Η Πιερία ως πρότυπο κοινωνικής συμπερίληψης και προσβάσιμου τουριστικού προορισμού

Γράφει η Σοφία Μαυρίδου*
Σε μια σύγχρονη κοινωνία, η πρόοδος και η ευημερία μετρώνται όχι μόνο από την οικονομική ανάπτυξη και τις υποδομές, αλλά πρωτίστως από τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε και αγκαλιάζουμε τους πιο ευάλωτους συμπολίτες μας. Η ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνική και οικονομική ζωή δεν είναι απλώς ένα θέμα δικαιοσύνης ή κοινωνικής ευαισθητοποίησης. Είναι θεμελιώδης προϋπόθεση για την οικοδόμηση μιας κοινωνίας που σέβεται τα δικαιώματα και προάγει την ευημερία όλων.

Η αναπηρία δεν αφορά μόνο τα άτομα που τη βιώνουν. Πρόκειται για ένα ζήτημα που επηρεάζει άμεσα την ποιότητα ζωής των ατόμων με αναπηρία, των οικογενειών τους, αλλά και ολόκληρης της κοινωνίας. Σύμφωνα με τη Διακήρυξη του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, η αναπηρία δεν είναι μόνο ιατρικό ζήτημα, αλλά και κοινωνικό, που σχετίζεται κυρίως με την αλληλεπίδραση του ατόμου με το περιβάλλον του. Αυτή η διατύπωση αναδεικνύει την ανάγκη για μια κοινωνία που προσαρμόζει τις δομές της ώστε να εξασφαλίσει τη μέγιστη δυνατή αυτονομία και ποιότητα ζωής σε όλα τα μέλη της.
Στο πλαίσιο αυτό, η προσβασιμότητα αναδεικνύεται ως ένας κρίσιμος παράγοντας για την προώθηση της ισότητας και της κοινωνικής ενσωμάτωσης. Όταν μιλάμε για προσβασιμότητα, δεν αναφερόμαστε μόνο στην εξασφάλιση φυσικής πρόσβασης σε κτίρια και υποδομές. Η προσβασιμότητα είναι πολύ ευρύτερη. Αφορά την εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην εργασία, στις υπηρεσίες υγείας, στον πολιτισμό και στον τουρισμό. Αφορά την προσαρμογή της κοινωνίας στις ανάγκες όλων των μελών της, ανεξαρτήτως των δυνατοτήτων ή των περιορισμών τους.
Στην Πιερία, έχουμε αντιληφθεί αυτή την ανάγκη και έχουμε προχωρήσει στην υλοποίηση σημαντικών πρωτοβουλιών που στοχεύουν στη βελτίωση της προσβασιμότητας και της ποιότητας ζωής για τα άτομα με αναπηρία. Ένα από τα πιο σημαντικά έργα που υλοποιείται στην περιοχή μας είναι η ανάπτυξη μιας ψηφιακής πλατφόρμας που στοχεύει στην ενίσχυση και την ανάδειξης της προσβασιμότητας των προορισμών της περιοχής. Πρόκειται για ένα καινοτόμο πληροφοριακό σύστημα που υλοποιείται σε συνεργασία με το Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος και παρέχει πλήρη ενημέρωση για τις συνθήκες προσβασιμότητας τόσο στον αστικό ιστό όσο και στα σημεία πολιτιστικού και τουριστικού ενδιαφέροντος. Μέσω της πλατφόρμας αυτής, οι πολίτες και οι επισκέπτες της Πιερίας μπορούν να σχεδιάσουν τις ασφαλέστερες και πιο προσβάσιμες διαδρομές, ενισχύοντας έτσι τη δυνατότητα των ατόμων με αναπηρία να συμμετέχουν ενεργά στην κοινωνική και οικονομική ζωή της περιοχής.
Αξίζει να τονιστεί ότι η ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στη ζωή της Πιερίας δεν έχει μόνο κοινωνική διάσταση, αλλά και σημαντική οικονομική προοπτική. Σύμφωνα με μελέτες, η προσβασιμότητα αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την επιλογή τουριστικού προορισμού από τα άτομα με αναπηρία. Οι τουρίστες με ειδικές ανάγκες και προτιμήσεις προσβασιμότητας είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί στην επιλογή του προορισμού τους και προτιμούν περιοχές που προσφέρουν εύκολη πρόσβαση, κατάλληλες υποδομές και υψηλή ποιότητα υπηρεσιών. Η Πιερία, με τις συνεχιζόμενες προσπάθειες βελτίωσης των υποδομών της, έχει τη δυνατότητα να αναδειχθεί σε πρότυπο προσβάσιμου τουριστικού προορισμού, προσελκύοντας τουρίστες από όλο τον κόσμο και ενισχύοντας την τοπική οικονομία.
Η οικονομική σημασία της προσβασιμότητας στον τουρισμό δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Η Ευρωπαϊκή Ένωση εκτιμά ότι υπάρχουν περίπου 130 εκατομμύρια άτομα με αναπηρία ή ηλικιωμένοι πολίτες, οι οποίοι ξοδεύουν πάνω από 68 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως για τουριστικές υπηρεσίες. Αυτό το κοινό, που διαθέτει σημαντική αγοραστική δύναμη, αποτελεί έναν πολύτιμο πόρο για την τουριστική βιομηχανία. Η Πιερία, μέσω της συνεχούς βελτίωσης των υποδομών και της προβολής της ως προσβάσιμου προορισμού, επιδιώκει να αξιοποιήσει αυτή την ευκαιρία και να ενισχύσει την οικονομία της.
Πέρα από την τουριστική και οικονομική διάσταση, η προσβασιμότητα είναι θεμελιώδης για την προώθηση της κοινωνικής ενσωμάτωσης και της ισότητας. Όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως των ικανοτήτων ή των περιορισμών τους, έχουν το δικαίωμα να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνική ζωή. Μια κοινωνία που προάγει την προσβασιμότητα είναι μια κοινωνία που σέβεται τα δικαιώματα όλων των πολιτών της και δημιουργεί τις προϋποθέσεις για την πλήρη συμμετοχή τους. Η προσβασιμότητα αποτελεί το κλειδί για μια κοινωνία που αποβλέπει την κοινωνική συνοχή και την ισότητα, καθώς επιτρέπει σε όλους τους πολίτες να απολαμβάνουν τις ίδιες ευκαιρίες και εμπειρίες.
Η προσβασιμότητα δεν αφορά μόνο τα άτομα με αναπηρία, αλλά και άλλες κοινωνικές ομάδες, όπως οι ηλικιωμένοι, οι οικογένειες με μικρά παιδιά, ακόμα και οι συνοδοί. Σε μια κοινωνία που γερνάει, η ανάγκη για προσβάσιμες υποδομές γίνεται όλο και πιο επιτακτική. Μια προσβάσιμη κοινωνία είναι μια κοινωνία που προετοιμάζεται για το μέλλον, που σέβεται τις ανάγκες των μελών της και που προάγει την ευημερία όλων. Επιπλέον, η προσβασιμότητα ενισχύει τη συλλογική ταυτότητα και το αίσθημα κοινότητας. Όταν το σύνολο των πολιτών μπορεί να συμμετέχει πλήρως στην κοινωνική και πολιτιστική ζωή, δημιουργείται ένα αίσθημα συλλογικότητας και αλληλεγγύης που ενισχύει την κοινωνική συνοχή. Η δημιουργία μιας προσβάσιμης κοινωνίας δεν είναι μόνο θέμα δικαιοσύνης, αλλά και θέμα συλλογικής ευημερίας.
Στο πλαίσιο της προσπάθειας αυτής, η Πιερία προχωράει στην υλοποίηση και άλλων σημαντικών έργων που προάγουν τη συμπερίληψη. Ένα τέτοιο εγχείρημα αποτελεί το πρόγραμμα που υλοποιείται με στόχο τη βελτίωση της προσβασιμότητας στις παραλίες της περιοχής της Πιερίας για άτομα με δυσχρωματοψία, σε συνεργασία της Περιφερειακής Ενότητας Πιερίας, του Πιερικού Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης και Προβολής (ΠΟΤΑΠ), του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδος, των Δήμων του νομού μας και των οργανισμών Blue Flag Greece και Color ADD Greece. Μέσω της ενσωμάτωσης του διεθνώς αναγνωρισμένου κώδικα ColorADD, που επιτρέπει την αναγνώριση των χρωμάτων μέσω συμβόλων, καθιστούμε τις παραλίες μας περισσότερο συμπεριληπτικές και ασφαλείς για όλους.
Επίσης, η τοποθέτηση συστημάτων seatrac στις παραλίες της Πιερίας αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια της πλήρους ενσωμάτωσης των ατόμων με κινητικές δυσκολίες στην κοινωνική και οικονομική ζωή της περιοχής. Οι υποδομές αυτές εξασφαλίζουν ότι όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως των φυσικών τους ικανοτήτων, μπορούν να απολαύσουν το δικαίωμα στη θάλασσα, ένα δικαίωμα που συχνά θεωρείται δεδομένο από τους περισσότερους.
Γίνεται λοιπόν σαφές στη βάση των παραπάνω, ότι η προσπάθεια για τη δημιουργία μιας συμπεριληπτικής και προσβάσιμης κοινωνίας είναι μια συνεχής διαδικασία που απαιτεί τη συνεργασία όλων μας. Η Πιερία έχει τη δυνατότητα να γίνει πρότυπο προσβάσιμου τουριστικού προορισμού, προσελκύοντας επισκέπτες από όλο τον κόσμο και ενισχύοντας την τοπική οικονομία. Η προσβασιμότητα και η ενσωμάτωση των ατόμων με αναπηρία στην κοινωνική και οικονομική ζωή της περιοχής μας δεν είναι μόνο ζήτημα δικαιοσύνης, αλλά και ζήτημα προόδου και ευημερίας.
Με τις δράσεις που ήδη υλοποιούνται και με τη στήριξη όλων μας, μπορούμε να πετύχουμε αυτόν τον στόχο. Η Πιερία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει το παράδειγμα ενός τόπου όπου όλοι οι πολίτες, ανεξαρτήτως ικανοτήτων, μπορούν να ζήσουν και να ευημερήσουν με αξιοπρέπεια και ίσες ευκαιρίες. Ας συνεχίσουμε αυτήν την προσπάθεια με αποφασιστικότητα και όραμα, για μια Πιερία πιο δίκαιη, πιο συμπεριληπτική, πιο προσβάσιμη για όλους.
* Η Σοφία Μαυρίδου είναι αντιπεριφερειάρχης Πιερίας και υπ. διδάκτορας ΔΙ.ΠΑ.Ε.