Το χρώμα της ζωής

Από τον Τάσο Πουλτσάκη

Όλους εμάς της κάποιας ηλικίας δε μας σταματάει τίποτα. Από νωρίς το πρωί, κυρίως οι συνταξιούχοι, μέχρι αργά το μεσημέρι, γεμίζουν τις πολύτιμες ώρες τους ποικιλοτρόπως. Όλες σχεδόν οι εξωτερικές δουλειές της οικογένειας περνούν από τα χέρια τους. Ύστερα, θα κατευθυνθούν στα στέκια τους, όπου ο καφές θα βοηθήσει στο ξετύλιγμα των θεμάτων της επικαιρότητας.
Δεν κρυβόμαστε, ούτε χανόμαστε. Φαινόμαστε από μακριά, κυρίως από ένα κοινό χρώμα. Το λευκό της κεφαλής. Όσοι κυκλοφορούν μέσα στο ευρύτερο κέντρο της πόλης (πλατείες, καφενεία, καφετέριες, ταβέρνες, ουζερί), εκεί θα μας συναντήσουν. Και θα μας αναγνωρίσουν και για έναν πρόσθετο λόγο, γιατί «ακουγόμαστε» λίγο περισσότερο από τους άλλους θαμώνες. Βλέπεις, εξακολουθεί να «βράζει» το αίμα μας, γιατί είμαστε ακόμη ζωντανοί και υπερασπιζόμαστε τις θέσεις μας με ζωηρή φωνή...

Έτσι είμαστε εμείς. Για να μην τσαλακωθούμε, μπερδεύουμε το «σοφόν» της ηλικίας με τη φλόγα, το πάθος, τον ενθουσιασμό και την ορμή της νιότης... Εκρηκτικό το μείγμα. Ευτυχώς, η αποθησαυρισμένη γνώση και οι εμπειρίες όλης της ζωής διώχνουν μακριά τον «ξερολισμό» -συγγνώμη για τον νεολογισμό- κι έτσι, δεν οδηγείται η όποια συζήτηση στον εκτροχιασμό και στην ανοιχτή σύγκρουση.
Γενικώς, λέγεται πως το κύριο χαρακτηριστικό των ηλικιωμένων είναι ο συντηρητισμός, ο συμβιβασμός και η υποχωρητικότητα σε θέματα πολιτικής, οικονομίας, κοινωνίας, πολιτισμού κ.λπ. Μπορεί αυτή η άποψη να αγγίζει την αλήθεια, δεν αποτελεί, όμως, τον κανόνα, γιατί υπάρχουν και δημιουργικοί, ενθουσιώδεις και δραστήριοι ηλικιωμένοι, με επαναστατική διάθεση, οι οποίοι, ως φιλομαθείς που είναι, αφομοιώνουν γρήγορα και χρησιμοποιούν το καινούριο που έρχεται, κάθε φορά, εμπλουτίζοντας την ποιότητα της ζωής τους σε όλα τα επίπεδα.
Εξάλλου, ο Φροϋδικός αμυντικός μηχανισμός της εκλογίκευσης κινητοποιείται αυτομάτως με μεγαλύτερη ευκολία στους ηλικιωμένους απ’ ό,τι στους νέους, οι οποίοι υιοθετούν, πολλές φορές αβασάνιστα, απόψεις τις οποίες, αργότερα, οι ίδιοι θα απορρίψουν.
Σ’ αυτούς τους νέους απευθύνεται ο ποιητής Οδυσσέας Ελύτης, στο ποίημά του «Ο μικρός ναυτίλος»:
Πάρε το ΠΡΕΠΕΙ από το ιώτα και γδάρε το μέχρι το πι.
Προλαβαίνεις απ’ τους Δίες τον κεραυνό
κι ο κόσμος σ’ ακούει. Εμπρός λοιπόν.
Από σένα η Άνοιξη εξαρτάται. Τάχυνε την αστραπή.
Στην αντίπερα όχθη, ο Αλεξανδρινός Π.Κ. Καβάφης, στο ποίημά του «Ένας γέρος... ελεεινολογεί»:
Στου καφενείου του βουερού το μέσα μέρος
σκυμμένος στο τραπέζι κάθετ’ ένας γέρος
με μιαν εφημερίδα εμπρός του, χωρίς συντροφιά
και μες των άθλιων γηρατειών την καταφρόνια
σκέπτεται πόσο λίγο χάρηκε τα χρόνια
που είχε δύναμη και λόγο κι ομορφιά
...................................................
και συλλογιέται, η Φρόνησις πως τον εγέλα.
Τα τελευταία 50-60 χρόνια, η Ιατρική της αντιγήρανσης ή αλλιώς η Γηριατρική, η οποία ασχολείται με τη μελέτη των μηχανισμών της γήρανσης και των μεθόδων αντιμετώπισής της και ιδιαιτέρως από τότε που το γήρας χαρακτηρίστηκε νόσος, προχώρησε με γρήγορα και αποφασιστικά βήματα.
Με το δεδομένο αυτό, το γήρας μπορεί να προληφθεί, χωρίς να σημαίνει πως ο ηλικιωμένος δε θα γεράσει ποτέ. Μπορεί να γεράσει κανείς χωρίς να χάσει τη ζωτικότητά του, τη φρεσκάδα, τη χάρη, τη σοφία του, με αλλαγή του τρόπου ζωής και τη διαρκή φροντίδα προς εξασφάλιση της ψυχοσωματικής του υγείας.