Ο Αριστοφάνης και η προφητεία του για τον μεγάλο εχθρό της Δημοκρατίας

Από τον Σαράφη Ανδρέα, Συντ/χο δάσκαλο

Η εισβολή των οπαδών του Μπολσονάρο σε κυβερνητικά κτήρια στη Βραζιλία και η αντίστοιχη, πριν 2 χρόνια, στο Καπιτώλιο στις ΗΠΑ, δίνουν ένα μεγάλο σήμα κινδύνου για την ύπαρξη της ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ.

Μεγάλο θέμα και πολλοί ειδικοί ανά την υφήλιο δίνουν πολλές εξηγήσεις.
α) Τις μεγάλες οικονομικές ανισότητες (PICETI)
β) Τον καταλυτικό ρόλο των σύγχρονων μέσων ενημέρωσης (διαδίκτυο, twitter, facebook κ.λπ.)
γ) Την επίγνωση ,πλέον, ότι οι χαμηλές τάξεις νιώθουν περιφρονημένες και απαιτούν αναγνώριση (Μ. Sandel, ‘’ H τυραννία της αξιοκρατίας’’)!
Η πιο μεγάλη, όμως, αιτία που διαπερνά τις κοινωνίες διαχρονικά, από τότε που οργανώθηκε η ανθρώπινη κοινωνία, είναι η πολύ εύστοχη επισήμανση του Αριστοφάνη στο έργο του οι ‘’ΝΕΦΕΛΕΣ’’. Στο έργο αυτό ο Αριστοφάνης βάζει να αντιπαλεύουν ο ‘’Δίκαιος Λόγος’’ και ο ‘’Άδικος Λόγος’’, σε μια εποχή που η Δημοκρατία διέρχεται δύσκολες στιγμές και ο ποιητής φοβάται ότι θα καταρρεύσει. Θεωρεί ως αιτία τη γοητεία που ασκεί ο ‘’Άδικος Λόγος’’ επειδή ο ‘’Δίκαιος Λόγος’’ απαιτεί ΠΑΙΔΕΙΑ, ΗΘΟΣ, ΜΕΤΡΟ (Γεωργουσόπουλος). Δηλαδή ο Αριστοφάνης, με απλά λόγια, λέει ότι ο Άδικος λόγος είναι ο λόγος εκείνων που επικαλούνται τα συμφέροντα των απλών ανθρώπων και χρησιμοποιούν την κολακεία, ώστε να τον παρασύρουν σε επιλογές που φαίνονται να είναι υπέρ του, ενώ στην πραγματικότητα είναι εναντίον του. Και Δίκαιος λόγος είναι ο λόγος των ανθρώπων που μπολιάζεται από την παιδεία, το ήθος και το μέτρο (κατεξοχήν πολιτισμικά στοιχεία), που κυριαρχούν μέσα τους και προσπαθούν να δώσουν μια αντικειμενική εικόνα στον λαό.