Η τιμή και το κόστος του μοσχαρίσιου κρέατος

Από τον Γιώργο Νάνο, καθηγητή Δενδροκομίας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Προφανώς, θα πει κάποιος τι σχέση έχεις εσύ με αυτά. Αλλά είμαι και εγώ πολίτης αυτής της χώρας και γνωρίζω μερικά σχετικά. Με αφορμή τις συζητήσεις για την ένταξη του κρέατος μοσχαριού στο «Καλάθι του νοικοκυριού», ρώτησα μερικούς γνωστούς αν γνώριζαν σχετικά με το μοσχάρι ορισμένα στοιχεία. Κανείς δεν γνώριζε. Αυτός ήταν και ο λόγος για να γράψω αυτό το κείμενο.
Εμείς οι μεγαλύτεροι γνωρίζουμε ότι το κρέας στη διατροφή μας ήταν σπάνιο πριν από μερικές δεκαετίες. Ήταν το έδεσμα του κυριακάτικου γεύματος. Με τα χρόνια, το κρέας μπήκε σχεδόν στην καθημερινή μας διατροφή. Με άλλα λόγια, αυξήσαμε σε πολλές περιπτώσεις το κόστος διατροφής μας και σίγουρα τρώμε πολύ περισσότερο λίπος και πρωτεΐνη απ’ όσο έπρεπε στην καθημερινή μας διατροφή. Έτσι, γίναμε παχύσαρκοι και αποκτήσαμε όλες τις ασθένειες του δυτικού κόσμου, καταπίνουμε μια χούφτα φάρμακα ημερησίως, και κάποτε… φεύγουμε από αυτόν τον μάταιο κόσμο χορτάτοι, ίσως και σκασμένοι από φαγητό.
Αλλά τα ανωτέρω είναι αποφάσεις του κάθε ατόμου και δεν υπάρχει λόγος να επέμβω. Νομίζω αυτά όλοι τα ξέρουμε και απλά… τα κάνουμε.
Αυτό, όμως, που δεν γνωρίζουν οι περισσότεροι άνθρωποι, είναι ότι όλο σχεδόν το μοσχαρίσιο και χοιρινό κρέας εισάγεται στην Ελλάδα. Στο μοσχαρίσιο και βοδινό σχεδόν το 90% αυτού που καταναλώνουμε εισάγεται. Αυτό σημαίνει ότι το εμπορικό μας ισοζύγιο συνέχεια χειροτερεύει, γιατί επιμένουμε να τρώμε κρέας. Και είμαστε μια καταχρεωμένη χώρα και πάλι εισάγουμε και το φαγητό μας. Και γινόμαστε ακόμα φτωχότεροι (το κράτος θα πουν κάποιοι και όχι εμείς, λες και εμείς δεν είμαστε μέρος αυτού του κράτους, αυτό το γνωστό: η Ελλάδα είναι καταχρεωμένη και οι πολίτες της ζουν σας προύχοντες!). Αξίζει πραγματικά για μια τροφή που τα αρνητικά της είναι πολύ περισσότερα από τα θετικά της να χάνουμε συνεχώς συνάλλαγμα και να γινόμαστε φτωχότεροι; Ποιος δεν γνωρίζει ότι το μοσχαρίσιο κρέας είναι στην κορυφή της Μεσογειακής διατροφικής πυραμίδας, δηλαδή έπρεπε να καταναλώνεται λιγότερο από μία φορά την εβδομάδα ή έπρεπε να καταναλώνεται μία φορά τον μήνα; Οι Έλληνες δίδαξαν την ορθή (Μεσογειακή) διατροφή και οι Έλληνες δεν την εφαρμόζουν.
Αν, λοιπόν, το μοσχάρι έμπαινε στο «Καλάθι του νοικοκυριού» μπορεί να ήταν λίγο πιο φθηνό για να αγοράσουμε περισσότερο, να βλάψουμε την υγεία μας περισσότερο, να βλάψουμε την οικονομία της χώρας περισσότερο. Περίεργα πράγματα ή απλά δεν γνωρίζουμε;
Θα πει κάποιος: Να παράγουμε περισσότερο κρέας στην Ελλάδα! Έλα, όμως, που κανένας δεν θέλει να ασχολείται με στάβλους και η Πολιτεία δεν μπορεί (λόγω Ε.Ε.) ή δεν καταλαβαίνει ότι μπορούσαν να γίνουν παρεμβάσεις για να έχουμε μεγαλύτερη παραγωγή κρέατος στην Ελλάδα. Αυτήν τη στιγμή η Ελληνική κτηνοτροφία σβήνει λόγω του κόστους εκτροφής των ζώων και μαζί της χάνεται και η παραγωγή ελληνικών τυριών και γιαουρτιών, που είναι εξαγώγιμα προϊόντα και φέρνουν συνάλλαγμα στη χώρα.
Εκείνο, όμως, που ήθελα να τονίσω για το μοσχαρίσιο κρέας είναι το περιβαλλοντικό κόστος. Και στην περιβαλλοντική πυραμίδα το μεγαλύτερο κόστος στο περιβάλλον το έχει το μοσχαρίσιο κρέας. Αυτά τα ζώα με τον μηρυκασμό εκπέμπουν με το ρέψιμό τους μεγάλες ποσότητες μεθανίου στην ατμόσφαιρα. Τα περιττώματά τους σε σωρούς εκπέμπουν και αυτά μεθάνιο. Το μεθάνιο είναι περίπου 90 φορές πιο βλαβερό από το διοξείδιο του άνθρακα όσον αφορά την κλιματική κρίση. Η κλιματική κρίση είναι εδώ, τη βλέπουμε καθημερινά με τις καιρικές ακρότητες και εμείς την προκαλέσαμε με διάφορες πράξεις μας. Μία από αυτές είναι η κατανάλωση του μοσχαρίσιου κρέατος.
Να το πω με πιο αδρές γραμμές για να καταλάβουμε; Για να παραχθεί ένα κιλό μοσχαρίσιο κρέας απαιτούνται 700 τετραγωνικά μέτρα γης για το χορτάρι και τον καρπό που πρέπει να καταναλώσει το μοσχάρι. Απαιτείται, επίσης, νερό για να παραχθούν αυτά. Απαιτούνται, επίσης, λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά. Όλα κοστίζουν στο περιβάλλον. Αλλά χάνεται και η γη που θα μπορούσε να παράγει όσπρια για τον άνθρωπο, να βελτιωθεί η γονιμότητά της, καθώς τα παράγουμε, ώστε να παράγουμε σε αυτή εναλλάξ σιτηρά ή λαχανικά με λιγότερα λιπάσματα και πολλά άλλα.
Δεν μπορώ να δω τα θετικά της κατανάλωσης μοσχαρίσιου κρέατος σε αντιδιαστολή με όλα τα αρνητικά που προκαλεί η παραγωγή του (και η μεταφορά του από τη Δυτική Ευρώπη στην Ελλάδα). Έχω πάντα κάποιες τρελές σκέψεις, αλλά συνήθως δεν τις μοιράζομαι. Θα κάνω μια εξαίρεση ως αστείο. Γιατί να μη βάλει φόρο το κράτος σε αυτά τα κρέατα και να φτάσει η τιμή του στα 40 ευρώ το κιλό, ώστε να λιγοστέψουμε την κατανάλωσή του; Περισσότερο το πληρώνουν οι Γιαπωνέζοι και έχουν πιο ισχυρή οικονομία από την Ελλάδα. Έτσι για να γελάσουμε λίγο.