έβαψε τη θάλασσα με το χρώμα του χώματος. Είναι ένα χρώμα άσχημο, καφετί, πραγματικός λεκές στον γαλανό καμβά του Αιγαίου. Κουρασμένοι οι άνθρωποι που πλήρωσαν τη μανία της φύσης. Πληγωμένοι, θυμωμένοι, κατεστραμμένοι - όσα επίθετα κι αν πεις μέσα είσαι, προσπαθούν να συνέλθουν. Προσπαθούν να σκεφτούν τη ζωή τους από δω και πέρα, μια ζωή που αλλιώς την είχαν φανταστεί ως τότε. Στη Φαλάνη ας πούμε, η ζωή ήταν τόσο ήρεμη, τόσο απλή και προβλέψιμη που την έλεγες κι ευτυχισμένη. Όμορφες περιποιημένες μονοκατοικίες. Αυλές γεμάτες λουλούδια και μεράκια. Να κάθεσαι εκεί να χαλαρώνεις με λίγο τσίπουρο και να θωρείς τον απέραντο κάμπο, πράσινο, καταπράσινο τις Άνοιξες, κιτρινισμένο τα καλοκαίρια, και να καρτεράς τη σοδειά. Να φουσκώσουν τα στάρια, να δέσουν καρπό τα βαμβάκια, ν’ ανταμειφθείς για τον κόπο σου. Κι έρχεται μια μέρα που... Πώς γίνεται, αλήθεια, τα άνυδρα αυτά μέρη που τα έδερνε για πολλούς μήνες η ανομβρία να γίνονται ξαφνικά λίμνες, με τα σπίτια να θυμίζουν ...υποβρύχια και οι κάτοικοί τους να έχουν μεταβληθεί σε σύγχρονους νομάδες;
Σάββατο βράδυ. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μιλάει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και, για πρώτη φορά μετά από χρόνια, βάζει το πρόβλημα στις πραγματικές του διαστάσεις. Αυτές που πάντα έβλεπαν κάποιοι Θεσσαλοί, αλλά τους λέγαν γραφικούς. Ότι δηλαδή η Θεσσαλία, ο βασικός σου πυλώνας της αγροτικής παραγωγής, χρειάζεται συνολικό σχεδιασμό στη διαχείριση των νερών της. Δεν γίνεται να αφήνεις ένα τόσο σοβαρό εθνικό κεφάλαιο στην ευθύνη του κάθε βλαχοδήμαρχου που πιέζει την Περιφέρεια για φράγματα τα οποία φυτεύονται χωρίς σχεδιασμό (Μητσοτάκης έφη) και τα οποία σπάζουν πάνω στον πανικό τους για να γλιτώσουν οι ίδιοι, πνίγοντας τους παρακάτω που θα έχουν την ατυχία να βρεθούν στο διάβα του ποταμού. Όχι. Απλά, δεν γίνεται. Το φώναζαν μια ζωή κάτι «τσακάλια» των τοπικών υπηρεσιών Ύδρευσης σαν τον Κώστα Γκούμα, ή τον σχωρεμένο τον Γαλερίδη και τόσους άλλους. Παλιοί και έμπειροι υδρομηχανικοί της περίφημης ΥΕΒ (Υπηρεσία Εγγείων βελτιώσεων) έφαγαν τη ζωή τους αρθρογραφώντας και προσπαθώντας να πείσουν για την ανάγκη μιας ολοκληρωμένης διαχείρισης των νερών της Θεσσαλίας. Αλλά ποιος τους άκουσε; Ποιος καταλάβαινε ας πούμε τον μακαρίτη τον Κουκουλάκη - μηχανικός κι αυτός που, αν και Αθηναίος απ’ τον Βύρωνα, αντιλαμβανόταν τι έπαιζε στον θεσσαλικό κάμπο;
Ο Κουκουλάκης, μια πραγματική «αλεπού» της Αυτοδιοίκησης, αφού πρώτα διετέλεσε Νομάρχης της Κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου στην Καρδίτσα και εν συνεχεία στη Λάρισα, κατανόησε αμέσως ότι η Δυτική Θεσσαλία, εκεί κατά τον Μάρτη που λιώνουν τα χιόνια, «παράγει» τεράστιες ποσότητες νερού που η Ανατολική Θεσσαλία θα χρειαζόταν για να ποτίσει το καλοκαίρι και συνεπώς όφειλε αμέσως να αποθηκεύσει, αν δεν ήθελε να πνιγεί. Εγκαινίασε έτσι μια πολιτική δημιουργίας ταμιευτήρων, μικρών δηλαδή τεχνητών λιμνών, στα παρακάρλια χωριά, που κατασκευάζονταν σχετικά εύκολα και τις οποίες διάφοροι χαχόλοι της εποχής αποκαλούσαν ειρωνικά «μπάρες». Οι «μπάρες» αυτές αποθήκευαν το νερό κι έσωζαν τις καλλιέργειες κάθε καλοκαίρι, λειτουργώντας ταυτόχρονα σαν αποθήκες νερού κάθε χειμώνα που ο Πηνειός είχε ...νεύρα και φούσκωνε απειλώντας πόλεις και χωριά. Από τότε έχουμε να δούμε μια σοβαρή πολιτική διαχείρισης νερού στον κάμπο. Χρόνια και χρόνια χαμένα για τη Θεσσαλία που σερνόταν ανάμεσα στις παλινωδίες των πολιτικάντηδων. Τη μια έβγαινε ο Ανδρέας κι εξάγγελλε εκτροπές του Αχελώου. Έργα μεγάλα, φαραωνικά. Τα άκουγε ο απλοϊκός Θεσσαλός αγρότης και παραληρούσε αποθεώνοντας τον μεγάλο ηγέτη που του έταζε να κάνει τη Θεσσαλία ...Καλιφόρνια. Ξεκίνησαν τα πρώτα έργα, δόθηκαν (όπως αποδείχτηκε «πετάχτηκαν») απίστευτα λεφτά. Μετά ήρθαν άλλες κυβερνήσεις και είδαν τα πράγματα αλλιώς. Φώναζαν οι οικολόγοι, φώναζε η Αντιπολίτευση, στα κάγκελα οι παράγοντες της Αιτωλοακαρνανίας κατά της εκτροπής του Αχελώου, πολύ δεν θέλει. Στην Ελλάδα των ανύπαρκτων μακροχρόνιων σχεδιασμών, όποιος φωνάζει συνήθως δικαιώνεται. Έτσι, το πρότζεκτ «Αχελώος» σερνόταν για χρόνια κι έμειναν τα έργα αυτά να χορταριάζουν. Σήμερα, τα τσιμέντα στις σήραγγες εκτροπής, μετά από σαράντα σχεδόν χρόνια εγκατάλειψης είναι πια σε φάση κατάρρευσης και στις σήραγγες βόσκουν γίδια. Και κανείς δεν θέλει να συζητά πια γι’ αυτήν την πονεμένη υπόθεση. Η λέξη «Αχελώος» πέρασε οριστικά στην ιστορία και γράφτηκε στη συνείδηση των Θεσσαλών ως ένα σύμβολο ανικανότητας και παλινωδιών αυτού του Κράτους, ανέκαθεν ικανού στο να γεννά ...«οράματα» και μεγαλοϊδεατισμούς, που εγκατέλειπε με την πρώτη δυσκολία.
Για να ξεπλύνουν την ντροπή της εγκατάλειψης του Αχελώου, έπεσε στο τραπέζι και η άλλη μεγάλη ιδέα, αυτή της ανασύστασης της Κάρλας που πήγαινε σετάκι με το φράγμα της Γυρτώνης που θα σταματούσε τα νερά του Πηνειού για να τα διοχετεύσει στη νέα λίμνη. Η Γυρτώνη ειδικότερα ήταν μια ιδέα -και μια εμμονή- του Γιώργου Σουφλιά από τη δεκαετία του ’70. Πού βρισκόμαστε σήμερα; Τα έργα πράγματι προχώρησαν, αλλά στην ουσία είναι ημιτελή και υπολειτουργούν. Και, όπως απεδείχθη, αυτή ακριβώς η μη ολοκλήρωσή τους κόντεψε να πνίξει στην κυριολεξία όλα τα παρακάρλια χωριά, ενώ τη Γυρτώνη την έσπασαν για να μην πνιγεί η Λάρισα ακόμη και στο κέντρο της.
Χρειάζεται γενικότερος και μόνιμος σχεδιασμός, λέει τώρα ο Μητσοτάκης, σπεύδοντας να ανακοινώσει την ίδρυση ενός ακόμα Οργανισμού Διαχείρισης Υδάτων της Θεσσαλίας. Είχαν υπάρξει και στο παρελθόν ανάλογοι Οργανισμοί, οι οποίοι κατέληξαν να είναι απλές ...σφραγίδες με αργόσχολους υπαλλήλους. Ποιος ξεχνά για παράδειγμα τον Οργανισμό διαχείρισης ...της λίμνης Κωπαΐδος, που είχε γίνει ανέκδοτο; Ο Οργανισμός λειτουργούσε για πολλά χρόνια με αρκετούς υπαλλήλους, με Δ.Σ., διευθυντές, γραμματείς (και ...Φαρισαίους), με κανονισμό, οργανογράμματα κ.λπ. κ.λπ., μόνο που η λίμνη είχε ...αποξηρανθεί κάτι δεκαετίες πριν, και αντικείμενο, επί της ουσίας, δεν υφίστατο. Μετά ήλθε η ...Τρόικα, που τα είδε όλα αυτά κι αφού ...«καράφλιασε» τραβώντας τα μαλλιά της, επέβαλε την κατάργηση όλων αυτών των Υπηρεσιών - σφραγίδα μπας και γλιτώσει το χρεοκοπημένο Κράτος κανένα φράγκο.
Με τέτοιο ...«ποινικό μητρώο», πώς να πιστέψει κανείς τις τωρινές εξαγγελίες Μητσοτάκη; Θα είναι άραγε ο νέος Οργανισμός κάποια σοβαρή προσπάθεια ή απλή ευκαιρία να βολέψουμε σε πόστα ...πικραμένους πολιτευτές που μας περίσσεψαν από τις εκλογές; Θα δούμε και θα κρίνουμε. Το βέβαιο είναι πως αν και τώρα, μετά από την ...τελευταία ιστορική καταστροφή, δεν γίνει σοβαρή δουλειά απ’ όλους, δεν θα γίνει ποτέ. Και μπορεί οι άνθρωποι, ειδικά στην Ελλάδα, να ξεχνούν εύκολα και να το ρίχνουν ξανά ομαδικά στο σορολόπ, εν τούτοις δεν ξεχνά η φύση. Θα μας την έχει στημένη στη γωνία να μας πνίξει με ακόμα μεγαλύτερη οργή, γιατί, πραγματικά, τέτοιες τιμωρίες αξίζουν στους απερίσκεπτους...
ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΕΣΗΣ alexiskalessis@yahoo.gr
