια Του τα θεία
χύναν φως κι αθανασία
στις αγνές καρδιές».
