Η συμβολή του αγροτικού τομέα στη χώρα μας, μάλιστα, είναι πολύ μεγαλύτερη από τη μέση συμμετοχή των αντιστοίχων μεγεθών της Ευρώπης. Συγκεκριμένα, η έκταση των κυρίως αγροτικών περιοχών φτάνει στη χώρα μας στο 82%, όταν στην Ευρώπη των 28 ο μέσος όρος δεν ξεπερνάει το 52%. Επίσης, ο πληθυσμός των αγροτικών περιοχών φτάνει στην Ελλάδα στο 44%, όταν στην Ευρώπη δεν ξεπερνάει το 23%. Ειδικότερα, ο αγροδιατροφικός κλάδος αποτελεί την ατμομηχανή της ελληνικής οικονομίας. Ένα βασικό εργαλείο που διαθέτουν οι παραγωγοί για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων τους είναι ο σχηματισμός και η λειτουργία ομάδων και οργανώσεων παραγωγών. Η συσπείρωση των παραγωγών σε αγροδιατροφικές συνεργατικές ομάδες τους βοηθούν να αντιμετωπίσουν από κοινού τις προκλήσεις της αγοράς, να ενισχύσουν τη διαπραγματευτική τους δύναμη -μέσω της αύξησης του όγκου του διαπραγματευόμενου προϊόντος- σε σχέση με την παραγωγή και την εμπορία, να διευρύνουν τον αριθμό των πιθανών αγοραστών και να μειώσουν το ανά παραγωγό κόστος των συλλογικών επενδύσεων. Οι ομάδες παραγώγων αντιμετωπίζουν με βέλτιστο τρόπο τις προκλήσεις, αλλά και τις δυσκολίες οι οποίες παρουσιάζονται στον αγροδιατροφικό κλάδο σε ένα παγκοσμιοποιημένο οικονομικά περιβάλλον. Ως εκ τούτου, το μέτρο υποστηρίζει τη σύσταση των ομάδων και οργανώσεων παραγωγών, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα χρόνια όποτε προκύπτουν πρόσθετες δαπάνες.
Σύμφωνα με τον Καν. 1308/2013, κάθε Οργάνωση / Ομάδα Παραγωγών επιδιώκει συγκεκριμένο σκοπό, ο οποίος μπορεί να περιλαμβάνει τουλάχιστον έναν από τους ακόλουθους στόχους:
* Την εξασφάλιση του προγραμματισμού της παραγωγής και της προσαρμογής της στη ζήτηση, ιδίως από άποψη ποιότητας και ποσότητας.
* Τη συγκέντρωση της προσφοράς και τη διάθεση στην αγορά των προϊόντων που παράγονται από τα μέλη τους, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης προϊόντων.
* Τη βελτιστοποίηση του κόστους παραγωγής και την απόδοση των επενδύσεων ως προς τα περιβαλλοντικά πρότυπα και τα πρότυπα καλής διαβίωσης των ζώων, καθώς και τη σταθεροποίηση των τιμών παραγωγού.
* Τη διεξαγωγή ερευνών και την ανάπτυξη πρωτοβουλιών με αντικείμενο τις βιώσιμες μεθόδους παραγωγής, τις καινοτόμους πρακτικές, την οικονομική ανταγωνιστικότητα και τις εξελίξεις της αγοράς.
* Την προώθηση και την παροχή τεχνικής βοήθειας για τη χρήση καλλιεργητικών πρακτικών και τεχνικών παραγωγής φιλικών προς το περιβάλλον, καθώς και κατάλληλων πρακτικών και τεχνικών καλής μεταχείρισης των ζώων.
* Την προώθηση και παροχή τεχνικής υποστήριξης για τη χρήση προτύπων παραγωγής, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων και την ανάπτυξη προϊόντων με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης ή προστατευόμενη γεωγραφική ένδειξη ή προϊόντων καλυπτόμενων από εθνικό σήμα ποιότητας.
* Τη διαχείριση των υποπροϊόντων και των αποβλήτων, ιδίως για την προστασία της ποιότητας των υδάτων, του εδάφους και του τοπίου και τη διαφύλαξη ή την προώθηση της βιοποικιλότητας.
* Τη συμβολή στη βιώσιμη χρήση των φυσικών πόρων και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
* Την ανάπτυξη πρωτοβουλιών στον τομέα της προώθησης και της εμπορίας.
* Τη διαχείριση των ταμείων αλληλοβοήθειας.
* Την παροχή της απαραίτητης τεχνικής βοήθειας για τη χρησιμοποίηση των προθεσμιακών αγορών και των ασφαλιστικών συστημάτων.
Τα οφέλη από τις αγροδιατροφικές συμπράξεις είναι η αξιοποίηση αναπτυξιακών προγραμμάτων, όπως τα Σχέδια Βελτίωσης ή ο Αναπτυξιακός Νόμος, η απομείωση του κόστους παραγωγής μέσω της κοινής προμήθειας πόρων, η βέλτιστη διαχείριση της παραγωγής, η επίτευξη καλύτερης τιμής για τα προϊόντα τους μέσω κοινών συμφωνιών με εταιρείες και εμπόρους, η εξασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος, η κοινή αντιμετώπιση των προκλήσεων της αγοράς, η ενίσχυση της δύναμης διαπραγμάτευσης – μέσω της αύξησης του όγκου του διαπραγματευόμενου προϊόντος, η βέλτιστη οργάνωση και προγραμματισμός, η δυνατότητα ενίσχυσης μέσω Επιχειρησιακών Προγραμμάτων, η δημιουργία οικονομιών κλίμακας στην προμήθεια εισροών και υπηρεσιών, η αποδοτικότερη κοινή αξιοποίηση των διαθέσιμων μέσων παραγωγής, ο αυξημένος βαθμός προσβασιμότητας σε νέες τεχνολογίες, η συγκέντρωση της προσφοράς των γεωργικών πρώτων υλών για αύξηση της διαπραγματευτικής δύναμης (με όρους ποσότητας, ποιότητας, χρονικής κλιμάκωσης, κ.λπ.) έναντι επιχειρήσεων του επόμενου κρίκου της εφοδιαστικής αλυσίδας, η παραγωγή πρώτης ύλης βάσει συγκεκριμένων προδιαγραφών που θέτουν οι αγοραστές στο πλαίσιο συμβολαίων και η λειτουργία κοινής υποδομής για συσκευασία/τυποποίηση/επεξεργασία πρώτης ύλης και προώθηση/πώληση αυτής στο χονδρεμπόριο ή στο λιανεμπόριο στην Ελλάδα ή σε επιλεγμένες αγορές του εξωτερικού.
Απαιτούνται γενναίες και άμεσες παρεμβάσεις για την απομείωση του κόστους παραγωγής, την κατάρτιση των γεωργών σε καινοτομικές και περιβαλλοντικά φιλικές μεθόδους παραγωγής, την ορθολογική διαχείριση των εκμεταλλεύσεων με χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, την αναβάθμιση των μηχανισμών συμβουλευτικής στήριξης των αγροτών, την εμφύσηση συνεργατικής κουλούρας στον αγροδιατροφικό τομέα, την προϊοντικοποίηση των τροφίμων και των γεωργικών «θησαυρών» που βγάζει η ελληνική γη ούτως ώστε να μη χάνεται η προστιθέμενη αξία.
Η σύμπραξη αγροτικών επιχειρήσεων θα έχει ως απόρροια την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής αγροτικής οικονομίας στην ευρύτερη αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και εκτός αυτής, η οποία θα προέλθει από τη λειτουργία του μοντέλου της λεγόμενης «τριπλής έλικας», δηλαδή την αγαστή συνεργασία κράτους, αγροδιατροφικών επιχειρήσεων και ακαδημαϊκής κοινότητας. Όπως έλεγε και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος, «το τω σμήνει μη συμφέρον ουδέ τη μελίσση συμφέρει», δηλαδή ό,τι δεν συμφέρει το μελίσσι, δεν συμφέρει και τη μέλισσα.
Στυλιανός-Ειρηναίος Μακρής
Οικονομολόγος-Λογιστής-Σύμβουλος Επιχειρήσεων
ΜΒΑ-MSc στη Λογιστική και τα Χρηματοοικονομικά
