Στην περίπτωση αυτήν, αφενός οι πολίτες θα έχουν στη διάθεσή τους όλα τα αναγκαία στοιχεία για τις επιλογές τους στις εκλογές, αφετέρου οι μελετητές του υπό εκπόνηση νέου Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) θα γνωρίζουν εάν τα νερά του ταμιευτήρα Συκιάς επί του Αχελώου θα είναι ή όχι διαθέσιμα για την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της Θεσσαλίας, κάτι που θα αναβαθμίσει το επίπεδο ασφάλειας στην περιοχή (αποθέματα για ξηρασία, οικολογική αποκατάσταση κ.λπ.) και θα δημιουργήσει τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις για τον πρωτογενή τομέα και γενικότερα την οικονομία της περιοχής μας. Αυτό υποστηρίζει η Ε.Δ.Υ.ΘΕ. σε σχέση με το περίγραμμα Θέσεων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα που δόθηκε πρόσφατα στη δημοσιότητα όσον αφορά ειδικότερα στη Θεσσαλία. Πιο συγκεκριμένα:
ΕΡΩΤΗΣΗ «ΕτΔ»:
Αυτήν την περίοδο δόθηκε από την Κυβέρνηση στη δημοσιότητα το περίγραμμα του νέου Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ).
Πώς αξιολογείτε τις προτάσεις που κατατέθηκαν και πώς εκτιμάτε τις προοπτικές που διαμορφώνονται για την περιοχή μας;
ΑΠΑΝΤΗΣΗ Ε.Δ.Υ.ΘΕ. (2ο Μέρος):
Β. Η Υδροηλεκτρική (ΥΗ) ενέργεια και τα έργα της Θεσσαλίας
1. Τα πρώτα στοιχεία του νέου (υπό διαβούλευση) ΕΣΕΚ δεν δείχνουν κάποια αλλαγή κατεύθυνσης στη φιλοσοφία των κυβερνώντων για το ενεργειακό μείγμα στην ηλεκτροπαραγωγή.
Ως προς τα μεγέθη εντυπωσιάζουν οι προβλέψεις για την εγκατεστημένη ισχύ σε ΦΒ που από 5 GW σήμερα αναμένεται να φθάσουν στα 14,1 GW το 2030 και να εκτοξευθούν στα 34,5 GW το 2050 (Καθημερινή, 19 Ιανουάριος 2023), με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την πιθανή κάλυψη με ΦΒ πάνελς πολλών εκτάσεων στην περιοχή μας, η οποία ήδη βιώνει τη χωρίς περιορισμούς μετατροπή πολύτιμων αγροτικών γαιών σε αντικείμενο ενεργειακών επενδύσεων, με ίσως κάποια πρόσκαιρα οφέλη, αλλά και με ανυπολόγιστες συνέπειες μεσο-μακροπρόθεσμα για την τοπική οικονομία και τη διατροφική επάρκεια της χώρας.
Η μεγάλη, όμως, αντίφαση σε σχέση με τα ΦΒ και τις άλλες ΑΠΕ εντοπίζεται στην ΥΗ ενέργεια.
Ενώ η εγκατεστημένη ισχύς των ΥΗΕ βρίσκεται το 2022 στα 3,2 GW, οι προοπτικές για το 2030 ανέρχονται μόλις στα 4,0 GW (!) [Καθημερινή, δείτε προηγούμενο].
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως το μόνο έργο που θα προστεθεί είναι αυτό της σχεδόν ολοκληρωμένης Μεσοχώρας (ΔΕΗ) και η ιδιωτική επένδυση αποθήκευσης ενέργειας της ΤΕΡΝΑ στον Βάλτο Αιτωλοακαρνανίας (ισχύος 680 MW), ενώ άγνωστο παραμένει εάν στο νέο ΕΣΕΚ συνυπολογίζεται το υπό αδειοδότηση νέο ΥΗΕ της ίδιας εταιρείας στη θέση Αυλάκι (περίπου 85 MW) επί του Αχελώου.
Όσον αφορά το πολλαπλού σκοπού ΥΗΕ Συκιάς (ημιτελές) επί του Αχελώου δεν αναφέρεται στο σχέδιο, ούτε λόγος γίνεται για έργα άντλησης - ταμίευσης με τη μεταφορά νερού προς Μουζακι, καθώς και για την υδροηλεκτρική αξιοποίηση σε Πύλη και Μουζάκι.
2. Έχουμε επανειλημμένα αναφερθεί στην αξία της ΥΗ Ενέργειας. Είναι γνωστή η συμβολή της στην ενεργειακή ασφάλεια της χώρας, αφενός επειδή (ως εγχώριος φυσικός πόρος) μειώνει την ενεργειακή και γεωπολιτική εξάρτηση, αφετέρου επειδή καλύπτει με τον καλύτερο τρόπο τις αιχμές της ζήτησης, αποτρέποντας τις πανάκριβες εισαγωγές ηλεκτρικού ρεύματος (αλλά και τις εκπομπές ανεπιθύμητων ΑτΘ).
Η διάσταση αυτή αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία, δεδομένου πως η αποθήκευση ενέργειας παραμένει πρωταρχικός στόχος στα σύγχρονα ενεργειακά συστήματα και η μέθοδος της αντλησοταμίευσης σε ΥΗ μονάδες εξυπηρετεί άριστα τον στόχο αυτόν.
Εάν σε όλα τα παραπάνω προσθέσουμε και το χαμηλό κόστος παραγωγής της ΥΗ ενέργειας και τη μοναδική δυνατότητα των ΥΗ ταμιευτήρων να συνδυάζονται και με πολλές άλλες χρήσεις [αποθέματα ασφάλειας έναντι της ξηρασίας - ερημοποίησης, αποθέματα για αποκατάσταση πληττόμενων υδάτινων οικοσυστημάτων (ποταμοί, λίμνες, υπόγειοι υδροφορείς), υδρεύσεις, αρδεύσεις, ψυχαγωγία κ.ά.], η εικόνα θα ήταν πραγματικά ιδανική.
Δυστυχώς, όμως, η ΥΗ Ενέργεια δεν συμβαδίζει πάντοτε με το ενδιαφέρον των επενδυτών σε ενεργειακά έργα, οι οποίοι συχνά επιλέγουν να επενδύσουν σε άλλες μορφές ενέργειες, με συμφωνημένες τιμές πώλησης και ενδεχόμενα υψηλότερα κέρδη, όπως π.χ. το Φ.Α., οι ανεμογεννήτριες κ.λπ.
Αυτή μάλλον είναι και η βασική εξήγηση για την αδιαφορία και των δύο τελευταίων Κυβερνήσεων Τσίπρα και Μητσοτάκη στην προώθηση νέων ΥΗΕ, καθιστώντας τη χώρα μας έρμαιο της ενεργειακής εξάρτησης, των εισαγωγών και των πιο υψηλών τιμών ηλεκτρικού ρεύματος στην Ευρώπη.
Όσο για τα «περιβαλλοντικά» επιχειρήματα που τόσα χρόνια «ψελλίζουν» οι κάθε είδους αντίπαλοι της ΥΗ Ενέργειας και οι δήθεν οικολογικές οργανώσεις, έχουν πλέον ξεφτίσει εντελώς και δύσκολα μπορούν να κρύψουν τις πραγματικές προθέσεις όσων επιμένουν σε ανάλογες αιτιάσεις.
3. Σε ό,τι αφορά τα έργα Αχελώου, όλα αυτά τα χρόνια βιώσαμε το καταστροφικό μίσος των δήθεν οικολόγων, αφενός για το ΥΗΕ Μεσοχώρας κι αφετέρου για το σύμπλεγμα του ταμιευτήρα Συκιάς και της σήραγγας μεταφοράς υδάτων προς Μουζάκι.
Παρά την επί είκοσι χρόνια προσπάθεια που όλοι αυτοί κατέβαλαν για τη Μεσοχώρα, τα άφθονα χρήματα που χρησιμοποιήθηκαν για επικοινωνιακούς σκοπούς και τις αλλεπάλληλες πρόσφυγες στο ΣτΕ, τα τελευταία χρόνια υποχρεώθηκαν να «αποσυρθούν» από το θέμα αφήνοντας στο «πόδι» τους κάποιους ελάχιστους κατοίκους, που με το περίσσευμα εμπάθειας που διαθέτουν παραμένουν υποστηρικτές της κατεδάφισης του έργου!
Ήδη τα πολιτικά κόμματα και οι Κυβερνήσεις υποχρεωθήκαν να αποδεχθούν το αίτημα της ΔΕΗ και να αδειοδοτησουν το έργο που σύντομα θα ολοκληρωθεί.
Αντίθετα, στο έργο της Συκιάς η κατάσταση είναι θολή.
Η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, διά στόματος του πρωθυπουργού της Αλ. Τσίπρα, για κάποια χρόνια παραμύθιαζε (κυριολεκτικά) τον θεσσαλικό λαό πως δήθεν «σκέπτεται» να αξιοποιήσει τον υπό κατασκευή ταμιευτήρα Συκιάς με παραγωγή ΥΗ Ενέργειας και για προφανείς λόγους «χάιδευε αυτιά» και απέφευγε να ζητήσει την κατεδάφιση των έργων «εκτροπής», όπως είναι ο ανομολόγητος στόχος τους.
Τελικά, έναν χρόνο πριν αποχωρήσει από την εξουσία, μέσω του πρώτου ΕΣΕΚ οριστικοποίησε πως η Συκιά ΔΕΝ συμπεριλαμβάνεται στους σχεδιασμούς της, ενώ κατά την τρέχουσα περίοδο από τη θέση τής αντιπολίτευσης ζητά την «ακύρωση» (λέξεις εμπνευσμένες από την τέχνη της εξαπάτησης…) των σχετικών έργων.
Απομένει να δεσμευτούν πως, εάν επανεκλεγούν, θα κατεδαφίσουν τα έργα, κάτι πάντως που δεν φαίνεται πιθανό, κυρίως λόγω της ελαφρότητας και της πολιτικάντικης λογικής, με την οποία αντιμετωπίζουν τον θεσσαλικό λαό που δικαιολογημένα απαιτεί να γνωρίζει με βεβαιότητα τις θέσεις τους σε αυτό το κρίσιμο για τη Θεσσαλία ζήτημα.
Όσον αφορά τον κυβερνητικό χώρο, οι βουλευτές της στη Θεσσαλία, χωρίς εξαίρεση, ισχυρίζονται πως επιθυμούν την ολοκλήρωση της Συκιάς και της αντίστοιχης μεταφοράς (εκτροπής) υδάτων, την ίδια στιγμή που οι συνάδελφοί τους στην Αιτωλοακαρνανία απαιτούν δημοσίως το αντίθετο!
Όμως, ο πρωθυπουργός Κυρ. Μητσοτάκης, σε πλήρη αντιστοιχία με την «αξιοπιστία» του προκατόχου του, ενώ είχε προεκλογικά υποσχεθεί την επανέναρξη των έργων (!), τώρα πλέον τάσσεται αντίθετος και επί τρία χρόνια, με διάφορα προσχήματα, έχει επιβάλει μια νοσηρή στασιμότητα στο ζήτημα.
Παράλληλα, ωστόσο, κάνει τα στραβά μάτια στους βουλευτές του, οι οποίοι (ενόψει και των εκλογών…) έχουν επιλέξει να παίζουν τον ρόλο του «καλού» στην υπόθεση αυτήν, ακολουθώντας (με μικρές παραλλαγές) την ίδια «συριζαίικη» τακτική του παραμυθιάσματος στους αγωνιούντες Θεσσαλούς.
Αρκετά, λοιπόν. Άλλος χρόνος για τέτοια παιχνίδια εξαπάτησης της κοινής γνώμης και των φορέων της Θεσσαλίας ΔΕΝ ΠΡΟΣΦΕΡΕΤΑΙ.
Εάν στους δύο ηγέτες και στα δύο αυτά κόμματα εξουσίας υπάρχει ακόμα ένα ελάχιστο απόθεμα υπευθυνότητας και σεβασμού προς τους πολίτες που αγωνιούν για τις τελικές επιλογές στο μεγάλο αυτό θέμα, οφείλουν από κοινού να προσφύγουν ΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΓΙΑ ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΙ ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ σχετικά με την εκκρεμότητα των έργων Αχελώου.
Στην περίπτωση αυτήν, αφενός οι πολίτες θα έχουν στη διάθεσή τους όλα τα αναγκαία στοιχεία για τις επιλογές τους στις εκλογές, αφετέρου οι μελετητές του υπό εκπόνηση νέου Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων (ΣΔΛΑΠ) θα γνωρίζουν εάν τα νερά του ταμιευτήρα Συκιάς επί του Αχελώου θα είναι ή όχι διαθέσιμα για την ενίσχυση του υδατικού δυναμικού της Θεσσαλίας, κάτι που θα αναβαθμίσει το επίπεδο ασφάλειας στην περιοχή (αποθέματα για ξηρασία, οικολογική αποκατάσταση κ.λπ.) και θα δημιουργήσει τελείως διαφορετικές προϋποθέσεις για τον πρωτογενή τομέα και γενικότερα την οικονομία της περιοχής μας.
Χωρίς μια οριστική απόφαση, είναι προφανές ότι, για μία ακόμα φορά, η ΝΔ και ο ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα των υδάτων θα μας οδηγήσουν στην εκπόνηση ενός ακόμα Σχεδίου Διαχείρισης Υδάτων «επί χάρτου», χωρίς αξία, χωρίς δυνατότητα εφαρμογής, χωρίς προοπτική διεξόδου από την απελπιστική κατάσταση των συσσωρευμένων ελλειμμάτων λόγω των αρδεύσεων της απελπισίας στον θεσσαλικό κάμπο.
Με αυτές τις προοπτικές υπάρχει μέλλον για την ανάπτυξη της Θεσσαλίας;
Αξίζει, άραγε, αυτό στους Θεσσαλούς;
*Μπαρμπούτης Τάσος, πολιτικός μηχανικός, μέλος Δ.Σ. ΕΘΕΜ, πρ. γραμματέας ΤΕΕ/ΚΔΘ, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
*Γκούμας Κώστας, γεωπόνος, πρ. δ/ντής Εγγείων Βελτιώσεων, πρ. πρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ/Κεντρικής Ελλάδας, μέλος Ε.Δ.Υ.ΘΕ.
