Η γοητεία της γενέτειρας

Από την Κωνσταντίνα Κότση,
ποιήτρια, μέλος της ΕΛΟΣΥΛ

Η συνοικία βρίσκεται στην άκρη της πόλης. Για να φθάσεις εκεί υπάρχουν τρεις διαφορετικοί δρόμοι. Ο πρώτος είναι από τον «Μύλο του Παπά». «Γνωστός στη Λάρισα όπου για χρόνια έκανε το στάρι αλεύρι, ο μοναδικός παλιά», Ο δρόμος αυτός περνά μπροστά απ’ τον Μύλο και είναι πολυσύχναστος.
Μετά πάμε απ’ τη μεριά της γέφυρας του Αλκαζάρ παίρνοντας ίσια τον δρόμο της άκρης του Πηνειού θα μας οδηγήσει στους Αμπελόκηπους. Ο δεύτερος είναι αυτός.

Ο τρίτος είναι να κατέβεις αρκετές σκάλες ξεκινώντας απ’ τον λόφο του Φρουρίου προς τα κάτω, φθάνοντας στην οδό Γεωργιάδου, τη διασχίζεις κι αφού περπατήσεις λίγα μέτρα ακόμα, αντικρίζεις τον μεγαλοπρεπή ναό της Παναγίας - Ζωοδόχου Πηγής, η Κοίμηση, η Υπαπαντή, τα Εισόδια της Θεοτόκου, γιορτάζει πολλές φορές τον χρόνο, πολλοί πιστοί έρχονται στη χάρη Της.
Απέναντι ακριβώς από την εκκλησία, λοιπόν, βρίσκεται το πατρικό μου σπίτι, μέσα σ’ ένα δρομάκι στενό και σε πάει ίσια στο ποτάμι του Πηνειού, όπου όλες οι παιδικές αναμνήσεις μου είναι μαζί του, μιας και ήταν τόσο κοντά μας.
Θυμάμαι σαν φούσκωνε τον χειμώνα από τα νερά που μάζευε περνώντας όλο τον θεσσαλικό κάμπο, σκούρος, θολός, ορμητικός, ερχόταν κι έφθανε ως το χείλος του τσιμεντένιου τείχους που ήταν σας άκρες του, κι έλεγες «τώρα θα ξεχειλίσει, να βγει να μας πνίξει». Ζούσαμε για μέρες μ’ αυτήν την αγωνία.
Αλλά σαν από θαύμα, η στάθμη του νερού σιγά σιγά υποχωρούσε και η συνοικία ανάσαινε.
Όμως, κάποτε, όπως αναφέρουν οι παλιοί, το ποτάμι βγήκε έξω, μπήκε στα σπίτια κι έγινε μεγάλη ζημιά.
Τώρα, ευτυχώς, δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος, καθώς έγιναν και γίνονται αντιπλημμυρικά έργα. Πέρα απ’ αυτά το ποτάμι είχε και έχει και τα καλά του, για μας που ζούσαμε κοντά του. Μπαίνοντας η άνοιξη ήταν κάτι το μοναδικό από την ομορφιά της φύσης.
Πράσινο παντού γέμιζε τις όχθες του. Γεμάτες από κάθε είδους φυτών. Μυρτιές να καθρεφτίζονται, να λούζονται στα νερά του. Πολύχρωμα αγριολούλουδα, αρώματα, χρώματα της πλούσιας βλάστησης, αεράκι ποταμίσιο μαζί με το κελάηδισμα των αμέτρητων πουλιών, κρυμμένα στα κλαδιά των πυκνών δέντρων. Το φύλλωμά τους μία όαση δροσιάς σαν έφθανε γρήγορα τo καλοκαίρι.
Η ζέστη αφόρητη, τα μεσημέρια θα γινόταν και κανένα μπανάκι, στα κρυφά, γιατί τ’ απαγόρευαν οι γονείς ρητά. Τα νερά ήταν βαθιά κι είχαν ρουφήχτρες, έτσι τις λέγαμε, μπορούσαν να σε παρασύρουν στον πάτο εύκολα. Είναι γνωστό το κολύμπι στο γλυκό νερό είναι διαφορετικό από το του αλμυρού, αυτό σε σηκώνει, το άλλο δύσκολο θέλει δεινό κολυμβητή. Δεν ήταν λίγα άτομα που πνίγηκαν. Χάθηκαν εκεί, αφού δεν ήξεραν καλό κολύμπι. Αγόρια συνήθως, γιατί ήταν πιο ζωηρά. Εμάς τα κορίτσια μας αρκούσε μια βόλτα στο ανάχωμα βλέποντας το ποτάμι από μακριά, σπάνια να κατεβούμε κάτω.
Αυτά για το ποτάμι, ας το αφήσουμε για να σας πάω στη συνέχεια, σ’ ένα δρόμο, που περνά ακριβώς απ’ το πίσω μέρος της εκκλησίας και βρίσκεται στην καρδιά της συνοικίας.
Πριν χρόνια ήταν απλησίαστος, κακόφημος, σύχναζαν άνθρωποι με χασίς, πόρνες, μικρομάγαζα με μεθυσμένους, χαμόσπιτα, βρωμιά, τσιγγάνοι. Αλλά ζούσαν εκεί και οι γνωστοί ρεμπέτες που έγραψαν τραγούδια κι ιστορία, τα ρεμπέτικα.
Εγώ μικρή τότε, σπάνια να περάσω, ως ποτέ, δεν επιτρέπονταν στα καλά κορίτσια.
Έτσι, λοιπόν, πήραν κακό όνομα τα «Ταμπάκικα». Αυτή ήταν η αρχική ονομασία της συνοικίας. Γιατί πριν πολλά χρόνια γινόταν εκεί επεξεργασία δερμάτων. Πάνω σε ξύλινες τετράγωνες τάβλες - ταμπάδες κάρφωναν προβιές ζώων να ξεραθούν στον ήλιο καλά, μετά δεν ξέρω τι για ακριβώς ακολουθούσε, ώστε να γίνει το δέρμα έτοιμο για υποδήματα και ό,τι άλλο από αυτό. Δεν ήταν κι εύκολη δουλειά, απαιτούσε πολύ κόπο και χρόνο. Ταμπάδες - Ταμπάκικα βγήκε το όνομα από κει και στη συνέχεια έγινε κακόφημη, καθώς έγινε κι ένα φονικό με ένα παιδί ξένο που ήρθε εδώ κάνοντας τη θητεία του στην Αεροπορία. Θυμάμαι ν’ ακούω για έναν σμηνίτη που βρέθηκε νεκρός μέσα σ’ εκείνα τα μαγαζιά. Δεν γνωρίζω τους λόγους του φονικού αυτού.
Έφταιξε κι αυτό να γίνει ο φόβος κι ο τρόμος των ανθρώπων της πόλης. Όταν συνήθως με ρωτούσαν πού μένω, απαντούσα κάτω στην Παναγία, ντρεπόμουν ν’ αναφέρω τα Ταμπάκικα. Στο μεταξύ, να σας πω την ονομασία Αμπελόκηποι η συνοικία την πήρε αργότερα από τα αμπέλια, κήπους γεμάτη ήταν η περιοχή. Απ’ την εκκλησία και πέρα μέχρι το ανάχωμα. Έτσι τη βρήκαν οι δικοί μου όταν ήρθαν για πρώτη φορά, άκουσα από κείνους και τα μεταφέρω. Λίγο αργότερα πουλήθηκαν, τα μοίρασαν σε οικόπεδα.
Χτίσανε σπίτια χωρίς άδειες οικοδομής, όπου ήθελαν δίχως σχέδιο. Οπότε είναι εύκολο να καταλάβει κανείς πόσο κακή ρυμοτομία έχει. Στενά δρομάκια μετά βίας περνά ένα αυτοκίνητο. Πολλές κατοικίες καινούργιες, ωραίες, όμως ούτε μια σπιθαμή γης κενή. Πυκνοκατοικημένη δίχως αέρα. Ευτυχώς έχει μια μικρή πλατεία να ανοίγει την περιοχή και λίγο πράσινο που της λείπει.
Στη συνέχεια, ας δούμε τι έγινε μ’ εκείνον τον δρόμο. Με τον καιρό αυτός καθάρισε από τα κάθε λογής παλιόσπιτα, γκρέμισαν, έκλεισαν τα μαγαζιά, καθάρισε ο χώρος και έγιναν μονοκατοικίες μ’ αυλές γεμάτες λουλούδια, χαίρεσαι να περνάς. Έγινε κι ένα μεγάλο πάρκο για να παίζουν τα παιδιά όλης αυτής της γειτονιάς, της γειτονιάς μου. Που αποτελεί πόλο έλξης τώρα πια, γιατί είναι τόσο κοντά στο κέντρο της πόλης. Για αγορά μόνιμης κατοικίας κι άλλων επενδύσεων.
Τελειώνοντας, δεν θα παραλείψω να αναφέρω πως για πολλά χρόνια αποτελούσε στολίδι στη συνοικία η γνωστή ταβέρνα «Ψάθα», τώρα έχει κλείσει προ πολλού. Η οποία συγκέντρωνε όλο τον καλό κόσμο της Λάρισας, με την πλούσια κουζίνα της και τον όμορφο διακοσμημένο χώρο της.
Αυτά για την αγαπημένη μου γειτονιά. Εκεί που έζησα τα καλύτερά μου χρόνια.