ευκολία εφευρίσκει “φανταχτερές” λέξεις και επιστρατεύει τις επικοινωνιακές της δεξιότητες. Διαγγέλματα, διαρκείς δηλώσεις, συνεχής εξέταση της κατάστασης –όχι σε υπηρεσιακό επίπεδο, αλλά κυρίως στα τηλεοπτικά πάνελς, δίχως την παραμικρή διάθεση για λήψη σοβαρής απόφασης, δημιουργούν την εντύπωση μιας “σοβαρής ηγεσίας”, με σχέδιο και πρόγραμμα για την αντιμετώπιση της κρίσης και δήθεν εξόδου από τις δυσκολίες της περίπλοκης πραγματικότητας. Και οι λύσεις θα δοθούν ως δια μαγείας από μόνες τους. Ή μία δεύτερη καταστροφή θα αποτελειώσει ό, τι δεν κατόρθωσε η πρώτη. Όταν τον Σεπτέμβριο του 2020 ο «Ιανός» έπληξε τη Θεσσαλία, κι ενώ θα περίμενε κανείς πως η πολιτεία, “συγκλονισμένη” από την καταστροφή, θα έσπευδε να συνδράμει τους πληγέντες και να θωρακίσει την περιοχή με αντιπλημμυρικά έργα, τα οποία θα απέκλειαν το ενδεχόμενο μίας νέας καταστροφής, αυτά δεν προχώρησαν ποτέ, με αποτέλεσμα, τρία χρόνια αργότερα, οι κάτοικοι της περιοχής να έρθουν αντιμέτωποι με νέα προβλήματα και να αφεθούν στο έλεος νέων πλημμυρών. Και πράγματι η σφοδρότητα της κακοκαιρίας «Ντάνιελ» είναι συγκριτικά μεγάλη, και μένοντας αρκετό διάστημα πάνω από τη Θεσσαλία, κατέστησε σχεδόν βέβαιο το γεγονός πως θα προκαλούσε πλημμυρικά φαινόμενα. Ωστόσο, κατέστησε επίσης βέβαιο πως σε πολλές περιπτώσεις η διοίκηση της χώρας επιβάλλεται να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζει διάφορες πρακτικές, οι οποίες συμβάλλουν με τη σειρά τους στο γενικότερο καταστροφικό αποτέλεσμα. Όπως επίσης κατέδειξε και την ανάγκη επένδυσης στην εκπαίδευση και τον συντονισμό των πολιτών σε ζητήματα ασφάλειας και διαχείρισης κρίσεων, όπως οι πλημμύρες.
Εν έτει 2023, ανήμποροι στο έλεος της φύσης, με το κόστος στις ανθρώπινες ζωές να είναι, ακόμη, ανυπολόγιστο, θυμηθήκαμε την έλλειψη επαρκών δυνάμεων προκειμένου να αντιμετωπιστεί μια καταστροφή τέτοιου βεληνεκούς. Μας το θύμισαν με το χειρότερο τρόπο τα εκατομμύρια κατεστραμμένων εκτάσεων της χώρας, εξαιτίας των εκτεταμένων πλημμυρών και των ανεξέλεγκτων πυρκαγιών του καλοκαιριού, οι οποίες έχουν ως κοινό τους παρονομαστή τον τρόπο με τον οποίο έχει οργανωθεί το σύγχρονο ελληνικό κράτος• ένα failedstate, γραφειοκρατικό και πελατειακής αντίληψης, που πάσχει σε επίπεδο θεσμών, δομών, νόμων και διαδικασιών, που “φοβάται” την εφαρμογή οποιασδήποτε τεχνολογίας, η οποία υπάρχει και χρησιμοποιείται εδώ και χρόνια από πολλά κράτη, και που αν δεν αλλάξει, είναι σχεδόν βέβαιο πως θα ξανακαούμε και θα ξαναπνιγούμε.
Γενικά, θεωρούμε πως έχοντας κατοχυρώσει το πολίτευμα όπου η εξουσία πηγάζει από το λαό, ασκείται από το λαό και υπηρετεί τα συμφέροντά του αποτελεί πανάκεια. Στην πραγματικότητα όμως, αυτό που έχει κατοχυρωθεί δεν είναι τίποτα παραπάνω από τις προϋποθέσεις αυτού. Τις προϋποθέσεις για ευημερία, πρόοδο και ανάπτυξη. Λέξεις που ηχούν όμορφα αλλά δεν επιτυγχάνονται αυτόματα. Διότι Δημοκρατικό πολίτευμα πάνω απ’ όλα σημαίνει σεβασμός. Σεβασμός στον άνθρωπο – πολίτη και συνεχής μέριμνα για την καθολική κάλυψη των βιοτικών του αναγκών. Πράγματα που τα θεωρούμε αυτονόητα, αλλά σε καταστάσεις όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα, κατανοούμε πως και τα πιο απλά μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε ερωτηματικά, καθώς δημιουργείται το κατάλληλο υπόστρωμα στήριξης και όχι ένα δίχτυ προστασίας από τα διάφορα προβλήματα. Και φυσικά θεωρείται αυτονόητο ότι σε θέσεις ευθύνης θα βρίσκονται άνθρωποι επαρκώς καταρτισμένοι και σοβαροί. Άνθρωποι - Πολίτες, οι οποίοι, προκειμένου να λειτουργήσει ένα κράτος, μία Πολιτεία, θα έχουν παιδεία, αγωγή και κυρίως ενσυναίσθηση.
Τέτοια φωτεινά παραδείγματα ανθρώπων που κάνουν πράξη τις διακηρύξεις περί σεβασμού της ανθρώπινης υπόστασης αποτελούν όλοι εκείνοι που στις δύσκολες αυτές ώρες στρέφονται ανιδιοτελώς να βοηθήσουν όσους έχουν πληγεί και με αυταπάρνηση ρισκάρουν την ίδια τους τη ζωή για τους συνανθρώπους τους. Δεν υπάρχει τίποτα πιο σωστό και ηρωικό από το να δίνεις τη ζωή σου προκειμένου να σωθούν οι ζωές και οι περιουσίες άλλων. Να αποτελείς την τελευταία ελπίδα για ανθρώπους που μπροστά στην καταστροφή και τον όλεθρο αναζητούν ένα θαύμα.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελλάδα βρίσκεται διαρκώς υπό τη «δαμόκλειο σπάθη» διαφόρων κρίσεων. Οι θυσίες στις οποίες έχει προβεί η ελληνική κοινωνία προκειμένου να αντιμετωπιστούν αυτές είναι αρκετές, ξεπερνώντας συχνά τις δυνάμεις της. Ωστόσο, σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις δίνεται η ιστορική ευκαιρία σε μία γενιά να λάβει τις αποφάσεις εκείνες, οι οποίες καθίστανται ικανές να καθορίσουν τη συνέχεια της• το ποια θα είναι αυτή, αλλά και το ποιόν της. Αναμφίβολα, στη σημερινή συγκυρία βρισκόμαστε σε ένα τέτοιο καίριο σημείο, όπου ο τρόπος και ο χαρακτήρας με τον οποίο θα αντιδράσουμε στις προκλήσεις που μας τίθενται, δύναται να προσδιορίσει όλη την επόμενη ιστορική περίοδο. Το ελληνικό κράτος ιδρύθηκε το 1830, ως ένα κράτος ουσιαστικά υπό επιτροπεία. Και 200 χρόνια μετά, ως τέτοιο πορεύεται, στηριζόμενο πάντα στις πλάτες άλλων. Ίσως έφτασε η ώρα να αναζητήσουμε την “άκρη του νήματος” που θα μας βοηθήσει να αλλάξουμε, τόσο δομικά όσο και ιδεολογικά, ώστε να αποτρέψουμε τη διαφαινόμενη παρακμή μας. Το οφείλουμε στους νεκρούς μας, στις οικογένειές τους, αλλά και στους ίδιους μας τους εαυτούς. Μα πάνω απ’ όλα το οφείλουμε στις γενιές που θα ακολουθήσουν!
* «Σκλάβοι πολιορκημένοι»
Κώστας Βάρναλης
