Ο Κυρ. Μητσοτάκης στο Ιερό του Άμμωνος Δία, στη ΣΙΒΑ

Από τον Νίκο Κατσαρό, πρ. Αντιπρόεδρο Βουλής

Η έρημος της Σίβα (Σίουα) βρίσκεται στα όρια της Αιγύπτου με τη Λιβύη. Απέχει 1.000 περίπου χιλιόμετρα από το Κάιρο και 300 χιλιόμετρα από τις ακτές της Μεσογείου. Στη Σίβα βρίσκεται το Ιερό του Άμμωνος Δία ή Ρα, του πατέρα των Θεών της Αιγύπτου.
Το επισκέφθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος το 331π.Χ., που πίστευε ότι ήταν γυιός του Ρα και ζήτησε μετά τον θάνατό του να ενταφιασθεί εκεί. Την επιθυμία του αυτή την γνώριζαν όλοι οι Στρατηγοί του και μεταξύ αυτών και ο Πτολεμαίος, που κατά μία εκδοχή ήταν νόθος γυιός του Φιλίππου. Ο Πτολεμαίος έλαβε ως Χώρα, στην οποία βασίλευε, την Αίγυπτο και πολλές άλλες περιοχές στη βόρεια Αφρική.
Μετά τον αιφνίδιο θάνατο ή δολοφονία κατά μερικούς ιστορικούς του Αλέξανδρου, το πτώμα του παρέμεινε στη Βαβυλώνα επί διετία, γιατί διαφωνούσαν οι επίγονοί του ποιος θα το παραλάβει να το ενταφιάσει, γιατί εκείνος θα φιλοδοξούσε να γίνει και διάδοχός του.
Κατά τη μεταφορά του από τη Βαβυλώνα για τον ενταφιασμό του στη Σίβα έχει γραφεί ότι έγινε κάτοχός του, το «άρπαξε» συγκεκριμένα ο Πτολεμαίος και το ενταφίασε στην Αλεξάνδρεια. Δεν έχει λυθεί το αν μετά τον ενταφιασμό παρέμεινε το σώμα εκεί, ή αν χωρίς καμία δημοσιότητα το μετέφερε ο Πτολεμαίος στη Σίβα για να συμμορφωθεί με την επιθυμία του Μεγ. Αλεξάνδρου.
Στην έρημο της Σίβα μετά το 1985 άρχισε να κάνει ανασκαφή η αρχαιολόγος κα. Λιάνα Σουβαλτζή στον εκεί υπάρχοντα μεγαλοπρεπή Μακεδονικό τάφο, με άδεια της Αιγυπτιακής Κυβέρνησης. Όταν προχώρησαν αρκετά οι ανασκαφές και η κ. Σουβαλτζή πίστευε ότι βρίσκεται πολύ κοντά στο νεκρικό θάλαμο η Αιγυπτιακή Κυβέρνηση και η κ. Σουβαλτζή ανακοίνωσαν ότι κατά πάσα πιθανότητα βρέθηκε ο τάφος του Μεγ. Αλεξάνδρου.
Σ’ αυτό το σημείο με αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης η Αιγυπτιακή διέκοψε τις εργασίες της κ. Σουβαλτζή, με την αιτιολογία ότι ήταν ιδιώτης και δεν εξασφάλιζε τα εχέγγυα μιας πειστικής ανασκαφής. Ζήτησε δε από την κ. Σουβαλτζή να ενταχθεί σε ένα συνεργείο υπό τον αρχαιολόγο Παντερμαλή, και να συνεχίσει εκείνος το ανασκαφικό έργο. Η κ. Σουβαλτζή δεν δέχθηκε την αντικατάστασή της, που ήταν αντίθετη προς τα πνευματικά της δικαιώματα και παραμένει το έργο εκεί που εκείνη το άφησε επί 35 περίπου χρόνια, με τεράστιες ζημιές στις εγκαταστάσεις του.
Ως προς την προσωπικότητα της κ. Σουβαλτζή ο τότε Διευθυντής των Προϊστορικών και Κλασσικών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού βεβαιώνει με γραπτή βεβαίωσή του ότι «η κ. Σουβαλτζή διακρίνεται για το ήθος της, την επιστημονική της κατάρτιση και την ιδιαίτερη αγάπη της για την αρχαιολογία και την έρευνα…»
Αμφισβητήθηκε αν η Ελλ. Κυβέρνηση ζήτησε να διακοπεί το ανασκαφικό έργο της κ. Σουβαλατζή. Δεν θα αναφερθώ στις αντιφάσεις της τότε Κυβέρνησης σε επτά περίπου ερωτήσεις βουλευτών όλων των κομμάτων της τότε αντιπολίτευσης ως προς το αν έδωσε εκείνη οδηγία διακοπής, αρκούμαι στην απάντηση του Υπουργού Πολιτισμού κ. Ευαγγ. Βενιζέλου στην επερώτησή μου που συζητήθηκε στη Βουλή την 6-6-1997. «…. εγώ…. έχω δώσει οδηγία στην Πρεσβεία μας στο Κάιρο να δηλώσει στις Αιγυπτιακές αρχές ότι εμείς δεν υιοθετούμε την ανασκαφή αυτή ως Κρατική».
Επισκέφθηκα τον Πρέσβη της Αιγύπτου στην Ελλάδα, ο οποίος μου επιβεβαίωσε την πληροφορία που είχε ότι «η διακοπή του έργου ήταν αίτημα της Ελληνικής Κυβέρνησης».
Ως προς το τάφο: Είναι εμφανή, τα τρία φρούρια που τον περιβάλλουν. Τα δύο από αυτά από τους εντόπιους άκουσε ότι φέρουν ελληνικά ονόματα. Στο εκεί ταφικό μνημείο βρήκε τον κλειστό διάδρομο με το Πρόπυλο, το Διάδρομο, τον Τριθάλαμο, τον Δωρικό Θριγκό που περιτρέχει όλο το κτίσμα, τα γωνιακά τρίγλυφα, το οκτάκτινο αστέρι, τον ηλιακό δίσκο, τα φύλλα Βαλανιδιάς, τις Μακεδονικές ασπίδες, τους ολόγλυφους λέοντες, τον οφθαλμικό του ήλιου. Όλα αυτά δημιουργούν την πεποίθηση ότι βρισκόμαστε στον τάφο του Μεγ. Αλεξάνδρου. Απέμεινε η εκσκαφή του νεκρικού θαλάμου και ΔΙΑΚΟΠΗΚΕ!!! Προστίθεται ότι υπάρχουν εκεί και τρεις επιγραφές, με τη ρητή αναφορά του ονόματος ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΜΜΩΝΟΣ ΡΑ, όπως η κ. Σουβαλτζή το διάβασε και το ερμηνεύει.
Αλλά ακόμα και αν δεν είναι ο τάφος του Μεγ. Αλεξάνδρου και «πρόκειται περί τάφου ή ναού του πιο παλιού και πιο σημαντικού της Ελληνικής περιόδου» κατά τον Γ. Παπανδρέου (σε ερώτηση Ψωμιάδη), η είναι «ένας μακεδονικός τάφος διαστάσεων πενήντα ένα επί δώδεκα, δύο επιγραφές της περιόδου του Πτολεμαίου του Α’, μια Ρωμαϊκή επιγραφή», τι ήθελαν οι Κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ να διακόψουν την ανασκαφή; Μήπως το αρχαιολογικό κατεστημένο, στο οποίο δεν ανήκε η κ. Σουβαλτζή; Ή μήπως τους ενοχλούσε το ότι η Ελλάδα «έφθασε» 300 χιλιόμετρα στη Β. Αφρική από τις ακτές της Μεσογείου; Θα έλεγα τελειώνοντας ότι πρόκειται για μία άκρως ανθελληνική συμπεριφορά, για την οποία ευχαριστημένοι θα είναι μόνον οι Σκοπιανοί, που κι’ αυτό το γεγονός θέλησαν να το οικειοποιηθούν επισκεπτόμενοι τον τάφο μετά την εξαγγελία της ανεύρεσής του.
Και μια τέτοια νοοτροπία εξηγεί και τις αντιδράσεις στην επίσκεψη του Πρωθυπουργού της Ελλάδος στο ιερό του ΡΑ - ΑΜΜΩΝΟΣ ΔΙΑ, για τον οποίο πίστευε ο Έλληνας Μεγ. Αλέξανδρος ότι ήταν πατέρας του και εκεί ήθελε να ενταφιαστεί.