Στο πλευρό των αγροτών, αλλά με αστερίσκους

Από τον Κώστα Γιαννούλα

Τούτες τις μέρες και με αφορμή τις κινητοποιήσεις των αγροτών ο νους μου τρέχει στα περασμένα και αναπολεί, όσα έζησα κατά την περίοδο των παιδικών μου χρόνων στην περιοχή του Πυργετού, όπου και γεννήθηκα το 1950.

Θυμάμαι, τότε, τον κολίγα τον παππού μου, ο οποίος το 1923 επί Βενιζέλου, που καταργήθηκαν και μοιράστηκαν τα τσιφλίκια της περιοχής, απέκτησε κλήρο τριακοσίων, περίπου, στρεμμάτων, γιατί ήταν πολύτεκνος με επτά παιδιά. Θυμάμαι, επίσης, το μακαρίτη τον πατέρα μου, που κληρονόμησε, κάποια στιγμή, περί τα 40 στρέμματα απ’ τον πατέρα του, αλλά και τις πρωτόγονες και άθλιες συνθήκες εκμετάλλευσής της, αφού η εργασία ήταν, τότε, χειρωνακτική και η μόνη βοήθεια προέρχονταν από άλογα, κυρίως, αλλά και από μουλάρια και βόδια. Σ’ αυτά τα λίγα στρέμματα, λοιπόν, καλλιεργούσε, επί χρόνια, διάφορα αγροτικά προϊόντα, ζωοτροφές, αλλά και ένα μικρό αμπέλι και μπαξέ για τις ανάγκες του σπιτιού, κυρίως. Και για να συμπληρωθεί η εικόνα του αγροτικού εκείνου νοικοκυριού, ορισμένα οικόσιτα ζώα και πτηνά εξασφάλιζαν στην οικογένεια τα δικά τους προϊόντα, ενώ οι αγροτικές συντάξεις ξεκίνησαν πενιχρότατες, μόλις, στα τέλη της δεκαετίας του 1960.
Τα θυμάμαι όλα αυτά, γιατί, από τότε μέχρι σήμερα, έγιναν πολλές βελτιωτικές αλλαγές στη ζωή της αγροτιάς. Τα υποζύγια, σιγά ­ σιγά, αντικαταστάθηκαν απ’ τα τρακτέρ και η χειρωνακτική καλλιέργεια έγινε μηχανική και ποτιστική και, έτσι, βελτιώθηκε το αγροτικό εισόδημα, χωρίς αυτό να σημαίνει, ότι έπαψε το επάγγελμά του αγρότη να είναι σκληρό και εκτεθειμένο στις καιρικές συνθήκες. Στην πορεία προέκυψαν, ακόμη, οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις και η στήριξη προϊόντων απ’ τις φυσικές καταστροφές με παράλληλες, όμως, υποχρεώσεις. Κτήματα άλλαξαν χέρια, γιατί, εν τω μεταξύ, προέκυψε η αστυφιλία, άλλα απ’ αυτά νοικιάζονται και δίνουν ένα εισόδημα στους ιδιοκτήτες τους, ενώ τείνει μειούμενος ο αγροτικός πληθυσμός, γιατί, πέραν των δυσκολιών του αγροτικού επαγγέλματος, πολύς κόσμος μαθαίνει γράμματα και επιλέγει νέα επαγγέλματα.
Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, υπάρχουν, σήμερα, οι κατ’ επάγγελμα μικροϊδιοκτήτες και μικροκαλλιεργητές γης, που είναι και οι περισσότεροι, οι οποίοι προσπαθούν να τα φέρνουν βόλτα με μεγάλη δυσκολία. Υπάρχουν, επίσης, οι μικροϊδιοκτήτες, που επιλέγουν να ασχολούνται, αποκλειστικά και μόνο, με δυναμικές καλλιέργειες και, κάτω από προϋποθέσεις, βγάζουν ένα καλό μεροκάματο, αλλά και οι αγρότες, που αυξάνουν τη γη τους με ενοικιαζόμενα χωράφια και λειτουργούν ως επιχειρηματίες, όπως και οι μεγαλοϊδιοκτήτες γης, που είναι, πλέον, ελάχιστοι. Υπάρχει, όμως, και μια κατηγορία δημοσίων ή ιδιωτικών υπαλλήλων, οι οποίοι παριστάνουν, παράλληλα, και τους αγρότες, γιατί διαθέτουν και κάποιο χωράφι ή κάποιο περιβόλι.
Όλοι αυτοί, που ανέφερα, δε βρίσκονται στην ίδια μοίρα. Ειδικά, η τελευταία κατηγορία και όσοι καλλιεργούν πολλά στρέμματα ως επιχειρηματίες, βρίσκονται σε πιο πλεονεκτική θέση έναντι των υπολοίπων και, γι’ αυτό, χρειάζονται, ίσως, διαφορετική αντιμετώπιση. Δεν πρέπει, άλλωστε, να ξεχνάμε, ότι σε προηγούμενες αγροτικές κινητοποιήσεις κάποια κόμματα και πολίτες τοποθετούνταν υπέρ ή κατά του αγώνα των αγροτών με βάση, το πόσο μεγάλη ήταν η ιπποδύναμη των τρακτέρ τους και πόσα στρέμματα καλλιεργούσε ο αγρότης. Δεν πρέπει να ξεχνάμε, επίσης, ότι οι πρόσφατες πλημμύρες στη Θεσσαλία δημιούργησαν σε αγρότες, κτηνοτρόφους και άλλους κατοίκους της περιοχής πρόσθετες και πάρα πολύ μεγάλες καταστροφές, που χρειάζονται άμεση αποκατάσταση και ιδιαίτερη μέριμνα.
Βρίσκεται, βέβαια, σε εξέλιξη μια, ακόμα, κινητοποίηση των αγροτών, που έχει και πανευρωπαϊκό χαρακτήρα. Το τι θα κάνει το Ευρωκοινοβούλιο, μας αφορά, αλλά, έμμεσα. Σημασία έχει, τι κάνει η ελληνική κυβέρνηση και η αντιπολίτευση, αλλά και τι στάση κρατούμε οι πολίτες, που υφιστάμεθα τις συνέπειες του αγώνα τους. Και επειδή ο Πρωθυπουργός, κατά την πρόσφατη συνάντηση με αντιπροσωπεία αγροτών στο μέγαρο Μαξίμου, έδωσε στο σύνολο των αγροτών αυτά, που διατείνεται, ότι μπορούσε να δώσει, πρέπει, τώρα, να ασχοληθεί, περισσότερο, με όλους τους Θεσσαλούς πλημμυροπαθείς, προκειμένου αυτοί να είναι σε θέση να καλλιεργούν και να παράγουν προϊόντα. Πρέπει, επίσης, η αντιπολίτευση να παύσει να καλλιεργεί ψεύτικες προσδοκίες υποσχόμενη στους πάντες τα πάντα, γιατί οι μνήμες απ’ τα μνημόνια είναι, ακόμα, νωπές. Πέραν τούτου, δεν πρέπει να ξεχνάμε, ότι το πρόβλημα της ακρίβειας και του πληθωρισμού, που επικαλούνται στον αγώνα τους οι αγρότες, πλήττει και επηρεάζει, αρνητικά, τη ζωή όλων μας.
Και επειδή ξέρουμε, πού καταλήγει, συνήθως, το σύνθημα του «όλα ή τίποτα», μια τακτική αναδίπλωση του αγώνα των αγροτών απαλλαγμένη από σκοπιμότητες θα ήταν, ίσως, η πιο ενδεδειγμένη αυτή τη στιγμή, προκειμένου να μη χάσουν το δίκιο τους.