Από τον Στέφανο Παπαγεωργίου
Στην αποτυχία της Ελληνικής Κυβέρνησης του Αλέξανδρου Παπάγου για να μη συζητηθεί η προσφυγή του Κυπριακού στη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. στις 20 Αυγούστου 1954, εκτός των άλλων εμποδίων και κυρίως η αρνητική στάση των Η.Π.Α. και της Αγγλίας στο δίκαιο αίτημά μας για την ένταξη της Κύπρου στον Ο.Η.Ε., συνετέλεσε και το γεγονός ότι οι Τούρκοι αντιπρόσωποι έβαλαν τον μουφτή της Λευκωσίας, λίγο πριν αρχίσει η συζήτηση στην ολομέλεια, να περιφέρεται στους διαδρόμους του Ο.Η.Ε., διαμαρτυρόμενος για την τύχη των Τουρκοκυπρίων στην Κύπρο. Αυτό το περιστατικό ίσως ήταν η αιτία ώστε 49 χώρες να ψηφίσουν να μη γίνει συζήτηση για την Κύπρο και καμία εναντίον, ενώ 11 χώρες απείχαν.
Έτσι: «Ο Ο.Η.Ε. δεν πήρε απόφαση. Η Αγγλία έριξε το βάρος της, με τη συμπαράσταση της Αμερικής, για να αναβληθεί η συζήτηση. Αλλά ο Παπάγος δήλωσε: Το προσεχές έτος (1955) θα επανέλθωμε. Και θα εμφανισθώ εγώ ο ίδιος ενώπιον του Ο.Η.Ε. δια να υποστηρίξω την προσφυγήν» (βιβλ. 1, σελ. 243)
Δεν μπόρεσε όμως δυστυχώς να πραγματοποιήσει αυτήν την υπόσχεση διότι αρρώστησε βαριά με μία ασθένεια όπου οι καλύτεροι ιατροί της Ελλάδας δεν μπόρεσαν να διαγνώσουν, διότι: « Μία μυστηριώδης ασθένεια άρχισε να κατατρώγει τον πρωθυπουργό. Και βαθμιαία τον εξάντλησε, τον εξουθένωσε, τον έριξε ανίσχυρο στο κρεβάτι της οδύνης, ώσπου να αφήσει την τελευταία πνοή του. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίστηκαν τον Οκτώβριο του 1954, ενώ εκτελούσε εθιμοτυπικό ταξίδι στην Ιβηρική χερσόνησο (Ισπανία, Πορτογαλία). Ήταν καλά στην υγεία του ως τότε... Στο ταξίδι της Ιβηρικής εξεδήλωσε πολλά απροσδόκητα συμπτώματα, κυριότερο από τα οποία ήταν η πλήρης ανορεξία… Αναγκάστηκε, τον Μάρτιο του 1955, να καταφύγει στην κλινική του καθηγητή Λέφνερ της Ζυρίχης από όπου επέστρεψε στο τέλος του μηνός ωχρός και κάτισχνος χωρίς και πάλι να γίνει διάγνωση. Και τότε άρχισε με αργό ρυθμό το τραγικό φινάλε. Ο στρατάρχης έφθινε ακατάσχετα και μυστηριωδώς, κλεισμένος στο σπίτι του στην Εκάλη» (βιβλ. 1, σελ. 244).
Σε όλη τη διάρκεια της νοσηλείας του την κυβέρνηση εκπροσωπούσαν οι δύο αντιπρόεδροι Στέφανος Στεφανόπουλος και Παναγιώτης Κανελλόπουλος. Με την ασθένεια και την απουσία του πρωθυπουργού της χώρας στα εσωτερικά και εξωτερικά προβλήματα οι δύο αντιπρόεδροι δεν μπορούσαν να πάρουν σοβαρές αποφάσεις. Σε κάθε κυβερνητική απόφαση χρειαζόταν η υπογραφή του πρωθυπουργού και ο άρρωστος Παπάγος ανταποκρινόταν υποβασταζόμενος και πολλές φορές πλαστογραφούσαν την υπογραφή του, κατά την άποψη της αντιπολίτευσης. Όταν ο Μακάριος ήρθε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1955 δήλωσε στους κυβερνητικούς ότι: «Θέλω να συνεννοηθώ απευθείας με τον στρατάρχη. Θέλω να δω τον ίδιο τον πρωθυπουργό... ». Η αξίωσή του να συναντήσει προσωπικά τον Παπάγο δεν ήταν δυνατόν να απορριφθεί. Και στις 6.30 το απόγευμα στις 14 Ιουλίου 1955, ο εθνάρχης έμπαινε στην έπαυλη, που έκρυβε τον Μεγάλο Ασθενή. Βρέθηκε όμως μπροστά σε ένα ασπροντυμένο φάσμα. Ο Παπάγος, σκιά του εαυτού του ήταν σωριασμένος σε μία πολυθρόνα και δεν μπόρεσε να σηκωθεί για να τον χαιρετίσει. Όταν ο Μακάριος του ανέπτυξε το θέμα, ο πρωθυπουργός με την εξαντλημένη μόλις ακουόμενη φωνή του είπε: «Θα πάμε εις τα Ηνωμένα Έθνη μακαριώτατε» (βιβλ. 2, σελ. 190).
Η προσφυγή στον Ο.Η.Ε. για το Κυπριακό υποβλήθηκε από την Ελλάδα στις 25 Ιουλίου 1955, όπου η 10η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. θα άρχιζε τις εργασίες της στις 20 Σεπτεμβρίου 1955. Έτσι ο Στεφανόπουλος αντιπρόεδρος και υπουργός Εξωτερικών στις 19 Σεπτεμβρίου που πετούσε για Νέα Υόρκη, την ίδια μέρα ο άλλος αντιπρόεδρος και υπουργός Εθνικής Άμυνας Κανελλόπουλος δεχόταν στο γραφείο του τον πρεσβευτή των Η.Π.Α. ο οποίος του επέδωσε επιστολή του Υπουργού Εξωτερικών των Η.Π.Α. Φόστερ Ντάλες για να αποσύρει η Ελλάδα την προσφυγή στον Ο.Η.Ε. προειδοποιώντας τον ότι η Αμερική θα ψήφιζε κατά της Ελλάδας. Η απάντηση του Κανελλόπουλου μετά από συνεννόηση με το υπουργικό συμβούλιο ήταν «Όχι». Όταν ο Στεφανόπουλος έφτασε στη Νέα Υόρκη και εγκαταστάθηκε στον ουρανοξύστη του Ο.Η.Ε., δέχτηκε αμέσως τον ίδιο τον Ντάλες που του είπε ότι πρέπει η Ελλάδα να αποσύρει την προσφυγή για την ένταξη της Κύπρου στον Ο.Η.Ε..
Και η απάντηση του Στεφανόπουλου ήταν ίδια με του Κανελλόπουλου στην Αθήνα: «Όχι».
«Ο Ντάλες πραγματοποίησε την απειλή του. Οι Ηνωμένες Πολιτείες εκείνα τα χρόνια κυριαρχούσαν στον Ο.Η.Ε. και δεν δυσκολεύτηκαν την ήττα της Ελλάδας. Την 21η Σεπτεμβρίου η Γενική Επιτροπή των 15 κρατών καταψήφισε την ελληνική προσφυγή με ψήφους 7 κατά, 4 υπέρ και 4 αποχές. Την 23η Σεπτεμβρίου 1955 και στη Γενική Συνέλευση η Ελλάδα δέχθηκε νέο πλήγμα: Η προσφυγή θα απορριφθεί με 28 ψήφους κατά, 22 υπέρ και 18 αποχές» (βιβλ. 1, σελ. 246).
Σε αυτήν τη Γενική Συνέλευση κατά της προσφυγής ήταν η Αυστραλία, η Γαλλία, η Δανία, το Βέλγιο, η Τουρκία, οι Η.Π.Α. κ.ά. Υπέρ ψήφισαν η Αργεντινή, η Λιβύη, η Τσεχοσλοβακία, η Πολωνία, το Μεξικό, η Ελλάδα, ο Λίβανος, η Σοβιετική Ένωση, η Αίγυπτος κ.ά. Αποχή τήρησαν η Ινδία, το Ισραήλ, η Κίνα, το Ιράν, οι Φιλιππίνες κ.ά.
Ο Παπάγος 10 μέρες μετά την απόρριψη της προσφυγής στον Ο.Η.Ε., πέθανε στις 4 Οκτωβρίου 1955. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
1) «Ξενοκρατία στην Ελλάδα», Περιοδικό Επίκαιρα, Αθήνα 1975.
2) «ΤΑ ΦΟΒΕΡΑ ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ», Σόλων Γρηγοριάδης, Εκδ. ΦΥΤΡΑΚΗΣ, Αθήνα 1979
