«Κάνουμε θαυμαστή τη δημοκρατία:
α) τολμώντες (όντας θαρραλέοι)
β) γιγνώσκοντες τα δέοντα,
(ποιο το καθήκον είναι) και γ) εν τοις έργοις
αισχυνόμενοι (δρώντες με ντροπή)»
Καστοριάδης.
Ξεκινώ να γράψω τις σκέψεις μου πάνω στην παραπάνω παράγραφο του σπουδαίου μας φιλοσόφου, για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον για να τονιστεί και να κατανοηθεί η αμφίδρομη σχέση και επήρεια πολιτών και πολιτεύματος κατά την ένταση και ποιότητα της λειτουργικότητάς τους και δεύτερον την απόλυτη ανάγκη στη δημοκρατία, του συνεχούς ελεύθερου λόγου, με στόχο τον συνεχή εμπλουτισμό της, την προσαρμογή της και εντέλει την ενδυνάμωση της συνοχής της κοινωνίας.
Αναλογιζόμενος ότι η δημοκρατία των Αθηναίων, και όχι των Αθηνών, ήταν το δημιούργημα των ελεύθερων ανδρών και μόνον, τους οποίους χαρακτήριζε η καθολική συμμετοχή, το θάρρος της γνώμης, το δέον της ανάληψης εκτελεστικών καθηκόντων και η ντροπή της κακοεργίας. Ασφαλιστική δικλείδα της διασφάλισης της αρετής των, υπήρξαν «η γραφή παρανόμων», δηλαδή η περίπτωση παραπλάνησης των κυκλικά οριζόμενων βουλευτών κατά την εκλογή νόμων και ψηφισμάτων, ως επίσης και η αμοιβαία ανταλλαγή περιουσιών με όποιον είχε αρνηθεί την οικονομική λειτουργία του στην πόλη.
Δικαίως θα αναρωτηθεί κανείς, είναι δυνατή η εφαρμογή της άμεσης δημοκρατίας στον καιρό μας; Είναι ασύμβατη σαφώς στις κοινωνίες των εκατομμυρίων η μεταφορά της στους νεότερους χρόνους. Ακόμη και στις περιφέρειες, μηδέ και στους δήμους εξαιρουμένους, ουδέποτε ερωτώνται οι ανά πενταετία ψηφοφόροι τους για οτιδήποτε αφορά την κοινή ζωή τους! Φροντίζουν άλλοι επιτήδειοι γι’ αυτούς χωρίς αυτούς. Πριν μερικά χρόνια έγινα μάρτυρας μιας άλλης αντίληψης λειτουργίας μιας βρετανικής κομητείας. Σε κάθε διεύθυνση κατοικίας του πληθυσμού της στάλθηκε προς επιλογή των ενοίκων τους το ερώτημα, πού θα προτιμούσαν να διατεθεί το πλεονάζον του ετήσιου προϋπολογισμού, ανάμεσα σε τρεις προτάσεις. Να τονιστεί ότι η πλειοψηφούσα επιλογή δέσμευε απόλυτα την αιρετή αρχή της κομητείας! Σημειώνω για να μη ληφθεί ως ειρωνεία το επιτήδειος, να εξηγήσω ότι προέρχεται από την μετοχή ειδώς δηλαδή γνώστης.
Είναι ιστορικά γεγονός ότι η δημοκρατία των Αθηναίων ανδρών πολιτών άνθισε για ογδόντα περίπου χρόνια. Αυτό συνέβη διότι αυτοπεριόρισαν το προσωπικό τους θέλω, προέταξαν τη συμμετοχή όλων κυκλικά στην άσκηση των νομοθετικών, δικαστικών και εκτελεστικών καθηκόντων τους, με αποτέλεσμα να αναδεικνύεται το ιδανικό της αρετής! Η δημοκρατία συνεπώς τρέφεται και αναπνέει με την νομιμότητα, όταν δε αυτή από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο πολίτη υπηρετείται απαρέγκλιτα, τότε μπορούμε να την ονομάσουμε κανονικότητα! Δεν είναι αυτή μια ντε φάκτο απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος, αλλά ένας συνεχής αγώνας ανάδειξης ευγενών ευνομούμενων χαρακτηριστικών των αρχόντων και των αρχομένων. Δεν απονέμεται παρά μόνο συνεχώς κατακτιέται!
Αφού λοιπόν ως Έλληνες υπερηφανευόμαστε την πατρίδα μας ως κοιτίδα χώρα της δημοκρατίας, ας κάνουμε μία αναδρομή στην πρόσφατη δεκαπενταετία, και ας αξιολογήσουμε τα σημαντικότερα πολιτικά γεγονότα που συνέβησαν. Μέσα από τις αποφάσεις και τις συνακόλουθες πράξεις στο πολιτικοκοινωνικό φάσμα μας, μπορούμε να εκτιμήσουμε την ωριμότητα και υπευθυνότητα αρχόντων και λαού που με τη δικαστική συνιστώσα αποτελούν το τρίπτυχο του πολιτεύματος μας. Σαν προοίμιο της κατοπινής ανορθολογικής στάσης αγανάκτησης λόγω του διαφαινόμενου οικονομικού εκτροχιασμού είχαμε το απεχθές έγκλημα πυρπόλησης καταστημάτων, ιδίως των τραπεζών, με κορύφωση το κάψιμο με μένος υπαλλήλων της Μαρφίν και μάλιστα μιας εγκυμονούσης. Κατόπιν μπαίνοντας στο πρώτο μνημόνιο στη σημειολογική συγκέντρωση στα προπύλαια του «ναού της δημοκρατίας» όπως αποκαλούμε το κοινοβούλιο, υστερικά τα ουρλιαχτά ζητούσαν να καεί! Συνάμα η λιγουριά της εξουσίας προέταξε τα τρία Ζάππεια τρομάρα μας! Αποτέλεσμα; Πάρτε ένα δεύτερο μνημόνιο να έχετε να πορεύεστε! Εν συνεχεία αφού οι αγανακτισμένοι πολίτες κάμφθηκαν από τη συνεχιζόμενη λιτότητα έστρεψαν την προσοχή τους σ’ έναν νέο ηλικιακά μεγάλο σαμάνο, ο οποίος άκουσον - άκουσον, με ένα νόμο κι’ ένα άρθρο θα εξαφάνιζε τα μνημόνια. Μάλιστα η κυβερνητική του διαπαιδαγώγηση περιλάμβανε το καταπληκτικό να ψηφίζεις Όχι στο δημοψήφισμα και αυτό να βγαίνει Ναι. Ε, πάρε περίεργε λαέ το τρίτο μνημόνιο στο κεφάλι. Έτσι λοιπόν πετύχαμε αξεπέραστο ρεκόρ μνημονίων, σε αντίθεση με τους Ισπανούς, Πορτογάλους, Ιρλανδούς, μηδέ και τους αδελφούς Κυπρίους συμπεριλαμβανομένους, οι οποίοι έσκυψαν τα κεφάλια τους κάτω, συμφώνησαν σε ορισμένα βασικά αναγκαία και καθάρισαν σε 2-3 χρόνια και όχι σε μια δεκαετία όπως εμείς!
Πάντα και εύκολα οι εκτός πλαισίου ορθολογικότητας πολιτικές μεταπτώσεις και αντιδράσεις του λαού ονομάζονται λαϊκισμός, και οι πολιτικές και οικονομικές ελίτ της χώρας μας αποποιούνται κάθε δική τους ευθύνη. Τότε όταν εμείς τη δεκαετία του ογδόντα μόλις ανακαλύπταμε τη σοσιαλδημοκρατία, στην ευρωπαϊκή εσπερία περνούσαν στη μετά τη σοσιαλδημοκρατία εποχή. Όταν όμως χάνεις την καθαρή πυξίδα ιδεολογικής αναφοράς και απεύθυνσης στον κατώτερο οικονομικά πόλο της κοινωνίας, τότε αυτός ψηφίζει και ακροδεξιά, όσοι δε ψηφίζουν ακροδεξιά δεν θέλουν απαραίτητα να ρίξουν τις δημοκρατίες. Θέλουν να τους προσέξουν ξανά αυτές, και αυτό δεν σημαίνει επιδοματικό καπιταλισμό, όπως κάνουν οι νυν κυβερνώντες στη χώρα μας, αλλά νέες και καλύτερες εργασίες και δικαιότερη φορολόγηση. Στη χώρα μας με πληθωρισμό που τρέχει πάνω από 12% και στα βασικά είδη διατροφής προσεγγίζει το 20% και πλέον ετοιμαζόμαστε να υποδεχτούμε τον βασικό μας μισθό του 2009 και με κάποιο τρόπο θα πανηγυρίσουμε γι’ αυτό. Με μια προσεκτική ματιά στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ διαπιστώνουμε ότι το 75% αυτών στηρίζουν την κυβερνητική παράταξη του 35% και για ξεκάρφωμα σπάνια αναφέρονται το πολύ με συγκαταβατικό τρόπο στην αντιπολίτευση. Πιστεύει στ’ αλήθεια κανείς ότι αυτό είναι δείγμα υγειούς δημοκρατίας; Εδώ και οχτώ μήνες βουίζει ο πολιτικός μας χώρος μα και ο ευρωπαϊκός από τις υποκλοπές και παρακολουθήσεις εις βάρος πολιτικών της αντιπολίτευσης και δημοσιογράφων. Εδώ οι μεγαλόσχημοι μιντιάρχες και ιδιοκτήτες οικονομικοί κολοσσοί υποβάθμισαν συστηματικά τη συνταγματική εκτροπή του πρωθυπουργού, όταν πλην ίσως Ουγγαρίας στην υπόλοιπη Ευρώπη των 27 η παραίτηση θα ήταν αυτονόητη υποχρέωσή του! Έτσι όμως αντί να συντηρείς και να εξυψώνεις τα δημοκρατικά ιδεώδη διαφθείρεις τη συνείδηση του λαού, διότι επαναλαμβάνω Δημοκρατία και Λαός βρίσκονται σε μία αμφίδρομη σχέση, και πάντα στη γωνία κάποιος συνταγματάρχης περιμένει να την καταλύσει. Πάντα η επιθυμία για απόλυτο έλεγχο οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στην απολυταρχία.
Η χώρα μας με τραγικό τρόπο τραγουδήθηκε, διηγήθηκε, θρηνήθηκε για τα αδελφοκτόνα πάθη της στον αγώνα της για Λευτεριά και Ανεξαρτησία από τον εθνικό μας ποιητή Σολωμό! Εγώ πάλι φαντασιώνομαι έναν άλλο εθνικό ποιητή δημιουργό που σκάβει βαθιά μέσα στη συνείδηση της χώρας, του λαού και της εξουσίας και αναδεικνύει αρετές αλλά και καταδικάζει λάθη και συχνά εγκληματικές αμαρτίες, ακόμη και των ηγετών, αλλά και του ακαθοδήγητου λαού. Για να μην θρηνήσω σαν τον σεβάσμιο Παλαμά: «σβήσαν οι φωτιές οι πλάστρες μες τη χώρα» Μια τέτοια δημοκρατία θέλω και ένα τέτοιο Λαό!
