Υπογεννητικότητα και αντιπαραγωγικό μοντέλο

Από τον Πέτρο Γκιζίνο, ελεύθερο επαγγελματία
Ακούω συχνά σε συζητήσεις: «Οι νέοι δεν κάνουν οικογένεια», «οι νέοι δεν έχουν όρεξη να δουλέψουν», «οι νέοι έχουν υψηλά στάνταρς». Η αλήθεια είναι πως πράγματι οι νέοι δεν επιδιώκουν πια νωρίς οικογένεια στη ζωή τους. Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat για το 2022 δείχνουν την Ελλάδα να έχει τον 3ο γηραιότερο πληθυσμό στην Ε.Ε. (46,1 έτη), ενώ -σε σχέση με το 2001- η διάμεση ηλικία έχει αυξηθεί κατα 7,1 χρόνια! Τι συμβαίνει, όμως, και τα ζευγάρια δεν κάνουν το επόμενο βήμα;

Διαβάζουμε και ακούμε καθημερινά για το «οικονομικό θαύμα» της Ελλάδας, για την επενδυτική βαθμίδα (που μακροπρόθεσμα μπορεί να δώσει σοβαρό μπουστάρισμα) και τις επενδύσεις που γίνονται σε ακίνητα, στη νεοεισαχθείσα μετοχή του αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος» στο χρηματιστήριο, όπως και στο ενεργειακό κομμάτι των ΑΠΕ. Οδηγούν, όμως, αυτοί οι οικονομικοί δείκτες σε ευημερία διευκολύνοντας τη δημιουργία οικογένειας για τα νέα ζευγάρια; Δυστυχώς όχι. Τα μέτρα μόνο στοχευμένα και επιδραστικά δεν είναι. Όσο δεν υπάρχουν σοβαρές παραγωγικές επενδύσεις σε τεχνολογίες, σε μεταποίηση, στον πρωτογενή τομέα, ο πολίτης θα συνεχίζει να προσμετρά στα έξοδά του και το παραμικρό. Βάζοντας στο «βάθρο» της συζήτησης και τον πληθωρισμό, που πλήττει τα μεσαία και χαμηλότερα νοικοκυριά, η ανάπτυξη αυτή καρπώνεται, κυρίως, από ένα 30% του πληθυσμού. Μια γερασμένη χώρα, που κάθε χρόνο η σχέση γεννήσεων/θανάτων έχει αρνητικό πρόσημο, είναι δύσκολο να είναι ανταγωνιστική σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. και αυτό διότι δεν υπάρχει το κατάλληλο εργατικό δυναμικό που μπορεί να παράξει στο μέγιστο προϊόντα για κατανάλωση, ειδικά υψηλής αξίας, που θα εκτοξεύσει το ΑΕΠ της χώρας. Η Κυβέρνηση/Πολιτεία είναι αυτή που πρέπει να δώσει κίνητρα που θα διευκολύνουν τη ζωή των ζευγαριών, και όχι αστεία ποσά των 2.400 ευρώ εφάπαξ. Κίνητρα όπως ο θεσμός της κοινωνικής κατοικίας ή η εύρεση φθηνής στέγης, ώστε να μειωθούν τα μηνιαία έξοδα που -με τα σημερινά δεδομένα-φαίνεται πως πάνω από το 40% του μισθού καταλήγει στα έξοδα του σπιτιού.
Ένα ακόμα μεγάλο «αγκάθι» είναι η αντιμετώπιση των γυναικών στον εργασιακό χώρο, οι οποίες δυσκολεύονται να βρουν εργασία (14,8% είναι άνεργες), ενώ οι λόγοι για αυτό ποικίλλουν. Ένας από τους πιο συχνούς λόγους είναι ότι οι εργοδότες φοβούνται για ενδεχόμενη εγκυμοσύνη, καθώς -στην περίπτωση αυτή- συνεχίζουν να αμείβουν την εργαζόμενη, παρά το γεγονός πως βρίσκεται σε άδεια. Με στοχευμένα μέτρα, το κράτος πρέπει να ενισχύσει τη μητρική άδεια (αλλά και την πατρική) τόσο σε χρονική διάρκεια όσο και με κίνητρα που θα μπορέσουν να κάνουν τις επιχειρήσεις να ελαφρυνθούν από τέτοιου είδους άγχη. Τέλος, σημαντικό στοιχείο είναι ο γονιός να εργάζεται, να μην προβληματίζεται για το πού θα αφήσει το παιδί του, με ολοήμερα σχολεία να λειτουργούν και με δωρεάν Παιδικούς Σταθμούς από τη βρεφική ακόμη ηλικία, να μπορεί να νιώσει πρωτίστως ασφάλεια και δευτερευόντως ελευθερία τόσο στην «τσέπη» του όσο και στη ζωή του.